آیا داروی اعصاب اعتیاد آور است؟

سروتونین هورمون شادی

-معمولا وقتی به مردم پیشنهاد می شود که برای گرفتن داروی اعصاب به روانپزشک مراجعه نمایند آنها بخاطر بعضی ترس ها و نگرانی هایی که در ذهن خود دارند از مراجعه حضوری برای بیان مشکل ِ خود و گرفتن داروی لازم امتناع می کنند و ماه ها و سالها این کار را به تاخیر می اندازند تا اینکه از روی اجبار زمانی به روانپزشک مراجعه می کنند که بیماری و اختلال عصبی آنها  مزمن شده و در ذهن و روان آنها ریشه دوانیده است.

-اینجانب در طول سالهاییکه به این حرفه مشغولم به دفعات مشاهده نموده ام که بیماری که باید پنج یا ده سال پیش ازین مراجعه می کرده است با تجویزهای غلطِ  اطرافیان و یا با خود درمانی ِ اشتباه و یا متاسفانه با مراجعه با افراد غیر مطمئن مانند دعانویس و مدعیان ِدرمانهای فرازمینی ،عمر و انرژی و پول خود را حرام کرده و به نقطه ی ناامیدی و پشیمانی رسیده است.

-آنطور که من از مراجعینم برداشت کرده ام اغلب آنها بخاطر  یک دغدغه ی ذهنی که بخشی از آن بر حق ولی  بخشی از آن هم سوتفاهمی بیش نیست از مصرف داروی اعصاب پرهیز می کنند و آن دغدغه این است که:اگر من داروی روانپزشکی مصرف کنم، برای همیشه به آن وابسته خواهم شد.
در واقع فرد مراجعه کننده تصور می کند که مصرف کوتاه مدت هر یک از داروهای روانپزشکی منجر به این خواهد شد که وی برای همیشه به مصرف آنها اعتیاد پیدا کند و دچار وابستگی کامل جسمی و روانی به آنها گردد.

آیا داروی اعصاب اعتیاد اور است
آیا داروی اعصاب اعتیاد اور است

                              

 



-در پاسخ به این شُبهه باید بگوییم که از لحاظ میزان اعتیاد و وابستگی آوری، داروها به دو دسته تقسیم می گردند :
الف)دسته اول:داروهای تسکین دهنده (مسکن) 

داروهایی هستند که به سرعت اثر تسکینی خود را نشان می دهند و شخص بعد از مصرف آنها فورا احساس ریلکسی و آرامش می کند.درست مثل زمانی که شما قرص والیوم یا دیازپام را برای اثر خواب آوری آن بمدت بیش از دو سه هفته مصرف می کنید.بله  به احتمال زیاد مصرف مداوم و طولانی ِاین داروها درجاتی از اعتیاد آوری و وابستگی را خواهند داشت .

ب)دسته ی دوم:داروهای درمان کننده:

 داروهایی هستند که برای بروز اثرات درمانی خود نیاز به یک تا دو هفته مصرف مقدماتی دارند که این دسته از داروها اثر اعتیاد آوری ندارند.مانند کپسول معروف ِ فلوکستین که بسیاری از مردم ِ ما برای رفع حالات افسردگی و اضطراب سابقه ی مصرف ِ آن را  و یا بخاطر مصرف سایر اعضای خانواده شان سابقه ی آشنایی با آن را دارند.
-توضیح بیشتر اینکه بخشی از داروها که توسط عامه ی مردم به صورت سرپایی و بدون تجویز پزشک و برای کسب آرامش ِ فوری و یا به خواب رفتن سریع مورد استفاده قرار می گیرند،در صورت مصرف طولانی و مداوم به شدت اعتیاد آور خواهند بود.داروی اعتیاد آور
از جمله ی این داروها، می توان از داروهای تسکین بخش و اعتیاد آوری مانند قرص ترامادول (که این روزها توسط تعداد زیادی از جوانان ما مخفیانه مصرف میگردد)و نیز قرصهای دیازپام، لورازپام، کلونازپام (که اصطلاحا به داروهای پام معروف هستند ) و همچنین داروی بسیار قوی ِ ضد اضطراب یعنی آلپرازولام یا زاناکس نام بُرد.

-جالب اینجاست که این داروها بدون نیاز به تجویز پزشک و به میزان زیاد در دسترس عموم مردم قرار داشته و به راحتی قابل تهیه می باشند و طنز ماجرا در این است که اینها در واقع همان داروهای اعتیادآور و وابسته کننده ای هستند که بسیاری از مردم  بخاطر فرار از مصرف آنها از مراجعه به پزشک متخصص اعصاب و روان سرباز می زنند.

– یعنی آنها واهمه دارند که پزشک به آنها داروی اعتیاد آور بدهد در حالی که خودشان  خودسرانه و ناغافل در حال مصرف داروی معتاد کننده هستند و باز جالبتر(و البته تاسف آور تر) اینکه بخشی از مراجعین ِ ما روانپزشکها، کسانی هستند که به مصرف دارویی مانند زاناکس  یا آلپرازولام وابسته شده اند و حالا بعد از گذشت دو تا پنج سال که از مصرف آنها گذشته است از ما تقاضا دارند که این وابستگی را از آنها بگیریم.
-برای رفع نگرانی ِ مراجعین باید شفاف و واضح بیان کنم که:اغلب روانپزشکان در نسخه ی درمانی خود به تجویز داروهای درمان کننده و نه فقط تسکین دهنده می پردازند چون آنها به این مطلب اِشراف دارند که تجویز داروی صِرفا مُسکّن، موجبات وابستگی بیمار به آن داروها را فراهم می آورد.بنده حتی بارها مشاهده کرده ام که بیمار ِ من با اصرار و التماس تقاضا دارد که برای او دارویی مانند آلپرازولام یا زاناکس نسخه نمایم ولی بخاطر قبول نکردن ِ خواسته ی او،با قهر و عصبانیت مطب بنده را ترک کرده است.

تجویز صحیح
تجویز صحیح

 

 

-اما از گروه داروهای درمان کننده ی روانپزشکی می توان به این موارد اشاره نمود :
-داروهای ضد افسردگی که این  داروها ماده ای به نام سروتونین را در مغز افزایش می دهند.

سروتونین هورمون شادی
سروتونین هورمون شادی

افزایش ماده ی سروتونین در مغز منجر به افزایش میزان شادی و سر زندگی و آرامش ذهنی و کاهش افسردگی و اضطراب  می گردد.
-داروهای ضد پرخاشگری که شامل دارویی مانند قرص دپاکین می باشد که کارکرد این دارو، تثبیت و به تعادل رساندن خلق و خوی افراد می باشد و از انجام رفتارهای ناگهانی و تکانه ای که در آن فرد ابتدا رفتار نامناسبی را از خود نشان می دهد و بعدا به چرایی و چگونگی این رفتار پیش بینی نشده می پردازد و از آن نادم و پشیمان می گردد ، جلوگیری می کند.

-نویسنده: دکتر پرویز علی وردی (روانپزشک)

 

-تلفن وقت دهی ۸۸۵۵۶۹۴۶( از مشاوره یا پاسخ از طریق تلفن معذوریم)

 

38 Comments

  1. M Hyt:
    با سلام من بدلیل مشکل اضطراب وبیقراری دوسال پیش به دکتر مراجعه وتحت درمان دارویی قرار گرفتم ودوسال سرترالین ۱۰۰ونورتریپتیلین ۲۵ استفاده کردم از هفته آخرشهریور سرترالین رو کم کم حذف کردم اما بعد از بیست روز دوباره علایم عود کرده وبامراجعه به دکتر دیگر روان درمانی رو شروع کردم ولی همچنان علایم پایداربودن ومدام گرفتاردلشوره واضطراب وبی اشتهایی شدید بصورتی که اصلا نمیتونم هیچ غذایی بخورم ودچار سستی شدم درحال حاضر دکتر برایم داروهایی جدید داده که شامل فلوکستین .الانزاپین.آتنولول.نورتریپتیلین ولورازپام هستش حالا سوالم اینه خوردن این همه دارو باهم ضررنداره؟تاجایی که میدونم آتنولول نباید بافلوکستین همزمان استفاده بشه درضمن ضربان قلبم هم بالا ۱۰۰هستش.ودیگه اینکه بامصرف این داروها بهبود پیدامیکنم یانه؟ومن نگران عوارض قرص الانزاپین هستم وآیا طولانی مدت استفاده بشه وابستگی ایجادمیکنه؟وباتوجه به شرایطم من تا چه زمانی بایددارو مصرف کنم وآیا مجبورم باهمه عوارض این داروها تاآخرعمرداروبخورم؟
    ممنون میشم جواب سوالم رو بدید چون ماشهرستانیم ودسترسی به دکترهای عالی رو نداریم

    • دکتر عالی و غیر عالی و تهرانی و شهرستانی نداریم…همه یه درس و ی کتابو خوندن
      درمانتون خوبه. تهران هم بیایید ما هم همین قرصارو میدیم …مگه چند تا قرص داریم… هرچی اینجا هست اونجا هم هست و برعکس
      منتهی اولا باید صبور باشید
      دوما سوالاتتون رو مختصر و کوتاه و بدون تکرار و وسواس،با احترام و ارامش و روی خوش از پزشکتون بپرسید حتما بهتون جواب میده
      پزشکتونو تحت فشار روانی قرار ندید،سوالات مسلسلی و تکراری ازش نپرسید اونم انسانه و صدها نفر مثل شما رو میبینه و گاهی تحملش کم میشه،اگر به بهبود کامل نرسیدید سر دکترتون غر و لند نکنید،اون بیچاره که مسبب مریض شدن شما نیست
      و داره تلاش میکنه به بهترین نسخه و ترکیب دارویی برای شما برسه…
      از روشهای غیر دارویی و طبهای مکمل مثل طب سنتی و گیاهی هم کم و بیش استفاده کنید،تفکر و مطالعه ی مثبت داشته باشید
      پزشک و دارو وسیله هستند ،بهبود و شفا از جای دیگه منشا میگیره،به لطف خدا امیدوار باشید

  2. باسلام خدمت شما..بنده مدت زیادی است که بخاطرمشکلات کاری واقتصادی دجاراضطراب شدیدوافسردگی شدم طوری که در این چند روزدچاردل پیچه ومشکلات گوارشی شدم بااصرارخانواده امروزبه دکترروانپزشک مراجعه کردم ایشان به من روزی یک عددسرتالین ۵۰و۱/۴ صبح و۱/۲ شب کلونازپام ۱میلی وایمی پرامین ۲۵ یکعدد بعدازظهردادند راستش خیلی میترسم مصرف کنم چون شغلم رانندگی است ودکترتاکیذ به مصرف دارو۶تا۸ماه کردند لطفا بنده روراهنمایی کنیذ چه کنم..ممنون

    • خوبن ولی بعید میدونم این سه تا با هم رو بتونید همین ابتدای امر تحمل کنید
      بنظرم دونه دونه شروع کنید

      • باسلام مجدد خدمت شمادکترعزیز:
        اگرفقظ به تنهایی سرتالین رومصرف کنم وکلونازپام وایمی پرامین رومصرف نکنم مشکلی پیش میاد برام؟امروزطبق پیشنهاد شماسرتالین مصرف کردم واولین روزم بود خیلی بهترازروزقبل شدم..اخه شنیذم میگن باداروی ترکیبی مصرف بشه…نمیدونم چکارکنم اقای دکتر اگه ممکنه منوراهنمایی کنید چون شغل من رانندگیه..بینهایت سپاسگزارم.

  3. سلام آقای دکت اضطراب شدید صداها و ویزویز گوش دارم برام سیتالوپرام تجویز کردند بعضی وقتها گلویم خشک میشه میل جنسیم کم شده راهنمای کنین ممنونم

    • چه راهنمایی؟خب عوارضه دیگه تحمل کنید
      یه چیز میدی یه چیز میگیری،همیشه همینطوره

  4. اقای دکتر .من شدیدا مشکل بیخوابی دارم.ینی اصلا نمیخوابم.زولپیدم . لوازپام فقط چند روز اثر کرد.برای این بیخوابی مزمن و شدید شما چه پیشنهادی دارید؟؟؟؟؟

    • با قرص خواب مخالفم
      پیشنهاداتمو بصورت یک مطلب تو همین سایت نوشتم
      قرص خواب نخور ،روز بروز بدتر میشی
      ریشه ی بیخوابیتو پیدا کن

  5. سلام اقای دکتر من ب خاطر حالت تهوع و سرگیجه ب دکترمراجعه کردم ایشون از من ازمایش کلی گرفتن و از بابت قند و چربی وتیروئید مطمعن بشن ک این مشکلات در من وجود نداشت و درنهایت نظر ایشون اضطراب و افسردگی بودحالا ب من قرص تریفن۲وتری فلوئوپرازین۱ونورتریپتلین۱۰ دادن اما من خیلی دودل هستم ک استفاده کنم یا نه.لطفا راهنمایی کنید.

    • قرصای خوب و کم عارضه ای هستن ولی خب اگر نگرانی،فعلا فقط یکیشو بخور
      همون نورتریپتیلین

  6. اقای دکتر افسردگی اضطراب در خانواده ما ارثیه. من خودم تحصیلکرده شغل خوبی دارم. اجتماعی و موفقم گاهی اوقات این بیماری عذابم میده. ترس از دیوونه شدن و از دست دادن شغل دارم. درمان ریشه ای این بیماری چیه. افسردگی اضطراب وسواس فکری و هراس یکدفعه با هم میان سراغ ادم. وقتی فعالیت شدید دارم و پرکارم و بیخوابی دارم حالم بده. دوسال پبش گرفتم مدت کوتاهی قرص خوردم خوب شدم دوماه پیش امد سراغم. الان با کلونازپام یک شب یکی خوبم. ایا قابل درمانه و درمان ریشه ای رو شما چه میدونید؟ اجرتون با امام حسین

    • قرص که خوبه و حتما موثره
      منتهی من برای امثال شما که بیماری ارثی و مزمن دارید توصیه میکنم حتما از یک روش رواندرمانی هم استفاده کنید…اگر نمیدونید کجا برید به کلینیکهای روانشناسی دانشگاه شهرتون مراجعه کنید

  7. سلام اقای دکتر من دو سال پیش حملات هراس گرفتم و افسردگی. با کوچکترین صدایی میترسیدم. دو ماه پیش هم از خواب میپریدم و شدیدا میترسیدم. تازگیها هم سردرد شدید میشدم. چون وارد شغل جدیدی تازگیها شدم که خیلی دوستش دارم. الان چن روزه کلونازپام یک که دکتر دوسال پیش تجویز کرد میخورم بهتر شدم. فیفول هم میخورم گفتم شاید کم خون باشم. بنظر شما درسته؟ از خواب که میپریدم نصف شب خ وحشت داشتم از شب بدم میومد اضطراب داشتم لطفا راهنماییم کنید. الان که کلونازپام میخورم بهترم لورازپام روم تاثیر نداره

    • بله لورازپام و کلونازپام هر نوع هراس و اضطرابی رو بصورت علامتی خوب میکنن(یعنی سطح بیماری رو)… که نباید بیشتر از دو یه هفته مصرف بشن ….ولی درمان ریشه ای بیماری نیاز به دارو و روشهای دیگه ای دارند

  8. جناب آقای دکتر
    خواهشمند است قسمت اول سوالم را نیز پاسخ بفرماییدالان نزدیک به سه ماه است که هیچ داروی اعصابی مصرف نمیکنم ولی همچنان عوارض داروهای اعصاب نظیر گرفتگی و درد عضلات و گز گز و مور مور دست و پا و همچنین لرزش دست و همچنین احساس لرزش در درون بدن را دارم مخصوصا” اول صبح که از خواب برمیخیزم این حس لرزش بیشتر هویدا است.
    با سپاس از لطف شما

      • سلام من ۲۰ سالمه از ۱۴سالگی به بعد همش فکر خودکشی همراهمه و یک بار هم اقدام کردم‌ به این کار و پیش روانپزشک هم رفتم قرصامو یک ماه خوردم دیگه نخوردم!گاهی میخوام به خودم کمک کنم گاهی هم اصلا واسم مهم نیس،نمیدونم چمه !روانشناسان هم همه گرونن ما هم دیگر ایده ای نداریم که چه کنیم،با تشکر 😐

        • بخشی از افکار تو رنگ و بوی زمانه و نسلت رو داره …تعداد افرادی که نگاهشون مثل توست بینهایت زیاده.بی ثباتی و بیهدفی و احساس پوچی.
          فعلا داروها رو بخور تا با بالارفتن سنت ،بیشتر معنای زندگی رو بفهمی.دارو رو قطع نکن

      • سلام وقت بخیر
        من طبق دستور پزشک باید ۳ماه فلوکستین۲۰ مصرف کنم اما از اونجا که من ۸سال مواد مخدرو ترک کردم و به نوعی یه آدم مریض هستم میترسم به این قرص ها اعتیاد پیدا کنم .خوشحال میشم نطرتون رو بدونم

        • خاصیت اعتیاد اوری نداره.مصرف داروی ااعتیاد اور برای بیمار خوشاینده.
          اگر داشت وقتی ما به مریضامون میگیم ۶ ماه بخورن ،با جون و دل میخوردن…ولی در عمل همه میخوان بهونه بیارن و نخورن

  9. با سلام و خسته نباشید خدمت آقای دکتر
    اینجانب بعلت مشکلات استرس و افسردگی داروی سیپرالکس ۱۰ میلی گرم و بوسپیرون ۵ میلی گرم استفاده میکردم که بعد از مدت دو ماه داروی بوسپیرون با هالوپریدول نیم میلیگرم جایگزین شد و بعد از چهار ماه داروی سیپرالکس حذف شد و دکتر فقط داروهای ویتامین ب یک ۳۰۰ و هالوپریدول نیم را به من دادند که بعد از مصرف دوماه چون حالم خیلی خوب شده بود داروها را سرخود قطع کردم. پس از آن حتی با گذشت سه ماه از قطع داروها مدام با مشکلات گرفتگی و درد عضلات دست و پا و گز گز و مور مور و همچنین لرزش دست درگیر هستم که این موضوع بسیار مرا نگران کرده بعلاوه اینکه مجددا علائم افسردگی من برگشته و حس امید به زندگی را از دست داده ام و بسیار بی انگیزه و بی اشتها شده ام و مشکلات کم خوابی دارم.
    با سپاس از لطف جنابعالی

  10. سلام آقای دکتر.بنده مدت یک سال است بعلا استرس و تگرانی از محیط خانواده خود نمی توانستم به منطقه دور مسافرت بروم.در این راستا دکتر برام قرص الپرازلوم نیم وپروپرانول۲۰ وقرص سیتالوپرام ۲۰یک عدد فقط بعد ازظهر تجویز نموده است. بعلت کم یابی وتحریم داروها.الپرازلوم مرا به زاناکس تبدیل نموده است. کمی از حالت استرس خارج شده ام ولی باز هم بمسافرت رفتن برام خیلی سخت شده است.وشخصا فکر میکنم داردی تجویزی من اینها نیستند. لطفا جهت رفع نگرانی نظر مساعدت

      • سلام خیته مباشین من دختر ۱۹ساله ای هستم که دانشجوی ترم اول مهندسی میباشم ، انگیزه ای برای زندگی ندارم وکسل و بیحال هستم و وسواس فکری کمی دارم و زودرنج هستم و استرس و اضطراب دارم و معده درد های شدید داشتم که با داروهای تزریقی مسکن هم خوب نمیشد و هر روز طبق تجویز دکتر گوارش اس اومپرازل و کلیدیوم سی مصرف میکردم و الان فقط کلیدیوم سی مصرف میکنم و خوابم هم به صورت منقطع هست و خواب خوبی ندارم لطفا منو راهنمایی کنید الان چهارماه پیش راونشنای میرم هفته ای یک بار مشاوره و دوبار نوروفیدبک میشم و به تازگی پیش دکتر راونپزشک مراجعه کردم و بهم قرص سیتالوپرام‌ و‌ کلورودیازپکساید داده دکتر جان لطفا راهنماییم کنید که آیا این داروهارو‌مصرف کنم اعتیاد آور نیست و این که مصرف این داروها با کلیدیوم سی همراه باشه یا کلیدیوم سی رو قطع کنم؟
        خیلی ممنونم از راهنماییتون 🌺

  11. سلام
    آقای دکتر
    چرا حداقل دوره درمان اضطراب یا افسردگی شدید توسط داروهایی مثل فلوکستین ،دولوکستین و….۶ ماه تعیین شده است و جقدر احتمال بازگشت علایم بعد از قطع مصرف قرص ها بس از دوره درمان وجود دارد ؟

    • دوره درمان بعضیها ۶ ماه
      بعضیها ۹ ماه
      بعضیهاه ۱۲ ماه
      بعضیها ۱۵ ماه
      بعضیها دو سال
      بعضی چهار سال
      بعضی ده سال
      بعضی تا آخر عمر
      قانون ثابت وجود نداره
      این ی قرارداد و رازیه بین بیمار و پزشکش که براساس شرایط خاص اون بیمار وضع میشه
      هیچ فورمول ثابتی وجود نداره

  12. سلام و روزبخیر آقای دکتر
    اگر داروی دلوکستین بصورت تدریجی و زیر نظر متخصص قطع شود ، جقدر احتمال برگشت علایم وحود دارد.این دارو خیلی خوب به من ساخته ولی ترس شدید از برگشت علایم بعد از ترک مصرف دارم.حدود ۱۰ ماههمثرف می کنم.برای اضطراب شدید
    همجنین این نوع داروها با مدت مصرف طولانی تر ، وابستگی و امکلن قطع مردن شان سخت تر می شود؟

  13. سلام الان نزدیک سه سال بخاطر بی خوابی کلونازپام مصرف میکنم دکتر معالج گوارش بهم تجویز کرد گذاشتن کنار خیلی برام سخته چکار کنم لطفا راهنمایی کنید مرسی

    • سلام آقای دکتر. خدا قوت
      من بخاطر مشکلاتی که با همسرم داشتم دچار افسردگی و اضطراب شدم و به پزشک شهرمون مراجعه کردم که ایشون برام آلپرازولام اس سیتالوپرام دپاکین و پرفنازین تجویز کردن اگه یه روز نخورم حالم داغونه و بشدت حالت تهوع میگیرم و حدود ۷ماهی هم هست پریود نشدم نظرتون درمورد مصرف این قرصا چیه

Comments are closed.