آیا داروی اعصاب اعتیاد آور است؟

سروتونین هورمون شادی

-معمولا وقتی به مردم پیشنهاد می شود که برای گرفتن داروی اعصاب به روانپزشک مراجعه نمایند آنها بخاطر بعضی ترس ها و نگرانی هایی که در ذهن خود دارند از مراجعه حضوری برای بیان مشکل ِ خود و گرفتن داروی لازم امتناع می کنند و ماه ها و سالها این کار را به تاخیر می اندازند تا اینکه از روی اجبار زمانی به روانپزشک مراجعه می کنند که بیماری و اختلال عصبی آنها  مزمن شده و در ذهن و روان آنها ریشه دوانیده است.

-اینجانب در طول سالهاییکه به این حرفه مشغولم به دفعات مشاهده نموده ام که بیماری که باید پنج یا ده سال پیش ازین مراجعه می کرده است با تجویزهای غلطِ  اطرافیان و یا با خود درمانی ِ اشتباه و یا متاسفانه با مراجعه با افراد غیر مطمئن مانند دعانویس و مدعیان ِدرمانهای فرازمینی ،عمر و انرژی و پول خود را حرام کرده و به نقطه ی ناامیدی و پشیمانی رسیده است.

-آنطور که من از مراجعینم برداشت کرده ام اغلب آنها بخاطر  یک دغدغه ی ذهنی که بخشی از آن بر حق ولی  بخشی از آن هم سوتفاهمی بیش نیست از مصرف داروی اعصاب پرهیز می کنند و آن دغدغه این است که:اگر من داروی روانپزشکی مصرف کنم، برای همیشه به آن وابسته خواهم شد.
در واقع فرد مراجعه کننده تصور می کند که مصرف کوتاه مدت هر یک از داروهای روانپزشکی منجر به این خواهد شد که وی برای همیشه به مصرف آنها اعتیاد پیدا کند و دچار وابستگی کامل جسمی و روانی به آنها گردد.

آیا داروی اعصاب اعتیاد اور است
آیا داروی اعصاب اعتیاد اور است

                              

 



-در پاسخ به این شُبهه باید بگوییم که از لحاظ میزان اعتیاد و وابستگی آوری، داروها به دو دسته تقسیم می گردند :
الف)دسته اول:داروهای تسکین دهنده (مسکن) 

داروهایی هستند که به سرعت اثر تسکینی خود را نشان می دهند و شخص بعد از مصرف آنها فورا احساس ریلکسی و آرامش می کند.درست مثل زمانی که شما قرص والیوم یا دیازپام را برای اثر خواب آوری آن بمدت بیش از دو سه هفته مصرف می کنید.بله  به احتمال زیاد مصرف مداوم و طولانی ِاین داروها درجاتی از اعتیاد آوری و وابستگی را خواهند داشت .

ب)دسته ی دوم:داروهای درمان کننده:

 داروهایی هستند که برای بروز اثرات درمانی خود نیاز به یک تا دو هفته مصرف مقدماتی دارند که این دسته از داروها اثر اعتیاد آوری ندارند.مانند کپسول معروف ِ فلوکستین که بسیاری از مردم ِ ما برای رفع حالات افسردگی و اضطراب سابقه ی مصرف ِ آن را  و یا بخاطر مصرف سایر اعضای خانواده شان سابقه ی آشنایی با آن را دارند.
-توضیح بیشتر اینکه بخشی از داروها که توسط عامه ی مردم به صورت سرپایی و بدون تجویز پزشک و برای کسب آرامش ِ فوری و یا به خواب رفتن سریع مورد استفاده قرار می گیرند،در صورت مصرف طولانی و مداوم به شدت اعتیاد آور خواهند بود.داروی اعتیاد آور
از جمله ی این داروها، می توان از داروهای تسکین بخش و اعتیاد آوری مانند قرص ترامادول (که این روزها توسط تعداد زیادی از جوانان ما مخفیانه مصرف میگردد)و نیز قرصهای دیازپام، لورازپام، کلونازپام (که اصطلاحا به داروهای پام معروف هستند ) و همچنین داروی بسیار قوی ِ ضد اضطراب یعنی آلپرازولام یا زاناکس نام بُرد.

-جالب اینجاست که این داروها بدون نیاز به تجویز پزشک و به میزان زیاد در دسترس عموم مردم قرار داشته و به راحتی قابل تهیه می باشند و طنز ماجرا در این است که اینها در واقع همان داروهای اعتیادآور و وابسته کننده ای هستند که بسیاری از مردم  بخاطر فرار از مصرف آنها از مراجعه به پزشک متخصص اعصاب و روان سرباز می زنند.

– یعنی آنها واهمه دارند که پزشک به آنها داروی اعتیاد آور بدهد در حالی که خودشان  خودسرانه و ناغافل در حال مصرف داروی معتاد کننده هستند و باز جالبتر(و البته تاسف آور تر) اینکه بخشی از مراجعین ِ ما روانپزشکها، کسانی هستند که به مصرف دارویی مانند زاناکس  یا آلپرازولام وابسته شده اند و حالا بعد از گذشت دو تا پنج سال که از مصرف آنها گذشته است از ما تقاضا دارند که این وابستگی را از آنها بگیریم.
-برای رفع نگرانی ِ مراجعین باید شفاف و واضح بیان کنم که:اغلب روانپزشکان در نسخه ی درمانی خود به تجویز داروهای درمان کننده و نه فقط تسکین دهنده می پردازند چون آنها به این مطلب اِشراف دارند که تجویز داروی صِرفا مُسکّن، موجبات وابستگی بیمار به آن داروها را فراهم می آورد.بنده حتی بارها مشاهده کرده ام که بیمار ِ من با اصرار و التماس تقاضا دارد که برای او دارویی مانند آلپرازولام یا زاناکس نسخه نمایم ولی بخاطر قبول نکردن ِ خواسته ی او،با قهر و عصبانیت مطب بنده را ترک کرده است.

تجویز صحیح
تجویز صحیح

 

 

-اما از گروه داروهای درمان کننده ی روانپزشکی می توان به این موارد اشاره نمود :
-داروهای ضد افسردگی که این  داروها ماده ای به نام سروتونین را در مغز افزایش می دهند.

سروتونین هورمون شادی
سروتونین هورمون شادی

افزایش ماده ی سروتونین در مغز منجر به افزایش میزان شادی و سر زندگی و آرامش ذهنی و کاهش افسردگی و اضطراب  می گردد.
-داروهای ضد پرخاشگری که شامل دارویی مانند قرص دپاکین می باشد که کارکرد این دارو، تثبیت و به تعادل رساندن خلق و خوی افراد می باشد و از انجام رفتارهای ناگهانی و تکانه ای که در آن فرد ابتدا رفتار نامناسبی را از خود نشان می دهد و بعدا به چرایی و چگونگی این رفتار پیش بینی نشده می پردازد و از آن نادم و پشیمان می گردد ، جلوگیری می کند.

-نویسنده: دکتر پرویز علی وردی (روانپزشک)

 

-تلفن وقت دهی ۸۸۵۵۶۹۴۶( از مشاوره یا پاسخ از طریق تلفن معذوریم)

 

34 Comments

  1. روز بخیر. من برای اضطراب و افسردگی کلونازپام و گاباپنتین مصرف می کنم. ولی میل جنسی و نعوظ کاملا از بین رفته. آیا مصرف همزمان بوپروپیون با آنها میتونه تاثیر مثبت داشته باشه؟ تداخل ندارند؟

  2. سلام دکتر علی وردی. نورو فیدبک و آر تی ام اس برای رفع اضطراب و افسردگی چه فرقی دارند و کدام توصیه می شود؟

  3. سلام دکتر. من ۳ سال هست که روزی نیم کلونازپام مصرف می کنم و اعتیاد پیدا کردم طبق تجربیاتی که در مواجه با اشخاص معتاد به کلونازپام داشتین چه روشی موفقیت آمیز است برای ترک آن؟ داروخانه به من گفت باید بری مرکز ترک. آیا واقعا اینچنین است؟

  4. سلام آقای دکتر. من کلونازپام و گاباپناین رو همزمان روزانه مصرف می کنم. نیم کلوناز… ۱۰۰ گاباپنت… ولی انگار سازگاری مناسبی باهم ندارن.
    دچار حالت تهوع احساس فشار در قفسه سینه شدم و درد پشت معده روی مهره های ستون فقرات دارم. نمیدونم علتش این ترکیب داروهاست یا نه. گفتم بپرسم ببینم جایگزین بهتری وجود داره؟
    چه داروی مناسب تری به جای گاباپنتین یا به جای کلونازپام رو میشه مصرف کرد؟
    ممنون از وقتی که میگذارید

    • خب این داروها در قدم اول برای درمان استفاده نمیشه .اینها حالت مسکن کوتاه مدت دارند
      درمان با داروهای سروتونینی انجام میشه

  5. سلام آقای دکتر. من کلونازپام و گاباپناین رو همزمان روزانه مصرف می کنم. نیم کلوناز… ۱۰۰ گاباپنت… ولی انگار سازگاری مناسبی باهم ندارن. چه داروی مناسب تری به جای گاباپنتین یا به جای کلونازپام رو میشه مصرف کرد؟
    ممنون از وقتی که میگذارید

  6. سلام خسته نباشید
    ۶ ساله با بیماری وسواس ژنتیکی دست پنجه نرم می کنم
    پیش بهترین دکترای کشور رفتم ولی اون نتیجه دلخواه رو نگرفتم ولی به قدرت کنترل رسیدم
    ولی الان مشکل اساسیم عوارض زیادیه ک داره اذیت می کنه و من هر بار میخواهم کنار بگذارم یا کم کنم دوباره حالم مثل یه معتاد میشه اذیت روانی وجسمانی زیادی داره
    از طرفی بنده به صورت حرفه ای ورزش می کنم و این قرص ها باعث شده که دیگر نتوانم به نتیجه برسم
    خشکی دهان شدیدی که با کلومیپرامین ۷۵ ایجاد میشه نمیذاره مبارزه رو ادامه بدم باید مکرر اب بخورم ولی مربیان هیچ اطلاعی ندارند و باعث شده یا ورزش و کنار بگذارم یا قرص هارو که هیچ کدوم رو هم نمی تونم بپذیرم

    عوارض قرص فقط خشکی دهان نیس بلکه یبوست و لرزش دست هم هست

    قرص های مصرفی :۲ تا آسنترا ۱۰۰ خارجی .فلوکستین ۲۰خارجی .تری فلوئوپرازین ۱ .کلرودیازپوکسیاد ۱۰.کلومیپرامین ۷۵ . لطفاً نظرتون رو بگید ممنون

    • بنظرم باید از خیر کلومیپرامین بگذرید و روی سایر داروها حساب کنید.عوارضش شمارو از زندگی میندازه .بجاشهمون تری فلوپرازین یا پرفنازینو بیشتر بخورید

      • دکتر جسارتا من خودم دانشجوی ترم ۲ پزشکی هستم
        هر چقدر مقاله هم خوندم نمیتونم خودمو قانع کنم ک داروی های سایکوتیک روی OCD تاثیر‌ داشته باشند
        ممنون میشم نظرتونو بدونم

        • شما که دانشجوی ترم دو هستی ،بنده خودم رزیدنت سال آخر هم که بودم،فکر میکردم تاثیر داروها بر بدن طبق فورمولهای ثابت و حساب شده ایه…ولی بعد از سالها و به تجربه دریافتم که نه تنها داروهای مختلف حتی گیاهان و غذاهای گوناگون روی حالات بدنی و روحی ما تاثیر درمانی و یا تاثیر تخریبی دارند.و این تاثیرات برای بدن هر کسی ویژه است و از فورمولهای کتابهای فارماکولوژی تبعیت نمی کنند.

  7. با سلام جناب دکتر وجود رفتار هایی مثل زود عصبانی شدن- قهر کردن- لجبازی ایا با داور قابل درمان موندم چیکار کنم؟؟ قول میدم مثلا با همسرم قهر نکنم ولی بعدش باز همون رفتار رو دارم

  8. سلام آقای دکتر،متاسفانه بعد از یک دوره اضطراب شدیدو بیخوابی ناشی از آن ، به نوعی اضطراب خواب دچار شدم،به صورتی که در طول روز ترس از نخوابیدن در شب را دارم و قبل از خواب هم خیلی مضطرب هستم،احتمالا همین مسئله خواب شبم را دچار اختلال کرده ،برای اضطرابم سرترالین میخورم که به نظر جواب داده ولی شبیی که نمیخوابم فرداش خیلی مضطرب میشم و این چرخه هی ادامه پیدا میکنه ،میشه راهنمایی بفرمایید چه کار کنم ؟ دکتر لورازپام داده که اعتیاد آوره و نمیخورم ،الانزاپین هم خیلی اثرات سوء ذاره ،ملاتونین هم جواب نمیده ،بین اینها الانزاپین بهتر هست؟آیا اعتیاد آور نیست؟اگر لازم باشه طولانی مدت میشه ازش استفاده کرد؟

  9. سلام آقای دکتر وقت بخیر بنده دارو های اعصاب و روان مثل آلانزاپین ۲٫۵ و سرترالین ۱۰۰ مصرف میکردم که بیش از حد مصرف میکردم و الان قطع کردم و دچار خودارضایی بیش از حد مدفوع شل و کم اشتهایی بی خوابی شدم

    • بله بارها گفتیم دارو نباید یکباره قطع بشه .برای برطرف شدن دوباره باید داروها رو لااقل نصف دوز قبلی مصرف کنید

  10. سلام
    من یک چهارم کلونازپام و نصف پرگابالین ۷۵ رو مصرف می کردم ۲ سال. ۵ روزه گذاشتمش کنار ولی از فردای روز ترک، علائم سرماخوردگی شدید دارم (مثل تب و لرز و بدن درد و گرفتگی صدا و مخصوصا گرفتگی شدید بینی که نمیتونم شب بخوابم و نفس بکشم) و مجبور شدم نصف آلپرازولام مصرف کنم. تا حالا دوبار سعی کردم ترک کنم ولی هر دوبار این علائم سرماخوردگی شدید بهم دست داده.علت این علائم چیه؟ و چجوری میتونم ترک کنم؟

    • خودتون باید بتدریج و ذره ذره کم کنید.هرکی براساس حال و روز خودش جوری که منجرربه فشار روانی و یا برگشت علائم نشه

Comments are closed.