آنتی سایکوتیک (ضد روانپریشی)های جدید

داروهای آنتی سایکوتیک جدید که به آنتی سایکوتیکهای آتیپیک(Atypical Antipsychotics) یا آنتی سایکوتیکهای نسل دوم (second generation)هم معروفند شامل داروهای ذیل هستند(تصویر):

-این داروها علاوه بر مسدود کردن گیرنده ی دپامین(کاری که داروهای قدیمی انجام می دهند)،گیرنده ی سروتونین(۵HT2) را هم بلاک می کنند و نسبت به داروهای کلاسیک و قدیمی(مانند هالوپریدول-پرفنازین-تری فلوپرازین) این برتری ها را دارند:
۱-عوارض کمتری دارند.از جمله خواب آلودگی کمتر و عوارض حرکتی (اکستراپیرامیدال) و آنتی کولینرژیک کمتری دارند.
۲-در مواردی که نسبت به داروهای قدیمی مقاومت ایجاد شده است موثرترند.
۳-در بیمارانی که علایم منفی (مانند گوشه گیری- کم حرفی،سردی عاطفی)وجود دارد موثرترند.
-ولی آنتی سایکوتیکهای جدید معایبی هم دارند که شامل اینهاست:

۱-در بیماران سالمند مبتلا به آلزایمر ،احتمال وقوع سکته های ریز مغزی(MINISTROKE) را افزایش می دهند.

۲- احتمال ایجاد دیابت تیپ دو بیشتر است.

۳-احتمال افزایش چربی خون و چاقی نیز بیشتر است.

              ********************************
۱- کلوزاپین (CLOZAPINE)

 

نامهای تجاری دارو:

–CLOZARIL

-VERSACLOZ

-LEPONEX

-CLOZAPEX

اشکال دارویی:
– قرص ۲۵ میلی گرم
قرص ۱۰۰ میلی گرم

مهمترین کاربردهای دارو:
– در اسکیزوفرنی های مقاوم به درمان(یعنی قبلا  لااقل دو دسته دارویی امتحان شده باشد).

مهمترین  هشدار در مورد عوارض  دارو:

۱-احتمال بروز تشنج (لزوم بررسی نوار مغزی)

۲-احتمال کاهش گلبولهای سفید خون(نوتروپنی-آگرانولوسیتوز) و لزوم انجام آزمایش خون ماهانه

۳-مراقبت از نظر ابتلا به عفونت،بعلت کاهش ناگهانی گلبولهای سفید خون

۲- ریسپریدون (RISPERIDONE)

 

نامهای تجاری دارو:

-RISPERDAL

اشکال دارویی:
-قرص ۱ میلیگرم
-قرص ۲ میلیگرم
-قرص ۳ میلیگرم
-قرص ۴ میلیگرم
مهمترین کاربردهای دارو:
– سایکوزهای با علایم منفی
-سایکوزهای مقاوم به درمان
– اختلالات رفتاری کودکان-اوتیسم-بیش فعالی(ADHD)
مهمترین عارضه ی دارو:
۱-مراقب افزایش فاصله QTدر نوار قلبی باشید.
۲-مراقب افزایش پرولاکتین خون باشید.
۳-برخی از بیماران از احتقان و گرفتگی بینی شاکی هستند.

۴-در پسران، مراقب بزرگ شدن سینه ها باشید(جنیکوماستی).

۳- اُلانزاپین (OLANZAPINE)

 

نامهای تجاری دارو:
-ZYPREXA
-ZYPROBIOX
-OLAZIN

اشکال دارویی:

-۲٫۵(در ایران فعلا موجود نیست)
-۵
-۱۰
-۱۵
مهمترین کاربردهای دارو:
– درمان سایکوز
-اختلال دوقطبی
-درمان اختلال بی اشتهایی عصبی
مهمترین عارضه ی دارو:
-افزایش وزن و چاقی
-در سالمندان مبتلا به الزایمر،مراقبِ  بالارفتن چربی و قند خون و افزایش احتمال سکته های کوچک مغزی باشید.

۴- کوئتیاپین (QUETIAPINE)

 

نامهای تجاری دارو:

–seroquel
-syquel
-quepin
-tranqopine
-bioquetin
-quentiax
-quemind
-serotiapin

اشکال دارویی:
-قرص ۲۵ میلی گرمی
-قرص ۱۰۰ میلی گرمی
-قرص ۱۵۰ میلی گرمی
–قرص ۲۰۰ میلی گرمی

مهمترین کاربردهای دارو:
– سایکوز
-اختلال دو قطبی
-تسکین بخش و خواب آور قوی

مهمترین عارضه ی دارو:
-افت فشار خون
-یبوست
-افزایش وزن

۵- زیپراسیدون (ZIPRASIDONE)

 

نامهای تجاری دارو:

-GEODON
-ZELDOX
-ZIPWELL

اشکال دارویی:(این دارو فعلا در ایران تولید نمی شود)
-کپسول ۲۰ میلی گرمی
-کپسول ۴۰ میلی گرمی
-کپسول ۶۰ میلی گرمی
-کپسول ۸۰ میلی گرمی
-این دارو فرم تزریقی هم دارد.
مهمترین کاربردهای دارو:
– سایکوز
-اختلال دوقطبی
مهمترین عارضه ی دارو:
– واکنش حساسیت به دارو با افزایش  ائوزینوفیل که ممکن است به التهاب کبد، کلیه، ریه‌ها، قلب و پانکراس بینجامد و حتی امکان مرگ هم وجود دارد.
– افزایش QT در نوار قلبی
-امکان سکته مغزی در سالمندان مبتلا به آلزایمر که دچار سایکوز هستند.

۶- آریپی پرازول (ARIPIPERAZOLE)

 

نامهای تجاری دارو:

-ABILIFY
-ARIPEX (در ایران)
-ABILIZOLE (در ایران)
-SEROZOL (در ایران)
-BIOPIPERAZOL(در ایران)

اشکال دارویی:
-قرص ۵ میلی گرمی
-قرص ۱۰ میلی گرمی
-قرص ۱۵ میلی گرمی
-قرص ۳۰ میلی گرمی(در ایران فعلا موجود نیست)
مهمترین کاربردهای دارو:
-سایکوز
-اختلال دو قطبی
مهمترین عارضه ی دارو:
– افت فشار خون
– اختلالات قلبی عروقی
-در سالمندان مبتلا به آلزایمر،مراقب ایجاد سکته های ریز مغزی باشید.

۷- پالیپریدون
نامهای تجاری دارو:

-INVEGA SUSTENNA

اشکال دارویی:(در ایران فعلا تولید نمیشوند)

– قرص   آهسته رهش ۱٫۵ میلی گرمی
– قرص   آهسته رهش ۳ میلی گرمی
-قرص    آهسته رهش ۶ میلی گرمی

-آمپول تزریقی طولانی اثر:۲۷۳ میلی گرمی-۴۱۰ میلی گرمی -۵۴۶ میلی گرمی- ۸۱۹ میلی گرمی

مهمترین کاربرد دارو:
-سایکوز

مهمترین عارضه ی دارو:
– در مبتلایان به دمانس(آلزایمر) که دچار علایم سایکوتیک می گردند بهتر است ازین دارو استفاده نگردد.
-مشکلات قلبی -کلیوی -آریتمی

۸- آسِناپین (ASENAPINE)  قرص زیر زبانی

 

نامهای تجاری دارو:

-SAPHRIS
-SYCREST

اشکال دارویی:(در ایران موجود نیست)

– قرص زیرزبانی ۵ میلی گرمی
–قرص زیرزبانی۱۰ میلی گرمی

مهمترین کاربردهای دارو:
-سایکوز
-اختلال دو قطبی همراه با داروهای تثبیت کننده ی خلق
-اختلال شخصیت مرزی
-PTSD

مهمترین عارضه ی دارو:
– در مبتلایان به دمانس(آلزایمر) که دچار علایم سایکوتیک می گردند بهتر است ازین دارو استفاده نگردد.
– احتمال طولانی کردن فاصله QT و تشدید عوارض قلبی
-واکنش حساسیتی شدید:واکنش‌های حساسیتی نوع یک که می‌تواند شامل آنافیلاکسی، آنژیوادم، افت فشارخون، تند شدن ضربان قلب، تورم زبان، مشکلات تنفسی، ویز یا بثورات پوستی باشد . در بسیاری از موارد این واکنش‌ها پس از مصرف اولین دوز دارو رخ می‌دهد.

۹- ایلوپریدون (ILOPERIDONE)

 

نامهای تجاری دارو:

-FANAPT

اشکال دارویی(میلی گرم):(در ایران موجود نیست)
-۱
-۲
-۴
-۶
-۸
-۱۰
-۱۲

مهمترین کاربردهای دارو:
-سایکوز

مهمترین عارضه ی دارو:
– حساسیت شدید نسبت به گرما و سرمای شدید.
– در مبتلایان به دمانس(آلزایمر) که دچار علایم سایکوتیک می گردند بهتر است ازین دارو استفاده نگردد.

۱۰- لوراسیدون (LURASIDONE)

 

نامهای تجاری دارو:(در ایران موجود نیست)

-LATUDA(در کشور آمریکا)

 

اشکال دارویی:
-قرص ۴۰ میلی گرمی
– قرص۸۰ میلی گرمی
مهمترین کاربردهای دارو:
-سایکوز
– فاز افسردگی بیماران دو قطبی
مهمترین عارضه ی دارو:
– مشکل در بلع و ابریزش از دهان
– عوارض حرکتی

– در مبتلایان به دمانس(آلزایمر) که دچار علایم سایکوتیک می گردند بهتر است ازین دارو استفاده نگردد.

۱۱- بِرِکس پیپرازول (BREXPIPERAZOLE)

 

نامهای تجاری دارو:(در ایران موجود نیست)

-REXULTI

اشکال دارویی(میلی گرم):
-۰٫۲۵
-۰٫۵
-۱
-۲
-۳
-۴
مهمترین کاربردهای دارو:
-سایکوز
-درمان کمکی افسردگی

مهمترین عارضه ی دارو:
— در مبتلایان به دمانس(آلزایمر) که دچار علایم سایکوتیک می گردند بهتر است ازین دارو استفاده نگردد.
-مشکلات تنفسی فوقانی
-افزایش وزن

۱۲- پیمآوآنسرین (PIMAVANSERINE)

 

نامهای تجاری دارو:(در ایران موجود نیست)

–Nuplazid

اشکال دارویی:
– قرص ۱۷ میلی گرمی
-نحوه ی مصرف در بالغین:دو عدد قرص ۱۷ میلی گرمی با هم یکبار در روز.

مهمترین کاربردهای دارو:
-درمان توهم و هذیان در بیماران پارکینسونی

مهمترین عارضه ی دارو:
-بهتر است در سایکوز مبتلایان به آلزایمر مصرف نشود(احتمال تشدید سکته های کوچک در مغز)
-احتمال عوارض قلبی مانند افزایش فاصله QT مخصوصا هنگام مصرف توامان با سایر داروها مانند انتی بیوتیکها وجود دارد.
– ادم محیطی و گیجی (CONFUSION)شایعترین عارضه ی پیماوانسرین است.

-منابع

www.Rxlist.com
www.drugs.com
www.Medlinplus.gov
www.darooyab.ir

kaplan &sadock’s Synopsis Of Psychiatry

نویسنده: دکتر پرویز علی وردی (روانپزشک)

-تلفن وقت دهی ۸۸۵۵۶۹۴۶( از مشاوره یا پاسخ از طریق تلفن معذوریم)
-وبسایت:  www.parvizaliverdi.com 
-پی نوشت: کپی برداری و حذف نام نویسنده عملی غیر اخلاقی بوده و درشان یک انسان فرهیخته نیست.