خوب و بد ِ قرص اولانزاپین

بی اشتهایی عصبی

– اولانزاپین چیست:
اولانزاپین (olanzapine) جزو دسته دارویی ضد روانپریشی (antipsychotic) و ضد سرخوشی (antimanic) می‌باشد که از طریق کاهش میزان دپامین  مغز اثر می کند ولی علاوه بر این موارد، این قرص کاربردهای دیگری هم دارد.این قرص  بنا بر تجربه و تشخیص روانپزشک بعنوان درمان کمکی در حالات نروتیک مانند اضطراب و وسواس و اختلالات خوردن (بی‌اشتهایی عصبی) و افسردگی هم می تواند به کار رَوَد. پس هر گونه شک و ابهامی که در مورد حکمتِ تجویز این دارو دارید با پزشک خود مطرح کنید و توضیحات قانع کنندهٔ او را از زبان خودش بشنوید. شنیدن اطلاعات ناقص از متصدیان داروخانه‌ها یا خواندن بروشور داخل جعبهٔ دارو یا صفحاتی مانند ویکی پدیا، کافی و کارآمد نیست و ممکن است شما را در مورد تجویز پزشکتان دچار سوء تفاهم کند.

– موارد مصرف اولانزاپین:
این دارو در موارد زیر و صرفا با تجویز پزشک متخصص قابل مصرف می‌باشد:
۱- بیقراری شدید (agitation)
۲- اختلال بی‌اشتهایی عصبی (anorexia nervoza): مبتلایان که اکثرا خانم هستند به تصور ِ واهی ِچاق بودن، از خوردن غذا امتناع می‌کنند.

الانزاپین
الانزاپین

۳-افسردگی مقاوم به درمان (treatment resistant depression)
۴- فاز سرخوشی (mania) اختلال دو قطبی (bipolar)
۵-بدبینی و پارانوییا (paranoia)
۶- توهم و هذیان در روانپریشی‌هایی مانند اسکیزوفرنی

۷- هر چند این دارو بهتر است بالای سن سیزده سالگی مصرف شود ولی ممکن است گاهی در اختلالات مخصوص کودکان مانند اختلالات طیف اوتیسم  و همچنین اختلال سلوک(conduct) بنا به صلاحدید پزشک بکار رود.
۸-روانپزشکان با تجربه که به مکانیسم اثر دارو‌ها مسلط هستند ممکن است این دارو را بنابر صلاحدید ِ بالینی خود، در مواردی چون حالات اضطرابی و وسواسی و همچنین اختلالات تجزیه ای (Dissociative Identity Disorder)بعنوان داروی مکمل برای کاهش مقاومت دارویی یا برای افزایش اثر سایر ِدارو به کار ببرند. بنابرین تجویز این دارو الزاما به معنای روانپریش بودن شخص مصرف کننده نیست. داروهای اعصاب موارد مصرف بیشماری دارند که همه یِ آن‌ها در بروشور دارویی یا در صفحات اینترنتی ذکر نشده است.

– منع مصرف اولانزاپین:
در سالمندان مبتلا به آلزایمر که همزمان دچار حالات روانپریشی (هذیان و توهم) می‌باشند بهتر است از تجویز این قرص پرهیز کنیم چرا که احتمال بروز سکته‌های ریز و خفیف مغزی (mini stroke) در آن‌ها بالا‌تر می‌رود.

– اسامی تجاری:
– زایپرکسا (zyprexa)
– زایپرکسا زادیس (zyprexa zadis)
– زولافرن (Zolafren)

-سیمبیاکس(symbyax):ترکیبی از اولانزاپین و فلوکستین(olanzapine+floxetine) است که برای افسردگی های مقاوم به درمان بکار میرود.البته این ترکیب در ایران موجود نیست.

 

زایپرکسا
زایپرکسا

 

– دوزاژ اولانزاپین:
این قرص در دوزهای۲. ۵(دو و نیم) و ۵ و ۱۰ میلی گرمی موجود است که صرفا با نسخهٔ پزشک قابل تهیه می‌باشد. دوز متوسط درمانی آن بین پنج تا ده میلی گرم است و یک بار در روز مصرف می‌گردد. دوز حداکثری آن بیست میلی گرم می‌باشد.
اگر یک وعده از قرص را فراموش کردید می‌توانید آن را بمحض اینکه متوجه شدید مصرف کنید ولی اگر تقریبا چند ساعتی بیشتر به مصرف وعدهٔ بعدی نمانده است این کار را نکنید و فقط قرص وعدهٔ بعدی را بخورید. در هر صورت از دوبل کردن قرص برای جبران وعدهٔ فراموش شده اجتناب کنید. قرص را در دمای معمولی اتاق و دور از رطوبت و نور نگه دارید. خیلی خیلی مراقب باشید که بچه‌های کوچک دستشان به این قرص و سایر قرصهای اعصاب نرسد.

– نکات مهم در مصرف اولانزاپین:
۱-اگر دچار آلرژی شدید این قرص را مصرف نکنید. علایم آلرژی می‌تونه این‌ها باشه: سرفه، تنگی نفس، خس خس سینه، ورم کردن لب یا زبان یا صورت، ورم کردن گلو، خارش و قرمزی و دون دون شدن پوست، کهیر در هر نقطه از پوست.
۲-سالمندانی که دچار انواع دمانس (زوال عقل) و آلزایمر هستند ممکنه با خوردن این قرص بیش از دوازده هفته، مجددا دچار سکته‌های ریز مغزی شوند (mini stroke)
۳- ممکن است این قرص برای افراد چاق یا افرادیکه مستعد چاقی هستند انتخاب مناسبی نباشد
۴- این قرص ممکنه ۴ تا ۶ هفته طول بکشه تا اثرات خوبش رو نشون بده پس لطفا زود قضاوت نکرده و دارو را تا آنموقع قطع نکنید.
۵- در حاملگی و شیر دهی مصرف این دارو قدغن است.
عوارض اولانزاپین:
۱-عوارض خفیف: احتمال وقوع این عارضه‌ها یک در صد نفره. این عوارض یا خودشان بتدریج برطرف می‌شوند و یا با یک تجویز دیگه بسرعت قابل رفع هستند بنابرین وقوع ِ ان‌ها به معنای قطع ِ آن‌ها نیست و شما فقط باید با پزشکتان تماس بگیرید: -یبوست -گیجی -خشکی دهان و چشم -خواب آلودگی-خستگی، بیقراری، ضعف – احتباس مایعات – افزایش وزن – راش پوستی.
۲- عوارض جدی: هر چند این عوارض کمیاب و نادره ولی چنانچه آن‌ها را مشاهده کردید بسرعت باید برای بررسی ان‌ها حضوری به پزشک خودتان یا در صورت عدم دسترسی به ایشان به بیمارستان مراجعه کنید:
– اختلال قاعدگی در خانم‌ها
– بزرگ شدن سینه‌ها در مردان
-چاقی افراطی و افزایش کلسترول
-افزایش قند خون (دیابت)
-اختلال در ریتم و ضربان قلب
– تشنج
– بروز لختهٔ خونی در اندام‌ها
-حرکات غیر عادی و غیر اختیاری در صورت و بدن
– تورم مفاصل

– یک توصیهٔ مهم:
– توجه داشته باشید که تمام داروهای روانپزشکی فقط بنابر تشخیص یک روانپزشک که از مکانیسم اثر آن‌ها و از نحوهٔ تعامل نروترانسمیتر‌ها و رسپتور‌ها در سلولهای عصبی آگاهی ِ کامل داشته و برآن‌ها مسلط است قابل تجویز است و مصرف خودسرانهٔ دارو‌ها آن هم فقط با کسب ِاطلاعات سَرسَری از صفحات اینترنتی و یا توصیه‌های ناقص ِ دانشجویی و یا با الگو گرفتن از نسخهٔ سایر بیماران و تهیه آن‌ها از مراکز غیر مجاز خیابانی، بسیار خطرناک است و عواقب آن قابل پیش بینی نیست.
-همچنین در جریان باشید که سود و زیان دارو را باید در مقایسه با یکدیگر بسنجید و به صرف وجود یک عارضهٔ کوتاه مدت، خودتان را به اشتباه از مصرف دارویی که می‌تواند سرنوشت خلق و رفتار و شخصیت شما را به سمت یک زندگی سالم و پر از آرامش سوق دهد، محروم نکنید.

نویسنده: دکتر پرویز علی وردی (روانپزشک)
-وبسایت:  www.parvizaliverdi.com 
-پی نوشت: کپی برداری و حذف نام نویسنده عملی غیر اخلاقی بوده و درشان یک انسان فرهیخته نیست.

28 Comments

  1. با سلام خدمت شما جناب دکتر
    بنده یک ماهه دچار مشکل وزوز گوش هستم به پزشک مراجعه کردم گویا وزوز گوش درمان خاصی نداره و تنها داروهای بنزودیازپین میتونن علائمش رو کاهش بدن . به پزشک اعصاب و روان مراجعه کردم چون به شدت نسبت به صدای گوشم وسواس پیدا کردم و حتی بعضی وقتا که گوشم صدا نمیده دنبال صدای وزوز میگردم و اونقدر بهش فکر میکنم که صداش اونقدر زیاد بشه که اذیتم کنه دکتر برام قرص ریسپریدون و ونلافاکسین تجویز کرد که هم شدت صدای گوشم رو زیاد میکنن هم ضربان قلبم رو نا منظم میکنن برای همین مصرفشون رو قطع کردم. اوایل وزوز اجازه خواب بهم نمیداد و هر موقع هم میخوابیدم بعد هر دو ساعت با صدای گوشم بیدار میشدم که برای این مشکلم دکتر زاناکس برام تجویز کرد و سه هفته هر شب زاناکس مصرف میکنم گاهی هم به جای زاناکس از زولپیدم استفاده میکنم .دکتر برای وضعیت روحی من وسواس فکریم و مشکل خوابم چه پیشنهادی دارین؟ لطف بفرمایید و راهنمایی کنید

  2. سلام دکتر من به دلیل اختلال اضطراب و ترس که به معدم زده بود رفتم دکتر بهم قرص الانزاپین و سرترالین داد الان حدود ۴ ماهی میشه که اینارو مصرف میکنم ولی تازگیا سرترالین رو قطع کردم و فقط شبی یدونه الانزاپین ۲/۵ مصرف میکنم یه یک هفته ای هست که بی قراری تو پاهام حس میکنم مخصوصا موقع خواب میخواستم بدونم تا کی باید این قرص رو مصرف کنم و یا تغییر دوز بدم ممنون میشم یه توضیحی بدید.

    • مدت مصرف به تشخیص دکترتون بستگی داره
      معمولا ۶ ماه لازمه
      برای رفع بیقراری باید یه داروی مکمل هم براتون تجویز بشه

  3. اقای دکتر من به مدت یک هفته ، فقط سیتالوپرام ۲۰ بدون خوردن هیچ داروی دیگه ای که چهار روز اول نصف و بعد یکی ، بعد از یک هفته مصرف نصف شب از خواب بلند شدم یک سری افکار عجیب تو ذهنم میومد و ترسیدم و بعدش دیگه قعطش کردم ، به نظر شما چرا اینطوری شدم ؟

  4. سلام مجدد و سپاس مکرر بابت لطفتون در پاسخ گویی.
    من الان حدودا ۳ ساله که دارم برای داشتن یک خواب پیوسته ۸ ساعته هر شب یک چهارم قرص آلپرازولام ۰٫۵ و یک چهارم الانزاپین ۲٫۵ می خورم.دوز تجویزی در سه سال قبل؛ کامل هر دو بوده؛ طی زمان کاهشش دادم و اخیرا یه یک چهارم رسیدم. هیچ مشکلی با این داروها نداشتم و مثلا وزنم زیاد نشد. اما لرزش دست که از بچگی داشتم فکر کنم تشدید شد و شاید در مورد مسائل بی اهمیت حافظه ام کم شد که با این یکی مشکلی ندارم.
    چند روز دیگه قراره روان پزشکی منو ویزیت کنه؛ می خوام در مورد ادامه رژیم دارویی برای اختلال خوابم باهاش مشورت کنم ببینم همین داروها رو ادامه بدم یا تغییر.
    مایلم دارویی که برام تجویز میشه علاوه بر به همراه داشتن یک خواب شبانه پیوسته ۸ ساعته؛ شادی بخش و انرژی زا هم باشه و میل جنسی کمم رو هم افزایش بده. اتفاق های خوب برام تو زندگی نمی افته و اگر هم بیفته خوشحالم نمی کنه. نیاز دارم با دارو خوشحال باشم.
    نمیدونم میرتازاپین ایرانیش هم هست یا نه؛ اگه به نظر شما دارویی است که منو به خواستم می رسونه در مورد دوز مصرفیش از دکترم راهنمایی بخوام. اگر نه؛ که صبر کنم ببینم خودش چه دارویی میده.

  5. سلام اقای دکتر
    بنده به مدت ۶ سال به صورت پیوسته هر شب نصف الانزاپین ۵ مصرف می کردم که دچار سرفه های شدید شدم به طوری که نمی توانم صحبت کنم و دکتر عمومی گفتند مصرف را به شبی ۱ میل کاهش بدهم. ولی من فقط وقتی کار داشته باشم شب قبل نصفی ۲٫۵ مصرف می کنم وگرنه در خانه می مانم و بیرون نمی روم. ۳۷ سال دارم و همسرم جدا شده است. در حال حاضر از نظر تکلم مشکل دارم و گلویم همیشه سوزش شدید دارم که هیچ درمانی دارد.همیشه سردردم و بدنم بیحس است. لطفا در مورد مصرف بلند مدت به همه هشدار دهید. ممنون

    • بله همیشه گفتیم دارو بمدت محدود و زیر نظر پزشک باید مصرف بشه…از بس گفتم خودمم گلودرد گرفتم

  6. سلام الانزاپین ۲/۵ رو میشه از یک عدد کامل شروع کرد؟ یا مثل قرصهای سروتونینی برای کاهش عوارض باید از دوز‌ کم شروع کرد؟

  7. سلام دکتر برای اختلالات اضطرابی از جمله مورمور شدن الانزاپین ۲/۵ و اس سیتالوپرام ۵ و بوسپیرون ۵ تجویز کردن با توجه به عوارض چاقی الانزاپین میشه الانزاپین رو نخورم و این اختلال اضطراب رو با مصرف اس سیتالوپرام و بوسپیرون درمان کرد؟

  8. عرض سلام و خسته نباشید
    اقای دکتر من چند وقت پیش یه اتفاقی برام افتاد که از لحاظ روحی بهم ریختم الان چند ماهه که با تجویز پزشک الانزاپین ۲٫۵ مصرف میکنم برای اینکه شب ها بتونم بخوابم و تو این مدت با این که رژیم غذاییمو کاهش دادم ولی حس میکنم یه مقدار غیرطبیعی هست وزن بدنم بخصوص صورتم درشت تر و چاق تر شده و همینطور تو یه حالت یکنواختی از لحاظ احساسی قرار گرفتم و احساساتم عمیق نیست و هیچ حسی و هیچ لذتی از زندگیم ندارم ایا اینها به خاطر مصرف الانزاپینه؟ و ایا با قطع مصرف دارو چاقی صورت برطرف میشه؟ البته دکترم برام فلوکستین همراهش تجویز کرد ولی من نمیخوام داروی ضد افسردگی مصرف کنم و استفاده نکردم با توجه به این که گفته میشه داروهای روانپزشکی تا اخر عمره
    ایا داروی خواب اور دیگری هست که عوارضش کمتر از الانزاپین باشه؟ خواهش میکنم راهنمایی بفرمایید

    • ببینید من از راه دور نمیتونم تشخیص بدم ودر کار پزشک شما دخالت کنم
      چون همون یه جمله ی …یه اتفاقی افتاد از لحاظ روحی بهم ریختم….صد نوع تشخیص مختلف پشتشه که فقط اونیکه شمارو ویزیت کرده میدونه دقیقا کدومشه
      بله الانزاپین چاق میکنه

  9. سلام اقای دکتر من برای اختلالات اضطرابی از جمله مورمور و گزگز جاهای مختلف بدن و هراسهای گهگاهی که میومد سراغم به دکتر مراجعه کردم اس سیتالوپرام ۱۰ روزی نصف و بوسپیرون ۵ نصف صبح نصف شب و الانزاپین ۲/۵ شبی یک عدد تجویز کردن از نظر شما این ترکیب خوبه؟

  10. س دکتر،من خیلی ادم عصبیووزودرنجی هستم،به همین دلیل به روان پزشک مراجعه کردم،به دکترم گفتم بخاطرلاغری زیادم دارویی بده که چاق بشم دکترمم انزلاپین۲،۵دادن ولی الان یک ماه ونیم که چاق نشدم دیگه ناامیدشدم،به نظرشماچیکارکنم توروخدا جواب بدین؟

  11. سلام جناب دکتر
    دکتر من مداوم در گیر افکار گذشته ام و کوچکترین چیزایی که تو گذشته اتفاق افتادهو برخوردهای بدی که باهام شده رو به یاد میارم و جنبه های بدش بزرگ می کنم.جدیدا احساس افسردگی شدید دارم و همیشه خسته و بی حوصله ام و از قرار گرفتن در شرایط مشابه شرایط گذشته و پیش همون آدمهایی که در گذشته ناراحتم کردن به شدت بدم میاد و باعث میشه دوباره تا چند روز باز به کارای گذشتشون فکر کنم و خودم آزار بدم و واقعا حالم بد بشه. دکتر رفتم برام قرص الانزپین(شبها ۱ میلی گرم)، سرترالین( روزی دوتا نصفه)، کلونازپام(شبی نصفی)، پروپرانول(روزی یکی) تجویز کرد.سه ماه این دارو هارو رعایت کردم و چون خوابم خیلی زیاد شده بود و کمتر فکر میکردم بهتر شده بودم. اما الان چند وقته قطعشون کردم اما باز داره حالم بد میشه مثل قبل،شبا اصلا آرامش ندارم و مدام تو ذهنم دارن افکار و اتفاقات میان و میرن و به سختی میتونم بعد از سه ساعت تو تخت خواب رفتن بخوابم. دکتر جان چیکار کنم؟دوباره داروهارو ادامه بدم؟

Comments are closed.