حال خوب با ونلافاکسین

– ونلافاکسین(افکسور)چیست:

یک داروی ضد افسردگی جدید و مدرن است که از طریق  تاثیر بر دو نروترانسمیتر نوراپی نفرین و سروتونین در  مغز اثر می کند و روانپزشکان معمولا این دارو را برای درمان افسردگیهایی که شدت آنها از متوسط تا شدید است بعد از امتحان داروهایی که فقط سروتونینی هستند به کار می برند.این دارو در دوز زیر ۱۵۰ میلیگرم بیشتر بر روی سروتونین، بین ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلیگرم بیشتر بر   روی نور اپی نفرین و در بالای ۳۰۰ میلی بیشتر بصورت دپامینی اثر می کند.بعضی از متخصصین معتقدند که  احتمالا این دارو از زولوفت ( سرترالین) قویتر است.

– موارد مصرف ونلافاکسین(افکسور): 

این دارو در موارد زیر و صرفا با تجویز پزشک متخصص قابل مصرف می‌باشد: 

۱- اختلال افسردگی ماژور (Major Depressive Disorder).

۲- اختلال اضطراب فراگیر(Generalized Anxiety Disorder).

۳-اضطراب اجتماعی(Social Phobia).

۴- اختلال وسواسی جبری(OCD).

۵- اختلال پانیک (Panic).

۶_اختلال بیش فعالی(ADHD).

۷- در ترک کوکایین وقتی همراه با افسردگی باشد.

۸-اختلال گذر هراسی (Agoraphobia).

۹-گاهی درمان نوروپاتی دیابتی( مانند دلوکستین).

۱۰- گاهی درمان گر گرفتگی در زنان یائسه یا مردان مبتلا به سرطان پروستات که با هورمونها تحت درمان هستند.

۱۱- گاهی در پیشگیری از سردرد میگرنی( هرچند خود این دارو هم میتواند سردرد میگرنی بدهد).

۱۲- گاهی در درمان کاتاپلکسی(ضعف عضلانی) در مبتلایان به حمله ی خواب(نارکولپسی).

 

– موارد منع مصرف ونلافاکسین

۱- فاز سرخوشی (مانیا) در بیماران دو قطبی

۲- سه ماه اول حاملگی

۳- شیردهی

۴- نارسایی کبدی

۵- نارسایی کلیوی

۶-گاهی در بیماران زیر  بیست و چهار سال در دوهفته ی اول مصرف این دارو افکار ناگهانی خودکشی گزارش شده است.پس اطرافیان باید این نشانه ها را تحت نظر بگیرند و به پزشک خود گزارش بدهند:تغییر و نوسان خلق -تحریک پذیری-عصبانی شدن- دیر به خواب رفتن -اضطراب و سرآسیمگی -خصومت بی دلیل -پرفعالیتی- حملات پانیک- تکانشگری- بیقراری

۷-صرفا با خواندن این مطلب یا مطالب مشابه در اینترنت شروع به خوردن این دارو نکنید یا سرخود دارویی که برای دیگران موثر بوده  است را مصرف نکنید.شما به همه ی ریزه کاریهای تاثیر این دارو و تداخلات آن با مواد درون بدن یا داروهای دیگر واقف نیستید.درست است که ما در دنیای اطلاعات اینترنتی زندگی می کنیم اما در رشته ی پزشکی تجربه مهمتر از دانش نوشتاری و کتابی است .شما تجربه ی کافی برای خود درمانی با این دارو را ندارید…خواهش میکنم با سلامتی و جان خود بازی نکنید.

 

– اسامی دارو:

نام ژنریک

 VENLAFAXIN

_اسم تجاری  

-EFFEXOR

– دوزاژ و نحوه ی مصرف ونلافاکسین:

 
۱-این قرص در دوزهای۵ /۳۷، ۷۵ ، میلی گرمی موجود است  فرمهای پیوسته رهش (extended release)هم موجود است که از محاسن آن کمتر بودن احساس تهوع و مصرف یکبار در روز آنها می باشد.این داروها  صرفا با نسخهٔ پزشک قابل تهیه می‌باشد.مصرف با شکم خالی بهتر است ولی اگر دچار تهوع میشوید با غذا مصرف کنید.

۲- دوز درمانی این قرص ۷۵ میلی گرم یکبار در روز میباشد.که در هفت روز اول شروع درمان بهتر است با نصف اینمقدار یعنی ۳۷/۵ میلی گرم شروع شود. 

۳- حداکثر دوز درمانی در یک روز نباید از۳۷۵ میلی گرم  برای قرصهای معمولی و ۲۲۵ میلی گرم برای قرصهای طولانی اثر بیشتر باشد.

۴-هنگام قطع دارو این کار باید بین ۲ تا ۴ هفته انجام شود

۵-همیشه از یک مارک و یک کارخانه ی تولید  دارو استفاده کنید

۶-اگر یک وعده از قرص را فراموش کردید می‌توانید آن را بمحض اینکه متوجه شدید مصرف کنید ولی اگر تقریبا چند ساعتی بیشتر به مصرف وعدهٔ بعدی نمانده است این کار را نکنید و فقط قرص وعدهٔ بعدی را بخورید. در هر صورت از دوبرابر کردن قرص برای جبران وعدهٔ فراموش شده اجتناب کنید.

۷-قرص را در دمای معمولی اتاق و دور از رطوبت و نور نگه دارید. 

۸-خیلی خیلی مراقب باشید که بچه‌های کوچک دستشان به این قرص و سایر قرصهای اعصاب نرسد.

۹-لیست همه ی داروها حتی ویتامینهای مصرفی خودتان را به پزشکتان اطلاع دهید.

۱۰- این دارو بصورت کپسولهایی تهیه شده است که محتویات خود را بصورت آهسته آهسته(DELAYED RELEASE) آزاد میکند

۱۱-اگر احساس کرده اید که با مصرف این دارو حالتان خوب شده است آن را ناگهانی قطع نکنید چون دچار عوارض ترک ناگهانی خواهید شد.

– احتیاطات در مصرف ونلافاکسین: 

۱-اگر دچار آلرژی هستید یا اگر دچار شُدید این قرص را مصرف نکنید. علایم آلرژی می‌تواند این‌ها باشد: سرفه، تنگی نفس، خس خس سینه، ورم کردن لب یا زبان یا صورت، ورم کردن گلو، خارش و قرمزی و دون دون شدن پوست، کهیر در هر نقطه از پوست. 

۲- قطع ناگهانی ونلافاکسین منجر به سندرم قطع ناگهانی دارو با این علایم می گردد:گیجی-خشکی دهان-بیخوابی-تهوع-تحریک پذیری-تعریق-بی اشتهایی-اسهال-خواب الودگی-اختلال حسی.
بنابرین هنگام قطع باید این دارو را بتدریج کاهش داد.

جهت کاهش علایم سندرم قطع ناگهانی دارو میتوان از فلوکستین آهسته رهش استفاده کرد.

 

عوارض ونلافاکسین(افکسور):

۱-عوارض خفیف و گذرا:
 این عوارض یا خودشان بتدریج برطرف می‌شوند و یا با یک تجویز دیگر بسرعت قابل رفع هستند.بنابرین وقوعِ آن‌ها مجوزی برای قطعِ آن‌ها نیست.
۱-تهوع :شایعترین و بیشترین عارضه مخصوصا در شروع درمان است.برای همین باید این دارو را با دوز خیلی کم شروع کرد.برای کاهش تهوع میتوان از داروهای ضد تهوع مثل اندانسترون(ondansetron) یا از داروی میرتازاپین (Mirtazapine ) که به Remeron  هم معروف است استفاده کرد.

۲-کاهش میل جنسی و تاخیر در ارگاسم. (حدود سی تا چهل در صد مواقع)

۳-سردرد،بیخوابی،خواب آلودگی،خشکی دهان،یبوست،تعریق زیاد،گیجی،ضعف جسمانی،تحریک پذیری

۲- عوارض جدی:
 
احتمال بروز این عوارض کم است و فقط باید نسبت به بُروز آنها هوشیار باشید و سریعا به بیمارستان مراجعه نمایید:

۱-افزایش فشار خون(Hypertention):

 افزایش فشارخون به دوز دارو وابسته است .یعنی اگر دوز دارو بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلیگرم باشد در هفت درصد موارد …و اگر دوز دارو بالاتر از ۳۰۰ میلی باشه در سیزده در صد موارد امکان بالارفتن فشارخون وجود دارد.پس حتما قبل از شروع این دارو فشار خون را اندازه بگیرید.

۲-تاری دید،دید تونلی،چشم درد،تورم چشم،دیدن هاله اطراف اشیا که همه ی اینها احتمال وجود آب سیاه یا گلوکوم را مطرح می کنند.

۳-اگر دچار کبودی ،مشکل در تنفس،تورم صورت و لب و زبان و گلو شدید یعنی شما دچار آلرژی شده اید و سریعا باید به بیمارستان مراجعه نمایید.

-علایم مسمومیت:

در صورت خوردن تعداد زیادی قرص و مسمومیت با آن( چه اشتباهی و چه به قصد آسیب زدن به خود ) تغییراتی در ریتم قلبی و نوار قلبی بوجود می اید.همچنین تغییرات فشار خون-تشنج-کوما -و سندرم سروتونین ممکن است مشاهده شود. ….فورا فرد مبتلا را به مرکز درمان مسمومیتهای دارویی (در تهران: بیمارستان لقمان ) برسانید.

اغلب خطر مرگ و میر بالا نیست مگر اینکه همزمان همراه با سایر داروهای اعصاب بصورت ترکیبی مصرف شده باشد.

-تداخلات دارویی:

– مصرف همزمان ونلافاکسین با لیتیوم،داروهای آتیپیک ضد روانپریشی و بنزودیازپینها باید با احتیاط انجام شود

– مصرف همزمان با داروهای مهار کننده MAO منجر به سندرم افزاش سروتونین گردد
-ونلافاکسین سطح دزیپرامین و ریسپریدون را بالا میبرد.

– در صورت مصرف همزمان با بوپروپیون و یا ترامادول ریسک تشنج بالا می رود.

– رهنمودهای کلی در مصرف داروهای اعصاب: 
۱– توجه داشته باشید که تمام داروهای روانپزشکی فقط بنابر تشخیص یک روانپزشک که از مکانیسم اثر آن‌ها و از نحوهٔ تعامل نروترانسمیتر‌ها و رسپتور‌ها در سلولهای عصبی آگاهیِ کامل داشته و برآن‌ها مسلط است قابل تجویز است و مصرف خودسرانهٔ دارو‌ها آن هم فقط با کسبِ اطلاعات سَرسَری از صفحات اینترنتی و یا توصیه‌های ناقصِ دانشجویی و یا با الگو گرفتن از نسخهٔ سایر بیماران و تهیه آن‌ها از مراکز غیر مجاز خیابانی، بسیار خطرناک است و عواقب آن قابل پیش بینی نیست.

۲-همچنین در جریان باشید که سود و زیان یک دارو را باید در مقایسه با یکدیگر بسنجید و به صرف وجود یک عارضهٔ کوتاه مدت، خودتان را به اشتباه از مصرف دارویی که می‌تواند سرنوشت خلق و رفتار و شخصیت شما را تغییر داده و به سمت یک زندگی سالم و پر از آرامش سوق دهد، محروم نکنید.

۳-داروهای اعصاب را همراه با آب میوه مخصوصا آب گریپفروت…آب انار…نوشیدنیهای انرژی زا…چای سبز…قهوه…شیر…دوغ مصرف نکنید چون ایجاد تداخل می کنند.

نویسنده: دکتر پرویز علی وردی (روانپزشک) 
-وبسایت:  www.parvizaliverdi.com 

-تلفن وقت دهی ۸۸۵۵۶۹۴۶_۰۲۱( از مشاوره یا پاسخ از طریق تلفن معذوریم).

-پی نوشت: کپی برداری و حذف نام نویسنده عملی غیر اخلاقی بوده و درشان یک انسان فرهیخته نیست.