سیستم عصبی، ترس، استرس و بقا: از آمیگدالا تا عصب واگ

وقتی تهدیدی حس می‌کنیم، آمیگدالا مثل یک نگهبان مخفی، آژیر خطر را به‌سرعت به صدا درمی‌آورد و بدن را برای «جنگ یا گریز» آماده می‌کند. این پاسخ فوری، ما را از خطرات نجات داده، اما اگر مداوم فعال بماند (مثل اضطراب مزمن)، به آرامی روان و بدن ما را می‌فرساید.
نظریه پلی‌واگال به ما یاد می‌دهد که کلید واقعی سلامت روان و کیفیت روابط، توانایی بازگشت از حالت دفاعی به «حالت اجتماعی» و ایمن است؛ یعنی جایی که می‌توانیم ارتباط برقرار کنیم، لمس کنیم، صدا بشنویم و آرام بگیریم.
اگر در این چرخه بقا گیر کنیم، نه‌تنها بیمار می‌شویم، بلکه دیگر نمی‌توانیم به‌طور واقعی عاشق شویم، گوش بدهیم یا همدل باشیم.
پس یاد گرفتن تنظیم آمیگدالا و فعال‌سازی عصب واگ، یک مهارت حیاتی برای نجات روان، بدن و روابط ماست — مهارتی که هرکسی باید بخواند، بیاموزد و تمرین کند.
این متن دعوتی است برای خروج از حالت بقا و ورود به دنیای امنیت، عشق و ارتباط واقعی

عصب واگ قهرمان پنهان در دل بحرانها

عصب واگ پل زنده بین مغز و بدن، و کلید اصلی آرامش در بحران است؛ وقتی فعاله، ضربان قلب آرام، تنفس عمیق، گوارش روان و ذهن متمرکز باقی می‌مونن.
انسانی که واگ قوی داره، در دل بحران به جای فروپاشی، می‌تونه حضور قوی داشته باشه، درست تصمیم بگیره، و حتی مهربانی رو حفظ کنه.واگ به ما یاد می‌ده به جای جنگ و فرار، روی زانوی خود بایستیم و ریشه‌ای‌تر با زندگی روبه‌رو بشیم.
تقویت واگ یعنی تمرین آرامش، تنفس، و بازگشت به خود، نه وابستگی به عوامل بیرونی.واگ همان نیروی درونی‌ای است که ما را در طوفان‌ها، پایدار نگه می‌دارد.

سئوال و جواب در باره میرتازاپین

۵ مرداد, ۱۴۰۱ دکتر پرویز علی وردی 206

میرتازاپین(mirtazapine) یک داروی ضدافسردگی جدیده که مانند داروهای جدید میزان سروتونین مغز(serotonine) را افزایش میده ولی بر خلاف اونها خواب و اشتها رو بهم نمیریزه و بیقراری ابتدایی رو نداره
این دارو علاوه بر اثر نشاط آوری دوتا ویژگی خاص هم داره:یک خواب اور خوب و قویه که حتی جلوی خواب (کابوس)دیدن رو میگیره؛دوم اینکه در افراد بی اشتها و لاغر موجب افزایش اشتها و وزن میشه
همچنین در افراد مضطرب و بیقرار و نیز در کسانیکه با داروهای دیگه دچار افت میل جنسی شدند قابل تجویزه

سیتالوپرام چیست

-داروی سیتالوپرام(Citalopram) یکی از بهترین دارویهای ضد افسردگی جدید و امروزی است که از طریق  افزایش سروتونین  در  مغز اثر می کند.سروتونین همان ماده ای است که بطور طبیعی در بدن ما وجود دارد و باعث شادی ،آرامش، و استحکام رای و نظر انسان میگردد و کمبود این ماده (یعنی سروتونین) در مغز  آدمی منجر به افسردگی، اضطراب و تردید و وسواس میگردد

حال خوب با ونلافاکسین

۲۷ فروردین, ۱۳۹۷ دکتر پرویز علی وردی 895

ونلافاکسین یا افکسور یک داروی ضدافسردگی جدید و مدرن است که با تاثیر دوگانه بر سروتونین و نوراپی نفرین در درمان افسردگیهای متوسط تا شدید به کار میرود و میتواند شادی و نشاط و انگیزه را برای فرد افسرده به ارمغان بیاورد.همچنین برای درمان انواع اختلالات اضطرابی و فوبی هم موثر است

بوپروپیون و افسردگی

۲۵ فروردین, ۱۳۹۷ دکتر پرویز علی وردی 676

محاسن ِ بوپروپیون یا ولبان که در افسردگی خفیف تا متوسط یا برای افسردگی فصلی و یا برای ترک سیگار(فقط فرم zyban) بکار میرود، این است که خواب اور و چاق کننده نیست و تمرکز را بیشتر میکند و برعکس داروهای سروتونینی باعث کاهش میل جنسی نمیشود.همینطور علایم قطع ناگهانی ندارد ولی یک نگرانی در مورد ایجاد تشنج به احتمال کم وجود دارد

آنتی سایکوتیک (ضد روانپریشی)های جدید

نسل جدید داروهای ضد روانپریشی که از دهه نود میلادی به عرصه ی درمان وارد شده اند دارای عوارض کمتر و تاثیرات بیشتری نسبت به داروهای کلاسیک هستند.و موجب این شده اند که بیماران سایکوتیک و دوقطبی بتوانند کارایی خود را در خانواده و جامعه حفظ کنند و نرخ بستری شدن آنها ماهش یابد.ریسپریدن،الانزاپین،آریپی پرازول،آسناپین،زیپراسیدون،ایلوپریدون،لوراسیدون،پیماوانسرین و کلوزاپین از معروفترین این داروها هستند.برخی از آنها علاوه بر نقش معمول آنتی سایکوتیک بودن خود نقشهای دیگری هم دارند مثلا:پیماوانسرین در سایکوز بیماران پارکینسونی،کلوزاپین در اسکیزوفرنی مقاوم به درمان،ریسپریدون در اختلالات اوتیسم و بیش فعالی کودکان،لوراسیدون(لاتودا)در فاز افسردگی بیماران دوقطبی،اولانزاپین در درمان اختلال بی اشتهایی عصبی و ترانکوپین بعنوان یک سداتیو(خواب آور) قوی نیز بکار میروند.مهمترین عوارض آنتی سایکوتیکهای جدید،بالا بردن قند و چربی خون و احتمال ایجاد دیابت تیپ دو،و عوارض قلبی همچون افزایش فاصله QTدر نوار قلبی می باشد.

مُدافینیل،داروی بیداری و هوشیاری

داروی مُدافینیل(MODAFINIL) یا پروویژیل بمانند یک داروی محرک سیستم عصبی باعث کاهش خواب آلودگی و افزایش هوشیاری و بهبود تمرکز و غِنای تفکر و ادراک می گردد.همچنین تکانشگری را نیز ممکن است کاهش دهد.مُدافینیل اولین بار در سال ۱۹۹۸ در سازمان دارو_غذای امریکا (FDA)پذیرفته شد تا برای حمله های خواب (نارکولپسی) و همینطور خواب آلودگی روزانه در کسانیکه شبها دچار قطع تنفس (آپنه ی انسدادی خواب) می گردند مصرف شود.ین دارو اعتیاد آور نیست و مدت زیادی نیست که وارد ایران شده است اما امیدواریم مانند قرص ریتالین جایگزینی برای تنبلی و عدم کوشش برخی از دانشجویان نگردد.این دارو برای اختلال بیش فعالی(ADHD) به تصویب نرسیده است ولی بنا بر تجربه و تشخیص روانپزشک گاهی بعنوان درمان کمکی در مشکلات ذهنی می تواند به کار رَوَد. در ضمن این دارو عاملی برای باهوش تر شدن نیست.

سود و زیانِ ریسپریدون

داروی ریسپریدون (Risperidone) که از طریق کاهش میزان دپامین مغز اثر می کند برای بهبود رفتار و همینطور برطرف کردن افکار غیر عادی مانند افکار بدبینانه بکار می رود.این دارو بیشترین شهرت خود را در اصلاح اختلالات رفتاری کودکان مانند بیش فعالی و اختلال سلوک و همچنین در درمان علایم منفی بیماران روانپریش (مانند انزوای اجتماعی و کم حرفی) دارد.این قرص بنا بر تجربه و تشخیص روانپزشک گاهی بعنوان درمان کمکی در مشکلات ذهنی مانند اضطراب و وسواس و افسردگی می تواند به کار رَوَد.این دارو اعتیاد اور نیست.