داروهای آنتی سایکوتیک جدید که به آنتی سایکوتیکهای آتیپیک(Atypical Antipsychotics) یا آنتی سایکوتیکهای نسل دوم (second generation)هم معروفند شامل داروهای ذیل هستند(تصویر):
-این داروها علاوه بر مسدود کردن گیرنده ی دپامین(کاری که داروهای قدیمی انجام می دهند)،گیرنده ی سروتونین(۵HT2) را هم بلاک می کنند و نسبت به داروهای کلاسیک و قدیمی(مانند هالوپریدول-پرفنازین-تری فلوپرازین) این برتری ها را دارند:
۱-عوارض کمتری دارند.از جمله خواب آلودگی کمتر و عوارض حرکتی (اکستراپیرامیدال) و آنتی کولینرژیک کمتری دارند.
۲-در مواردی که نسبت به داروهای قدیمی مقاومت ایجاد شده است موثرترند.
۳-در بیمارانی که علایم منفی (مانند گوشه گیری- کم حرفی،سردی عاطفی)وجود دارد موثرترند.
-ولی آنتی سایکوتیکهای جدید معایبی هم دارند که شامل اینهاست:
۱-در بیماران سالمند مبتلا به آلزایمر ،احتمال وقوع سکته های ریز مغزی(MINISTROKE) را افزایش می دهند.
۲- احتمال ایجاد دیابت تیپ دو بیشتر است.
۳-احتمال افزایش چربی خون و چاقی نیز بیشتر است.
********************************
۱- کلوزاپین (CLOZAPINE)
نامهای تجاری دارو:
–CLOZARIL
-VERSACLOZ
-LEPONEX
-CLOZAPEX
اشکال دارویی:
– قرص ۲۵ میلی گرم
قرص ۱۰۰ میلی گرم
مهمترین کاربردهای دارو:
– در اسکیزوفرنی های مقاوم به درمان(یعنی قبلا لااقل دو دسته دارویی امتحان شده باشد).
مهمترین هشدار در مورد عوارض دارو:
۱-احتمال بروز تشنج (لزوم بررسی نوار مغزی)
۲-احتمال کاهش گلبولهای سفید خون(نوتروپنی-آگرانولوسیتوز) و لزوم انجام آزمایش خون ماهانه
۳-مراقبت از نظر ابتلا به عفونت،بعلت کاهش ناگهانی گلبولهای سفید خون
۲- ریسپریدون (RISPERIDONE)
نامهای تجاری دارو:
-RISPERDAL
اشکال دارویی:
-قرص ۱ میلیگرم
-قرص ۲ میلیگرم
-قرص ۳ میلیگرم
-قرص ۴ میلیگرم
مهمترین کاربردهای دارو:
– سایکوزهای با علایم منفی
-سایکوزهای مقاوم به درمان
– اختلالات رفتاری کودکان-اوتیسم-بیش فعالی(ADHD)
مهمترین عارضه ی دارو:
۱-مراقب افزایش فاصله QTدر نوار قلبی باشید.
۲-مراقب افزایش پرولاکتین خون باشید.
۳-برخی از بیماران از احتقان و گرفتگی بینی شاکی هستند.
۴-در پسران، مراقب بزرگ شدن سینه ها باشید(جنیکوماستی).
۳- اُلانزاپین (OLANZAPINE)
نامهای تجاری دارو:
-ZYPREXA
-ZYPROBIOX
-OLAZIN
اشکال دارویی:
-۲٫۵(در ایران فعلا موجود نیست)
-۵
-۱۰
-۱۵
مهمترین کاربردهای دارو:
– درمان سایکوز
-اختلال دوقطبی
-درمان اختلال بی اشتهایی عصبی
مهمترین عارضه ی دارو:
-افزایش وزن و چاقی
-در سالمندان مبتلا به الزایمر،مراقبِ بالارفتن چربی و قند خون و افزایش احتمال سکته های کوچک مغزی باشید.
۴- کوئتیاپین (QUETIAPINE)
نامهای تجاری دارو:
–seroquel
-syquel
-quepin
-tranqopine
-bioquetin
-quentiax
-quemind
-serotiapin
اشکال دارویی:
-قرص ۲۵ میلی گرمی
-قرص ۱۰۰ میلی گرمی
-قرص ۱۵۰ میلی گرمی
–قرص ۲۰۰ میلی گرمی
مهمترین کاربردهای دارو:
– سایکوز
-اختلال دو قطبی
-تسکین بخش و خواب آور قوی
مهمترین عارضه ی دارو:
-افت فشار خون
-یبوست
-افزایش وزن
۵- زیپراسیدون (ZIPRASIDONE)
نامهای تجاری دارو:
-GEODON
-ZELDOX
-ZIPWELL
اشکال دارویی:(این دارو فعلا در ایران تولید نمی شود)
-کپسول ۲۰ میلی گرمی
-کپسول ۴۰ میلی گرمی
-کپسول ۶۰ میلی گرمی
-کپسول ۸۰ میلی گرمی
-این دارو فرم تزریقی هم دارد.
مهمترین کاربردهای دارو:
– سایکوز
-اختلال دوقطبی
مهمترین عارضه ی دارو:
– واکنش حساسیت به دارو با افزایش ائوزینوفیل که ممکن است به التهاب کبد، کلیه، ریهها، قلب و پانکراس بینجامد و حتی امکان مرگ هم وجود دارد.
– افزایش QT در نوار قلبی
-امکان سکته مغزی در سالمندان مبتلا به آلزایمر که دچار سایکوز هستند.
۶- آریپی پرازول (ARIPIPERAZOLE)
نامهای تجاری دارو:
-ABILIFY
-ARIPEX (در ایران)
-ABILIZOLE (در ایران)
-SEROZOL (در ایران)
-BIOPIPERAZOL(در ایران)
اشکال دارویی:
-قرص ۵ میلی گرمی
-قرص ۱۰ میلی گرمی
-قرص ۱۵ میلی گرمی
-قرص ۳۰ میلی گرمی(در ایران فعلا موجود نیست)
مهمترین کاربردهای دارو:
-سایکوز
-اختلال دو قطبی
مهمترین عارضه ی دارو:
– افت فشار خون
– اختلالات قلبی عروقی
-در سالمندان مبتلا به آلزایمر،مراقب ایجاد سکته های ریز مغزی باشید.
۷- پالیپریدون
نامهای تجاری دارو:
-INVEGA SUSTENNA
اشکال دارویی:(در ایران فعلا تولید نمیشوند)
– قرص آهسته رهش ۱٫۵ میلی گرمی
– قرص آهسته رهش ۳ میلی گرمی
-قرص آهسته رهش ۶ میلی گرمی
-آمپول تزریقی طولانی اثر:۲۷۳ میلی گرمی-۴۱۰ میلی گرمی -۵۴۶ میلی گرمی- ۸۱۹ میلی گرمی
مهمترین کاربرد دارو:
-سایکوز
مهمترین عارضه ی دارو:
– در مبتلایان به دمانس(آلزایمر) که دچار علایم سایکوتیک می گردند بهتر است ازین دارو استفاده نگردد.
-مشکلات قلبی -کلیوی -آریتمی
۸- آسِناپین (ASENAPINE) قرص زیر زبانی
نامهای تجاری دارو:
-SAPHRIS
-SYCREST
اشکال دارویی:(در ایران موجود نیست)
– قرص زیرزبانی ۵ میلی گرمی
–قرص زیرزبانی۱۰ میلی گرمی
مهمترین کاربردهای دارو:
-سایکوز
-اختلال دو قطبی همراه با داروهای تثبیت کننده ی خلق
-اختلال شخصیت مرزی
-PTSD
مهمترین عارضه ی دارو:
– در مبتلایان به دمانس(آلزایمر) که دچار علایم سایکوتیک می گردند بهتر است ازین دارو استفاده نگردد.
– احتمال طولانی کردن فاصله QT و تشدید عوارض قلبی
-واکنش حساسیتی شدید:واکنشهای حساسیتی نوع یک که میتواند شامل آنافیلاکسی، آنژیوادم، افت فشارخون، تند شدن ضربان قلب، تورم زبان، مشکلات تنفسی، ویز یا بثورات پوستی باشد . در بسیاری از موارد این واکنشها پس از مصرف اولین دوز دارو رخ میدهد.
۹- ایلوپریدون (ILOPERIDONE)
نامهای تجاری دارو:
-FANAPT
اشکال دارویی(میلی گرم):(در ایران موجود نیست)
-۱
-۲
-۴
-۶
-۸
-۱۰
-۱۲
مهمترین کاربردهای دارو:
-سایکوز
مهمترین عارضه ی دارو:
– حساسیت شدید نسبت به گرما و سرمای شدید.
– در مبتلایان به دمانس(آلزایمر) که دچار علایم سایکوتیک می گردند بهتر است ازین دارو استفاده نگردد.
۱۰- لوراسیدون (LURASIDONE)
نامهای تجاری دارو:(در ایران موجود نیست)
-LATUDA(در کشور آمریکا)
اشکال دارویی:
-قرص ۴۰ میلی گرمی
– قرص۸۰ میلی گرمی
مهمترین کاربردهای دارو:
-سایکوز
– فاز افسردگی بیماران دو قطبی
مهمترین عارضه ی دارو:
– مشکل در بلع و ابریزش از دهان
– عوارض حرکتی
– در مبتلایان به دمانس(آلزایمر) که دچار علایم سایکوتیک می گردند بهتر است ازین دارو استفاده نگردد.
۱۱- بِرِکس پیپرازول (BREXPIPERAZOLE)
نامهای تجاری دارو:(در ایران موجود نیست)
-REXULTI
اشکال دارویی(میلی گرم):
-۰٫۲۵
-۰٫۵
-۱
-۲
-۳
-۴
مهمترین کاربردهای دارو:
-سایکوز
-درمان کمکی افسردگی
مهمترین عارضه ی دارو:
— در مبتلایان به دمانس(آلزایمر) که دچار علایم سایکوتیک می گردند بهتر است ازین دارو استفاده نگردد.
-مشکلات تنفسی فوقانی
-افزایش وزن
۱۲- پیمآوآنسرین (PIMAVANSERINE)
نامهای تجاری دارو:(در ایران موجود نیست)
–Nuplazid
اشکال دارویی:
– قرص ۱۷ میلی گرمی
-نحوه ی مصرف در بالغین:دو عدد قرص ۱۷ میلی گرمی با هم یکبار در روز.
مهمترین کاربردهای دارو:
-درمان توهم و هذیان در بیماران پارکینسونی
مهمترین عارضه ی دارو:
-بهتر است در سایکوز مبتلایان به آلزایمر مصرف نشود(احتمال تشدید سکته های کوچک در مغز)
-احتمال عوارض قلبی مانند افزایش فاصله QT مخصوصا هنگام مصرف توامان با سایر داروها مانند انتی بیوتیکها وجود دارد.
– ادم محیطی و گیجی (CONFUSION)شایعترین عارضه ی پیماوانسرین است.
-منابع
www.Rxlist.com
www.drugs.com
www.Medlinplus.gov
www.darooyab.ir
kaplan &sadock’s Synopsis Of Psychiatry
نویسنده: دکتر پرویز علی وردی (روانپزشک)
-تلفن وقت دهی ۸۸۵۵۶۹۴۶( از مشاوره یا پاسخ از طریق تلفن معذوریم)
-وبسایت: www.parvizaliverdi.com
-پی نوشت: کپی برداری و حذف نام نویسنده عملی غیر اخلاقی بوده و درشان یک انسان فرهیخته نیست.
سلام
از رسته ی آنتی سایکوتیک ها کدام قرص چاق کننده نیست و جایگزین مناسبی برای ربیسپریدون میباشد؟
Aripiperazole
سلام خدمت شما
دختر اتیسمی دارم ۲۱ سالشه چند سال پیش دچار حمله هراس شد پیش روانپزشک بردم دارو تجویز کرد ۳ سال پیش داروهاشو قطع کردم به امید اینکه خوب شده این سه سال کرونایی حالش بد نبود با ما صحبت نمیکرد اما بی قراری هم نداشت تا سه ماه پیش که حمله هایی بهش دست داد مدام جیغ میکشه راه میره و اشیاء رو پرت میکنه دوباره مراجعه کردم دکتر آرپیپرازول ،پرپرانولول کلوزاپین ،تری هگزیفندیل، تری فلوئوپرازین و کاربامازپین ۲۰۰ تجویز کرد ولی اثری نداره و جیغ ها و کتک زدنهاش همچنان هست راهنمایی بفرمایید چکار کنم؟
به متخصصان روانپزشکی اطفال مراجعه کنید .اونها تبحر بیشتری د درمان اوتیسم دارند