آیا داروی اعصاب اعتیاد آور است؟

سروتونین هورمون شادی

-معمولا وقتی به مردم پیشنهاد می شود که برای گرفتن داروی اعصاب به روانپزشک مراجعه نمایند آنها بخاطر بعضی ترس ها و نگرانی هایی که در ذهن خود دارند از مراجعه حضوری برای بیان مشکل ِ خود و گرفتن داروی لازم امتناع می کنند و ماه ها و سالها این کار را به تاخیر می اندازند تا اینکه از روی اجبار زمانی به روانپزشک مراجعه می کنند که بیماری و اختلال عصبی آنها  مزمن شده و در ذهن و روان آنها ریشه دوانیده است.

-اینجانب در طول سالهاییکه به این حرفه مشغولم به دفعات مشاهده نموده ام که بیماری که باید پنج یا ده سال پیش ازین مراجعه می کرده است با تجویزهای غلطِ  اطرافیان و یا با خود درمانی ِ اشتباه و یا متاسفانه با مراجعه با افراد غیر مطمئن مانند دعانویس و مدعیان ِدرمانهای فرازمینی ،عمر و انرژی و پول خود را حرام کرده و به نقطه ی ناامیدی و پشیمانی رسیده است.

-آنطور که من از مراجعینم برداشت کرده ام اغلب آنها بخاطر  یک دغدغه ی ذهنی که بخشی از آن بر حق ولی  بخشی از آن هم سوتفاهمی بیش نیست از مصرف داروی اعصاب پرهیز می کنند و آن دغدغه این است که:اگر من داروی روانپزشکی مصرف کنم، برای همیشه به آن وابسته خواهم شد.
در واقع فرد مراجعه کننده تصور می کند که مصرف کوتاه مدت هر یک از داروهای روانپزشکی منجر به این خواهد شد که وی برای همیشه به مصرف آنها اعتیاد پیدا کند و دچار وابستگی کامل جسمی و روانی به آنها گردد.

آیا داروی اعصاب اعتیاد اور است
آیا داروی اعصاب اعتیاد اور است

                              

 



-در پاسخ به این شُبهه باید بگوییم که از لحاظ میزان اعتیاد و وابستگی آوری، داروها به دو دسته تقسیم می گردند :
الف)دسته اول:داروهای تسکین دهنده (مسکن) 

داروهایی هستند که به سرعت اثر تسکینی خود را نشان می دهند و شخص بعد از مصرف آنها فورا احساس ریلکسی و آرامش می کند.درست مثل زمانی که شما قرص والیوم یا دیازپام را برای اثر خواب آوری آن بمدت بیش از دو سه هفته مصرف می کنید.بله  به احتمال زیاد مصرف مداوم و طولانی ِاین داروها درجاتی از اعتیاد آوری و وابستگی را خواهند داشت .

ب)دسته ی دوم:داروهای درمان کننده:

 داروهایی هستند که برای بروز اثرات درمانی خود نیاز به یک تا دو هفته مصرف مقدماتی دارند که این دسته از داروها اثر اعتیاد آوری ندارند.مانند کپسول معروف ِ فلوکستین که بسیاری از مردم ِ ما برای رفع حالات افسردگی و اضطراب سابقه ی مصرف ِ آن را  و یا بخاطر مصرف سایر اعضای خانواده شان سابقه ی آشنایی با آن را دارند.
-توضیح بیشتر اینکه بخشی از داروها که توسط عامه ی مردم به صورت سرپایی و بدون تجویز پزشک و برای کسب آرامش ِ فوری و یا به خواب رفتن سریع مورد استفاده قرار می گیرند،در صورت مصرف طولانی و مداوم به شدت اعتیاد آور خواهند بود.داروی اعتیاد آور
از جمله ی این داروها، می توان از داروهای تسکین بخش و اعتیاد آوری مانند قرص ترامادول (که این روزها توسط تعداد زیادی از جوانان ما مخفیانه مصرف میگردد)و نیز قرصهای دیازپام، لورازپام، کلونازپام (که اصطلاحا به داروهای پام معروف هستند ) و همچنین داروی بسیار قوی ِ ضد اضطراب یعنی آلپرازولام یا زاناکس نام بُرد.

-جالب اینجاست که این داروها بدون نیاز به تجویز پزشک و به میزان زیاد در دسترس عموم مردم قرار داشته و به راحتی قابل تهیه می باشند و طنز ماجرا در این است که اینها در واقع همان داروهای اعتیادآور و وابسته کننده ای هستند که بسیاری از مردم  بخاطر فرار از مصرف آنها از مراجعه به پزشک متخصص اعصاب و روان سرباز می زنند.

– یعنی آنها واهمه دارند که پزشک به آنها داروی اعتیاد آور بدهد در حالی که خودشان  خودسرانه و ناغافل در حال مصرف داروی معتاد کننده هستند و باز جالبتر(و البته تاسف آور تر) اینکه بخشی از مراجعین ِ ما روانپزشکها، کسانی هستند که به مصرف دارویی مانند زاناکس  یا آلپرازولام وابسته شده اند و حالا بعد از گذشت دو تا پنج سال که از مصرف آنها گذشته است از ما تقاضا دارند که این وابستگی را از آنها بگیریم.
-برای رفع نگرانی ِ مراجعین باید شفاف و واضح بیان کنم که:اغلب روانپزشکان در نسخه ی درمانی خود به تجویز داروهای درمان کننده و نه فقط تسکین دهنده می پردازند چون آنها به این مطلب اِشراف دارند که تجویز داروی صِرفا مُسکّن، موجبات وابستگی بیمار به آن داروها را فراهم می آورد.بنده حتی بارها مشاهده کرده ام که بیمار ِ من با اصرار و التماس تقاضا دارد که برای او دارویی مانند آلپرازولام یا زاناکس نسخه نمایم ولی بخاطر قبول نکردن ِ خواسته ی او،با قهر و عصبانیت مطب بنده را ترک کرده است.

تجویز صحیح
تجویز صحیح

 

 

-اما از گروه داروهای درمان کننده ی روانپزشکی می توان به این موارد اشاره نمود :
-داروهای ضد افسردگی که این  داروها ماده ای به نام سروتونین را در مغز افزایش می دهند.

سروتونین هورمون شادی
سروتونین هورمون شادی

افزایش ماده ی سروتونین در مغز منجر به افزایش میزان شادی و سر زندگی و آرامش ذهنی و کاهش افسردگی و اضطراب  می گردد.
-داروهای ضد پرخاشگری که شامل دارویی مانند قرص دپاکین می باشد که کارکرد این دارو، تثبیت و به تعادل رساندن خلق و خوی افراد می باشد و از انجام رفتارهای ناگهانی و تکانه ای که در آن فرد ابتدا رفتار نامناسبی را از خود نشان می دهد و بعدا به چرایی و چگونگی این رفتار پیش بینی نشده می پردازد و از آن نادم و پشیمان می گردد ، جلوگیری می کند.

-نویسنده: دکتر پرویز علی وردی (روانپزشک)

 

-تلفن وقت دهی ۸۸۵۵۶۹۴۶( از مشاوره یا پاسخ از طریق تلفن معذوریم)

 

29 Comments

    • هر قرصی که لحظه شماری میکتی تا اونو پیدا کنی و بخوری و از خوردنش قند تو دلت آب میشه اون قرص احتمالا اعتیاداوره.اما قرصی که از خوردنش متنفری و دنبال بهونه ای که نخوری ،اون قرصیه که اعتیاد اور نیست
      حالا شما خودت حساب کن

  1. سلام
    آقای دکتر داروی زوپیدم۱۰ به چه دلیل تجویز میشه؟فقط برای خواب هست یا تاثیر دیگه ای هم داره؟

  2. اضافه کنم که،خیلی بی اشتها شدم وخیلی وزن کم کردم چندماهه.گاهی سردرد دارم در وسط سرم همیشه .به صدا حساس شدم باکوچکترین صدایی میپرم و تپش قلب میگیرم.در ذهنم توهم انواع مریضی ها مثل ام اس و…رو دارم.فقط دلم میخواد شب بشه ازشر فکرو خیال راحت بشم و بخوابم.

  3. باسلام وخسته نباشید وممنون بابت پاسخگوییتون.خانومی۳۷ساله هستم دارای دوفرزند.چندماهه استرس و اضطراب دارم و همش فکر میکنم یه مریضی ای دارم.وفکرم مشغوله مخصوصا از زمان کرونابه بعد خیلی بدترشدم.دکترمغزواعصاب رفتم گفتن فقط اضطرابه وحتی ام ار ای هم ندادن.دوتاقرص سیتالوپرام نوروتریپتلین دادن.من هنوز شروع نکردم چون میترسم عوارض داشته باشه ووابستکی بیاره.از نظرقلبی هم نوار دادم گفتن باید پروپرانول بخورم ضربانم همیشه بالاست.یک هفته روزی یدونه مصرف کردم یک روز حالم بدشد و اضطراب شدید و‌ضربان۱۲۰ وفشارنوسانی بالا داشتم و‌ترسیدم دیگه ادامه ندارم.پای چپم مدتیه بی حس میشه ووقتی سرپاهستم گاهی احساس میکنم الان میفتم.اصلا نمیتونم جایی برم وهمش خونه هستم چون بیرون میرم حالم بدترمیشه .دکتر گفتن از اضطرابه.خودم خیلی نگرانم که شاید مشکلات دیگه ای دارم و دکتر تشخیص ندادن و نیاز به ام ار ای و برسی بیشتر دارم.لطفا راهنماییم کنید.لازمه مجدددکتربرم یااین داروهارو بخورم

    • شما مشکلتون روان تنیه
      یعنی نگرانی و اندیشناکی و اضطراب درونی منجر به تولید علایم جسمانی میشه
      یا اینکه میشه گفت خودبیمارانگاری دارید
      بدون تردید شروع به خوردن قرصها بکنید از دوز کم به اون میزان که تجویز کردند بخورید

  4. سلام خسته نباشید خانومی۲۵ساله هستم ۱فرزند دارم چندسال قبل به دلیل عمل فیوژن کمر مادرم که وضع وخیمی داشتن دچار افسردگی شدم که به مدت۶ماه سرترالین مصرف کردم وخوب شدم الان تقریبا از عید که کرونا اومد یک دفعه دچار استرس واضطراب شدم درطول روز تقریبا بعدازظهر ها این حالت بهم دست میداد دارو گیاهی مصرف کردم فایده نداشت این اواخر دیگ به حدی رسیدم که همش حالت تهوع واستفراغ داشتم وچیزی نمیتونستم بخورم تو این چند وقته۱۰کیلو وزن کم کردم دکتر نوبت گرفتم ولی هفته بعد نوبت داده منم انقدر دیگ حالم بد بود قرص تری فلوئوپرازین۱میلی دوشب دارم میخورم ی کم ارومترم بنطرتون کاردرستیه خوردنش چون ضدتهوع هم بود اینکاروکردم ایا داروی دیگه ای هم لازمه مصرف کنم واینکه قصد بارداری داشتم مشکلی ایجاد نمیکنه

  5. سلام دکتر جان من یکساله قرص واسه پانیک میخورم الان رسیده به شبی یه قرص نورتپیتلین ده و سیتالوپرام ده
    آیا میتونم روزه بگیرم ؟؟؟؟؟؟؟

  6. با سلام خدمت دکتر بزرگوار و دلسوز
    بنده فلوکستین مصرف میکردم مدتی نامنظم مصرف کردم اما حالم بد شده اضطراب و واسترس دارم دکترم بهم گفت کلردیازپوکساید بخور روزی ۱۰میلی گرم گفتم اعتیاد اوره گفت که اعتیاد اور نیست و تا سه ماه منظم بخور تا اروم بشی بعد کم کم قطعش کن
    به نظر شما سه ماه وابستگی نمیاره؟؟؟
    ممنونم ازتون اجرتون با خدا

  7. ببخشید یه سوال دیگه هم داشتم. دکتر بهم لیتیوم داده بود که روزی دو تا میخوردم، لرزش پیدا کردم رفتم پیششون و دوز دارو رو کم کردن و شد روزی یکی. ولی بازم لرزش دارم. پرانول هم میخورم. به نظرتون جایگزینی واسه لیتیوم هست؟ سپاسگزارم

    • یکمقدار لرزش ریز رو همه ی کسانیکه لیتیوم میخورن دارند.داروهای جایگزین هم اغلب لرزش رو ایجاد میکنند.مثل والپروات.اگر زیاد نیست باهاش کنار بیایید

  8. یک جا تو اینترنت خوندم که گاباپنتین تریاک داره!
    کپسول گاباپنتین سیصد بهم داده، روزی سه تا، که خیلی گیجم میکرد بطوریکه نتونستم برم سر کار. نمیدونم چرا بعضی دکترا اصلا به حرف ادم گوش نمیکنن و چنین قرص های خشنی رو به ادم ممیدن! تازه، بهم پوکساید هم داده که نمیدونم اگه اونو خورده بودم چه حالی میشدم! امروز به اندازه یک سوم کپسول رو خوروم و بقیشو ریختم دور و بهترم. میشه کپسول صدشو بخورم؟
    باز هم ممنون از پاسخگویی تون. خدا خیرتون بده

    • نه بابا تریاک نداره.اگر داشت که مطمان باش دیگه تو داروخونه پیدا نمیشد و اونایی که به تریاک اعتیاد دارن نسل این دارو رو منقرض میکردند
      ولی خب دوز سیصد روی شما قوی بوده و بهتر بوده از صد میل شروع کنید.
      بعضیا روزی سه تا سیصد میلی هم میخورن ولی روشون تاثیری نداره.
      طبع بدن هر کسی و میزان جوابش به اثرات دارو با دیگران فرق داره.
      هیچ قانون کلی وجود نداره.ولی مسلما کسی که برای بار اول یک دارو رو میخوره باید کمترین دوز رو مصرف کنه.که پزشکان بعلت تجویز زیاد دارو اون هم با دوز بالا برای بیماران بدحال،گاهی یادشون میره که برای کسی که اولین بار مراجعه کرده ،از دوز کم شروع کنند.
      بهتره خود مراجعین عادت کنند هر داروی جدیدی رو از کمترین دوز شروع کنند و بعد آهسته آهسته افزایش بدن

  9. سلام اقای دکتر. ممنون بخاطر پاسخگویی. برای وسواس دکتر بهم چند تا قرص داده که من با یکیش خیلی مشکل دارم، اسمش کوئتیاپین هستش. با قرص خواب و همچین قرصهایی که بسیار قوی هستن مشکل اساسی دارم. من مشکل خواب ندارم و اینو به دکتر هم گفتم ولی نمیدونم چرا یک چنین قرصی بهم داده. میشه اینو نخورم؟
    یک سوال دیگه، کپسول گاباپنتین توش مرفین داره؟

    • هر قرصی که مصرف کنندگانش به هر بهونه ای میخوان از خوردنش فرار کنند طبیعتا اعتیاد اور نیست.مثل لیتیوم و اغلب صدافسردگیها
      و هر قرصی که مصرف کنندگانش با کوچکترین تنشی میرن بسمتش احتمالا اعتیاد اوره مثل الپرازولام و قرصهای ارامبخش و خواب اور

  10. سلام. واسه وسواس فکری و افسردگی رفتم دکتر دکتر بهم قرص لتیوم، بایوپیپرازول، بی پریدین، پرانول و فلووکسامین داده که معمولا واسه اختلال دو قطبی هستن. یعنی من اختلال دو قطبی دارم؟

  11. سلام خسته نباشید .آیا قرص برگابالین اعتیاد اوره…. من دو ساله مصرف صبح و شب با مصرف چهار تا۱۵۰میل …الان دو هفته گذشته اضطراب و بخوابی و عرق شدیدی زیر بغل دارم ک خیلی تحملشون سخته … چقد طول میشکه؟

  12. سلام اقای دکتر. بیست ساله که وسواس فکری دارم. دکتری که پیشش می رفتم مفقود شده و مجبور شدم برم پیش یک دکتر دیگه. این دکتر جدیده بهم سه تا قرص داده که تابحال نخوردم. میخواستم بدونم این قرص های جدید اعتیاداور نیستن؟ چون یکی از بزرگترین وسواس های من ترس از معتاد شدنه.
    فعلی: سرترالین.اولانزاپین. پروپرانول.
    ممنون

    • نه خیر
      بجز داروهایی که آخرش به پام ختم میشه(لورازپام.دیازپام.کلونازپام….)بقیه داروهای اعصاب اعتیاد اور نیستن

Comments are closed.