آیا داروی اعصاب اعتیاد آور است؟

سروتونین هورمون شادی

-معمولا وقتی به مردم پیشنهاد می شود که برای گرفتن داروی اعصاب به روانپزشک مراجعه نمایند آنها بخاطر بعضی ترس ها و نگرانی هایی که در ذهن خود دارند از مراجعه حضوری برای بیان مشکل ِ خود و گرفتن داروی لازم امتناع می کنند و ماه ها و سالها این کار را به تاخیر می اندازند تا اینکه از روی اجبار زمانی به روانپزشک مراجعه می کنند که بیماری و اختلال عصبی آنها  مزمن شده و در ذهن و روان آنها ریشه دوانیده است.

-اینجانب در طول سالهاییکه به این حرفه مشغولم به دفعات مشاهده نموده ام که بیماری که باید پنج یا ده سال پیش ازین مراجعه می کرده است با تجویزهای غلطِ  اطرافیان و یا با خود درمانی ِ اشتباه و یا متاسفانه با مراجعه با افراد غیر مطمئن مانند دعانویس و مدعیان ِدرمانهای فرازمینی ،عمر و انرژی و پول خود را حرام کرده و به نقطه ی ناامیدی و پشیمانی رسیده است.

-آنطور که من از مراجعینم برداشت کرده ام اغلب آنها بخاطر  یک دغدغه ی ذهنی که بخشی از آن بر حق ولی  بخشی از آن هم سوتفاهمی بیش نیست از مصرف داروی اعصاب پرهیز می کنند و آن دغدغه این است که:اگر من داروی روانپزشکی مصرف کنم، برای همیشه به آن وابسته خواهم شد.
در واقع فرد مراجعه کننده تصور می کند که مصرف کوتاه مدت هر یک از داروهای روانپزشکی منجر به این خواهد شد که وی برای همیشه به مصرف آنها اعتیاد پیدا کند و دچار وابستگی کامل جسمی و روانی به آنها گردد.

آیا داروی اعصاب اعتیاد اور است
آیا داروی اعصاب اعتیاد اور است

                              

 



-در پاسخ به این شُبهه باید بگوییم که از لحاظ میزان اعتیاد و وابستگی آوری، داروها به دو دسته تقسیم می گردند :
الف)دسته اول:داروهای تسکین دهنده (مسکن) 

داروهایی هستند که به سرعت اثر تسکینی خود را نشان می دهند و شخص بعد از مصرف آنها فورا احساس ریلکسی و آرامش می کند.درست مثل زمانی که شما قرص والیوم یا دیازپام را برای اثر خواب آوری آن بمدت بیش از دو سه هفته مصرف می کنید.بله  به احتمال زیاد مصرف مداوم و طولانی ِاین داروها درجاتی از اعتیاد آوری و وابستگی را خواهند داشت .

ب)دسته ی دوم:داروهای درمان کننده:

 داروهایی هستند که برای بروز اثرات درمانی خود نیاز به یک تا دو هفته مصرف مقدماتی دارند که این دسته از داروها اثر اعتیاد آوری ندارند.مانند کپسول معروف ِ فلوکستین که بسیاری از مردم ِ ما برای رفع حالات افسردگی و اضطراب سابقه ی مصرف ِ آن را  و یا بخاطر مصرف سایر اعضای خانواده شان سابقه ی آشنایی با آن را دارند.
-توضیح بیشتر اینکه بخشی از داروها که توسط عامه ی مردم به صورت سرپایی و بدون تجویز پزشک و برای کسب آرامش ِ فوری و یا به خواب رفتن سریع مورد استفاده قرار می گیرند،در صورت مصرف طولانی و مداوم به شدت اعتیاد آور خواهند بود.داروی اعتیاد آور
از جمله ی این داروها، می توان از داروهای تسکین بخش و اعتیاد آوری مانند قرص ترامادول (که این روزها توسط تعداد زیادی از جوانان ما مخفیانه مصرف میگردد)و نیز قرصهای دیازپام، لورازپام، کلونازپام (که اصطلاحا به داروهای پام معروف هستند ) و همچنین داروی بسیار قوی ِ ضد اضطراب یعنی آلپرازولام یا زاناکس نام بُرد.

-جالب اینجاست که این داروها بدون نیاز به تجویز پزشک و به میزان زیاد در دسترس عموم مردم قرار داشته و به راحتی قابل تهیه می باشند و طنز ماجرا در این است که اینها در واقع همان داروهای اعتیادآور و وابسته کننده ای هستند که بسیاری از مردم  بخاطر فرار از مصرف آنها از مراجعه به پزشک متخصص اعصاب و روان سرباز می زنند.

– یعنی آنها واهمه دارند که پزشک به آنها داروی اعتیاد آور بدهد در حالی که خودشان  خودسرانه و ناغافل در حال مصرف داروی معتاد کننده هستند و باز جالبتر(و البته تاسف آور تر) اینکه بخشی از مراجعین ِ ما روانپزشکها، کسانی هستند که به مصرف دارویی مانند زاناکس  یا آلپرازولام وابسته شده اند و حالا بعد از گذشت دو تا پنج سال که از مصرف آنها گذشته است از ما تقاضا دارند که این وابستگی را از آنها بگیریم.
-برای رفع نگرانی ِ مراجعین باید شفاف و واضح بیان کنم که:اغلب روانپزشکان در نسخه ی درمانی خود به تجویز داروهای درمان کننده و نه فقط تسکین دهنده می پردازند چون آنها به این مطلب اِشراف دارند که تجویز داروی صِرفا مُسکّن، موجبات وابستگی بیمار به آن داروها را فراهم می آورد.بنده حتی بارها مشاهده کرده ام که بیمار ِ من با اصرار و التماس تقاضا دارد که برای او دارویی مانند آلپرازولام یا زاناکس نسخه نمایم ولی بخاطر قبول نکردن ِ خواسته ی او،با قهر و عصبانیت مطب بنده را ترک کرده است.

تجویز صحیح
تجویز صحیح

 

 

-اما از گروه داروهای درمان کننده ی روانپزشکی می توان به این موارد اشاره نمود :
-داروهای ضد افسردگی که این  داروها ماده ای به نام سروتونین را در مغز افزایش می دهند.

سروتونین هورمون شادی
سروتونین هورمون شادی

افزایش ماده ی سروتونین در مغز منجر به افزایش میزان شادی و سر زندگی و آرامش ذهنی و کاهش افسردگی و اضطراب  می گردد.
-داروهای ضد پرخاشگری که شامل دارویی مانند قرص دپاکین می باشد که کارکرد این دارو، تثبیت و به تعادل رساندن خلق و خوی افراد می باشد و از انجام رفتارهای ناگهانی و تکانه ای که در آن فرد ابتدا رفتار نامناسبی را از خود نشان می دهد و بعدا به چرایی و چگونگی این رفتار پیش بینی نشده می پردازد و از آن نادم و پشیمان می گردد ، جلوگیری می کند.

-نویسنده: دکتر پرویز علی وردی (روانپزشک)

 

-تلفن وقت دهی ۸۸۵۵۶۹۴۶( از مشاوره یا پاسخ از طریق تلفن معذوریم)

 

30 Comments

  1. سلام دکتر عزیز
    میخاستم بدونم که تفاوت قرصی مثه سیتالوپرام با سرترالین چیه(اگه هردو سروتونین رو افزایش میدن چه تفاوتی با هم دارن)
    و سوال دومم اینکه:
    آیا همچین قرصایی خاصیت درمانی دارند با اینکه تاثیرشون موقت هست و فقط تا زمانی که مصرف میشن مفید هستن؟
    و اینکه اگه خاصیت درمانی دارن چطوری درمان رو انجام میدن و تاثیر میزارند؟
    ممنون بابت وقتی که میگذارید

  2. سلام آقای دکتر ، من برای مشکل پانیکم که هر چند سال عود میکنه مجبور میشم مجددا دارو استفاده کنم ، این دفعه آخر دکترم بهم گفته یک چهارم کلونازپام و نصف اس سیتالوپرام بخورم که نزدیک یک ساله استفاده میکنم ، پانیکم از بین رفته ولی اگر استفاده نکنم برمیگرده و چیزی که منو نگران میکنه اینکه نکنه همین یک ربع کلونازپام معتادم کنه 😔البته تا حالا نیاز به مصرف بیشتر پیدا نکردم اما این اواخر حس میکنم خیلی حس سر خوشی پیدا میکنم و این نگرانم کرده

  3. سلام . آقای دکتر من به مدت یکسال است شبی نصف کلونوزپام و نصف رسپریدون و یک پرانول شبها و روز ۳۰ میلی اس سیتالو پرام مصرف میکنم . اضطراب و پانیک دارم . بازهم بی قراری و بی انگیزگی دارم . فک میکنم حافظه ام هم ضعیف شده . همش دلم میخواد بخوابم بی تفاوت شدم . نظر شما در مورد داروهای من چیه؟ خصوصا بالا خوندم که مصرف طولانی کلونوزپام را تایید نمی کنید . ممنون از لطف تون واقعا زندگی برام سخت میگذره انشالله راهنمایی شما کارگشا باشه . در پناه خدا باشید

  4. با سلام آقای دکتر
    بنده یک هفته قبل به دلیل اضطراب و افسردگی به روانپزشک مراجعه کردم که داروهای پرفنازین ۱۰ شبی یک عدد-اس سیتالوپرام۱۰ بعد از نهار یک عدد-زاناکس ۵/. هر شب نصفه و پاروکستین ۲۰ هر شب نصف قرص تجویز کردن.
    از روز دوم مصرف داروها با اینکه قبلا در خواب مشکلی نداشتم اصلا نمیتوانستم بخوابم و بعد از سه روز با مصرف نصف ترانکپین۲۵ توانستم ۵ ساعت بخوابم بعد با دکتر تماس گرفتم که گفتن ۱ ترانکپین ۲۵ و نصف دوکاپین اضافه کن به قرصها. بنده مصرف داروها رو قطع کردم و شب گذشته با مصرف سر خود نصف ترانکپین ۱۲ ساعت خوابیدم و الان مشکل خاصی ندارم..به نظر شما مصرف دارو ها را قطع کنم؟یا اگر توصیه دیگری دارید بفرمایید.

    • منظورتونو نفهمیدم
      اگه اضطراب و افسردگی داشتید که باید لااقل پاروکستینو بخورید
      شبها هم ترانکوپین

  5. با سلام خدمت آقای دکتر بنده یک ماه پیش عمل آپاندیس داشتم بعد از مرخص شدن کبوس وحشتناک دیدم و تا چند شب نمیتونستم بخوایم رفتم دکتر متخصص گفتن که پانیک شدی. سیتالوپرام، الانزاپین و آلپرازولام تجویز کرد. سیتالوپرام ۱ عدد روز و آلانزاپین رو شب و آلپرازولام قبل از خواب. این ترکیب رو گفتن ۱ ماه ادامه بده. متاسفانه بعد از یک هفته دارو رو قطع کردم چند روزی خوب بودم بعد مجدد شب نمیتوستم بخوابم دوباره شروع کردم به همون روندی که دکتر گفت الان من خیلی میترسم از اعتیاد به این دارو ها نظر شما رو میخواستم. آیا ادامه بدم تا دوره یک ماه تمام بشه؟

  6. سلام آقای دکتر. خسته نباشید. ببخشید دکتر من برام لیتیوم ۱۰۰ تجویز کرده چون اختلال کنترل تکانه (skin picking dis) دارم. ضمنا بیماری اصلی بنده هم وسواس جبری ocd تشخیص داده شده و پنج شش سال هست که قرص مصرف میکنم از جمله سرترالین ۱۵۰ و تری فلوئوپرازین ۲٫ از وقتی که به پزشکم گفتم که پوستم رو میخارونم تا جاییکه زخم میشه، برام تری فلوئوپرازین رو دو برابر کرد یعنی شد ۲ و بهم لیتیوم ۱۰۰ هم داد. حالا میترسم لیتیوم رو بخورم چون خیلی عوارض عجیب و غریب و وحشتناکی داره. به نظر شما چکار کنم؟ آیا قرص بهتری برای حالت کندن پوستم وجود نداره؟ به نظر شما تشخیص پزشکم درسته؟ ممنون.

  7. ببخشید آقای دکتر مجدد مزاحمتون میشم. مادرم قرصهای پرگابالین و دوکسپین مصرف میکنن اما شبها خواب ندارن. دکتر براشون داروهای هیپنوکا (زالپلون) ۵ و کلونازپام ۱ تجویز کردن. به نظر شما کدوم یکی از این دوتا رو برای خواب مصرف کنن بهتره؟ ممنون از شما.

  8. سلام آقای دکتر، خسته نباشید. ببخشید برادرم چند ماهی بود که آسنترا ی ۱۰۰ مصرف میکرد. بعد بنا به دلایلی تصمیم به ترک دارو گرفت و کم کم مصرف این قرص رو قطع کرد. حالا که اینکار رو کرده، دچار سرگیجه شده از امروز. میخواد بخوابه و روی تمرکزش هم کمی تاثیر گذاشته. حالا میخواستم بدونم که باید چکار کنه و چه موقع طول میکشه تا عوارض ترک قرص خوب بشه؟ آیا اصلا این موارد بخاطر ترک مصرف قرص بوجود اومده؟ ممنون از پاسخگویی شما.

  9. سلام آقای دکتر .‌من حالتهای ناامیدی و افسردگی و احساس پوچی دارم و در ضمن پرخوری عصبی و سابقه عمل بای پس معده دارم .فشار خونم نرمال و خوابم گاهی اوقات نامنظمه و برای مدت یک ماه داروهای زیر برایم تجویز شد ولی هنوز مصرف نکرده ام.
    لگزاتال۲۰
    هالوپریدول ۰.۵
    آلپرازولام ۰.۵
    هر سه دارو هر ۱۲ ساعت نصف قرص
    ۱- نظر شما چیست ؟
    ۲- آلپرازوم رو نمیخوام مصرف کنم چون اعتیاد آوره.موافقید؟
    متشکرم

  10. سلام آقای دکتر من مشکل تهوع رفتم گوارش گفت معده دسترسی و پانیک داری..الان دوماه قرص میخورم .ولی توی جمع دوستان کافی شاپ کنسرت سفر حالت سرگیجه و تهوع و منگی دارم بعدش سردرد میگیرم.قرص هام نورتپلین ده پوکساید ده وسیتالوپرالوم ده… میترسم ..میخوام از سرم ام ار ای بگیرم…میترسم ایا لازمه انجام بدم…میترسم یه چیز تو سرم باشه..چرا قرص ها اثر نکرده..

  11. سلام. خسته نباشید آقای دکتر. ببخشید من چند ماه هست که آسنترا ۱۰۰ میخوردم، الآن دو هفته ای هست که دارم کم کم مصرفش رو کم میکنم. اما برای دو قرص هالوپریدول و کلومیپرامین سوالی داشتم. دو هفته ای هست که هالوپریدول ۰٫۵ و کلومیپرامین ۱۰ میخورم. حالا میخوام مصرف این دو قرص رو قطع کنم. چطوری باید اینکار رو بکنم؟ ممنون.

  12. ببخشید دکتر میخواستم بدونم داروهای ضد استرس و اضطراب و حمله پانیک ترک کردنش بعد از یکسال سخته…اصلا ایا کامل درمان میشه من دوماهه استفاده کردم ولی نا امیدم هم میترسم که نه خوب بشم نه بتونم ترک کنم..قرص هام یه عدد اس سیتالوپرام ده.ظهر میخورن.ونورترپیتلین ده.وکلرودیازپوکساید ده شب…لطفا راهنمایی کنید.

  13. سلام آقای دکتر
    بنده دانشجو ترم دوم هستم و در شهری با امکانات کم و برخلاف انتظاراتم قبول شدم. در ترم اول به گفته یک پزشک سرترالین ۵۰ به مدت ۲ ماه استفاده کردم و کاملا اثر بخش بود.الان که دوباره به همون شهر برگشتم دچار همون حالات ولی با شدت کمتر شدم.می خواستم بدونم اگر باز مصرف کنم در زندگی آینده دچار مشکل نمیشوم؟آیا به سرترالین عادت نمیکنم ؟ یا این که اگر این حالت های روحی رو تحمل نکنم در زندگی آینده در برابر مشکلات شکننده نمیشوم؟
    با تشکر از شما

  14. سلام آقای دکتر. خسته نباشید. ببخشید خواستم بدونم آیا قرصهای نورتریپتیلین و کاربامازپین، برای درمان وزوز گوش تاثیر مثبت دارن؟ و اینکه آیا با داروهای زیر تداخل ندارن؟
    والزومیکس
    سیمواستاتین
    پرگابالین
    دوکسپین
    ویتامین ب۱
    سیناریزین
    کلونازپام

    خیلی ممنون از توجه و پاسخگویی شما.

  15. سلام دکتر جان من چند وقتیه دچار استرس اضطراب شدم ..بعد چندبار حمله پانیک بعدش تهوع داشتم و بی اشتهاییی رفتم دکتر گوارش برام قرص نورتریپتیلن ده.اس سیتتالوپرام ۱۰٫کلردیازپوکساید۱۰٫ الان بهترم ولی گفته یکسال باید تحت درمانم باشی…میترسم اعتیاد اور باشه بعدش نتونم بزارم کنار..میشه راهنمایی کنید

Comments are closed.