سود و زیانِ ریسپریدون

– ریسپریدون چیست: 

داروی ریسپریدون (Risperidone) که از طریق کاهش میزان دپامین  مغز  اثر می کند،برای  بهبود رفتار و همینطور برطرف کردن افکار غیر عادی (مانند افکار بدبینانه) بکار می رود.این دارو بیشترین شهرت خود را  در اِصلاحِ اختلالات رفتاری کودکان مانند بیش فعالی و اختلال سلوک  و همچنین در درمان علایم منفی بیماران روانپریش (مانند انزوای اجتماعی و کم حرفی) دارد.این قرص  بنا بر تجربه و تشخیص روانپزشک  گاهی بعنوان درمان کمکی در سایر مشکلات ذهنی مانند اضطراب و وسواس نیز می تواند به کار رَوَد. این دارو اعتیاد آور نیست.

– هر گونه شک و ابهامی که در مورد حکمتِ تجویز این دارو دارید با پزشک خود مطرح کنید و توضیحات قانع کنندهٔ او را فقط از زبان خودش بشنوید .شنیدن اطلاعات ناقص از متصدیان داروخانه‌ها و یا خواندن بروشور داخل جعبهٔ دارو  و یا جستجو در صفحاتی مانند ویکی پدیا، کافی  نیست و ممکن است شما را در مورد تجویز پزشکتان دچار سوء تفاهم کند.

– موارد مصرف ریسپریدون
این دارو در موارد زیر و صرفا با تجویز پزشک متخصص قابل مصرف می‌باشد: IMG_20160805_153726
۱- برطرف کردن افکار غیر عادی و بیمارگونه: که منجر به اشتغال ذهنی فرد با آنها شده و واقع بینی  و کارکرد روزانه ی وی را مختل می سازَد.
۲-از بین بردن افکار وسواسی: مانند افکار غیرقابل کنترل توهین به مقدسات یا افکار ناخواسته ی جنسی یا افکار نامقبول ِ آسیب زدن به دیگران.
۳-در درمان علایم منفی روانپریشی(مانند ِکم حرفی،گوشه گیری،انزوای اجتماعی،فقر محتوای فکری).
۴- تصحیح باورهای غلطِ استدلال ناپذیر :مانند بدبینی به مردم و یا بدبینی به همسر و شریک زندگی.
۵- در کودکان ِ در خود فرو رفته ی (اوتیستیکِ) بین شش تا هفده سال  که در ارتباط عاطفی و معاشرت با دیگران ناتوانند ،برای کنترل قشقرق و ناسازگاری و خودزنی .
۶- حالات سرخوشی (مانیا)در نوسانات خلقی و  دو قطبی(بایپولار) .
۷- در اختلالات رفتاری کودکان مانند اختلال سلوک(conduct) یا در خصومت و لجبازی آنها با والدین (ODD) و نیز در اختلال بیش فعالی(ADHD).
۸- در درمان اختلال تیک (توره ).

۹-همه ی داروهای ضد روانپریشی در دوزهای پایین برای اختلالات روان نژندی (نروتیک)مانندِ اضطراب فراگیر(GAD) و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و اختلال هویت تجزیه ای (Dissociatve identity disorder) و همچنین در  دلیریوم و اختلالات خواب و اختلالات خوردن بنا به صلاحدید روانپزشک میتوانند بکار روند.

توجه: تجویز این دارو الزاما به معنای روانپریش بودن شخص مصرف کننده نیست. داروهای اعصاب ،موارد مصرف بیشماری دارند که همه یِ آن‌ها در بروشورهای دارویی یا در صفحات اینترنتی ذکر نشده اند.

– منع مصرف ریسپریدون:

۱-سالمندانی که دچار انواع دمانس (زوال عقل) و آلزایمر هستند ممکن است با خوردن این قرص برای مدتی بیش از دوازده هفته، مجددا دچار سکته‌های ریز مغزی (mini stroke) شوند.

۲- صرفا با خواندن این مطلب یا مطالب مشابه در اینترنت شروع به خوردن این دارو نکنید یا سرخود دارویی که برای شما تجویز شده است را به دیگران توصیه نکنید.

۳-این دارو را همراه با الکل مصرف نکنید.

۴-چون این دارو درجه حرارت را بالا میبرد ورزش سنگین انجام ندهید.

۵- بیماری پارکینسون

۶-سرطان سینه

۷-اختلالات شدید کبدی و کلیوی

۸-اگر قرص فوروسماید (لازیکس) مصرف میکنید به پزشک خود اطلاع دهید.

– اسامیِ دارو :

نام ژنریک:

risperidone

_اسم تجاری  

risperdal

– دوزاژ و نحوه ی مصرف ریسپریدون:

۱-این قرص در دوزهای ۱  و ۲ و۳ و  ۴  میلی گرمی موجود است که صرفا با نسخهٔ پزشک قابل تهیه می‌باشد. بهتر است یکبار در روز  مصرف شود.این دارو همچنین بصورت قطره هم موجود است که میشود با آب،آب میوه(غیر از گریپ فروت)،قهوه یا شیر کم چرب مصرف کرد.ولی مصرف آن با چایی یا نوشابه کوکاکولا ممنوع است.

۲-شروع دارو با دوز (۱)  یا  (۲) میلی گرم در شب است که تا (۴ )میلی گرم در روز میتواند افزایش یابد.حداکثر دوز  درمانی آن شانزده میلی گرم است .ولی دوزهای بالاتر از( ۴ )میلی گرم همراه با احتمال بالاتر عوارض دارویی خواهند بود.نیمه عمر آن (۲۰) ساعت است.ریسپریدون اگر با کاربامازپین یا فنی تویین یا فنو باربیتال مصرف شود باید با دوز دو برابر مصرف شود.و در صورت مصرف ریسپریدون با فلوکستین یا پاروکستین،باید دوز ریسپریدون را کاهش داد.

۳-دوز شروع بهتر است کم باشد تا منجر به تهوع، بیخوابی و بیقراری (آکاتژیا) نگردد.

۴-اگر یک وعده از قرص را فراموش کردید می‌توانید آن را بمحض اینکه متوجه شدید مصرف کنید ولی اگر تقریبا چند ساعتی بیشتر به مصرف وعدهٔ بعدی نمانده است این کار را نکنید و فقط قرص وعدهٔ بعدی را بخورید. در هر صورت از دوبل کردن قرص برای جبران وعدهٔ فراموش شده اجتناب کنید.

۵-قرص را در دمای معمولی اتاق و دور از رطوبت و نور نگه دارید.

۶-خیلی خیلی مراقب باشید که بچه‌های کوچک دستشان به این قرص و سایر قرصهای اعصاب نرسد.

۷-لیست همه ی داروها، حتی ویتامینهای مصرفی خودتان را به پزشکتان اطلاع دهید.

۸-این دارو را با آب فراوان مصرف کنید

۹- موقع بلند شدنِ سریع، از حالت دراز کشیده یا نشسته به حالت ایستاده،ممکن است چند لحظه بعلت افت فشار خون ِوضعیتی، دچار سرگیجه و سیاهی رفتن چشم بشوید.بنابرین باید مرحله به مرحله و به آهستگی از جای خود بلند شوید.images

۱۰-اگر احساس کرده اید که با مصرف این دارو حالتان خوب شده است
آن را ناگهانی قطع نکنید چون دچار عوارض جدیدی خواهید شد(سندرم قطع دارو).

۱۱-این قرص احتمال دارد فشار خون شما را پایین بیاندازد پس مراقب تداخل آن با سایر داروهای ضد فشار خون باشید و به پزشکان داخلی یا اعصاب ِ خود ،این مطلب را یادآوری کنید.

– نکات مهم در مصرف ریسپریدون: 

۱-اگر دچار آلرژی شُدید این قرص را مصرف نکنید. علایم آلرژی می‌تواند این‌ها باشد: سرفه، تنگی نفس، خس خس سینه، ورم کردن لب یا زبان یا صورت، ورم کردن گلو، خارش و قرمزی و دون دون شدن پوست، کهیر در هر نقطه از پوست.
۲-سالمندانی که دچار انواع دمانس (زوال عقل) و آلزایمر هستند ممکن است با خوردن این قرص برای مدتی بیش از دوازده هفته، مجددا دچار سکته‌های ریز مغزی (mini stroke) شوند.
۳-خالی یا پر بودن شکم تاثیری در جذب این دارو ندارد.
۴- این قرص ممکن است ۴ تا ۶ هفته طول بکشد تا اثرات خوبش را نشان بدهد،پس لطفا زود قضاوت نکرده و دارو را تا آنموقع قطع نکنید.

۵- در پسران، بزرگ شدن سینه ها یا چاقی ممکن است دردسرساز شود.

عوارض ریسپریدون: 

۱-عوارض خفیف و گذرا:
– احتمال وقوع این عارضه‌ها یک در صد نفر است. این عوارض یا خودشان بتدریج برطرف می‌شوند و یا با یک تجویز دیگر بسرعت قابل رفع هستند بنابرین وقوعِ آن‌ها مجوزی برای قطعِ آن‌ها نیست و شما فقط باید با پزشکتان تماس بگیرید:

– یبوست یا اسهال -درد معده – تهوع یا استفراغ -خشکی دهان -خواب آلودگی یا بیخوابی -بیقراری(restlessness) -سرآسیمگی (آژیتاسیون) – افزایش اشتها -افزایش وزن  – افزایش ترشح بزاق – سوزش سر دل -درد عضلات یا مفاصل -راش پوستی -بزرگی پستان یا ترشح از پستان -طولانی شدن عادت ماهیانه یا عادت ماهیانه نشدن – مشکل در بینایی – مشکل در ادرار کردن -پوست خشک یا تغییر رنگ پوست.

۲- عوارض جدی:
هر چند این عوارض کمیاب و نادرند ولی چنانچه آن‌ها را مشاهده کردید باید بسرعت برای بررسی آن‌ها بصورت حضوری به پزشک خودتان یا در صورت عدم دسترسی به ایشان، به بیمارستان مراجعه کنید:

-گیجی و ناهوشیاری
– تب بالا و سفتی عضلات و تعریق(احتمال سندرم نرولپتیک بدخیم)
– بثورات پوستی و خارش زیاد یا کهیر(احتمال سندرم استیونس جانسون)
– بی‌نظمی،کاهش  یا افزایش غیر عادی ضربان قلب(تاثیر بر روی ریتم قلب،افزایش فاصله ی QT.
-از هوش رفتن
– تشنج
-حرکات غیر عادی و غیر اختیاری در صورت و بدن(تاردیو دیسکنزی)
-مشکل در بلع یا تنفس(التهاب مخاطات در واکنش آلرژیک و سندرم استیونس جانسون)
-در پسران و مردان، بزرگ شدن سینه ها و افزایش وزن شدید.
-نعوظ دردناک یا طولانی.

مسمومیت دارویی:

– در صورتِ خوردنِ تعداد زیاد قرص و مسمومیت با آن( چه اشتباهی و چه به قصد آسیب زدن به خود ) فورا فرد مبتلا را به مرکز درمان مسمومیتهای دارویی (در تهران بیمارستان لقمان ) برسانید.یا در کل کشور به شماره ۱۴۹۰ زنگ بزنید و گزینه ی دوم را انتخاب کنید.

رهنمودهای کلی: 
۱– توجه داشته باشید که تمام داروهای روانپزشکی فقط بنابر تشخیص یک روانپزشک که از مکانیسم اثر آن‌ها و از نحوهٔ تعامل نروترانسمیتر‌ها و رسپتور‌ها در سلولهای عصبی آگاهیِ کامل داشته و برآن‌ها مسلط است قابل تجویز است و مصرف خودسرانهٔ دارو‌ها آن هم فقط با کسبِ اطلاعات سَرسَری از صفحات اینترنتی و یا توصیه‌های ناقصِ دانشجویی و یا با الگو گرفتن از نسخهٔ سایر بیماران و تهیه آن‌ها از مراکز غیر مجاز خیابانی، بسیار خطرناک است و عواقب آن قابل پیش بینی نیست.IMG_20160805_153636

۲-همچنین در جریان باشید که سود و زیان یک دارو را باید در مقایسه با یکدیگر بسنجید و به صِرفِ وجودِ یک عارضهٔ کوتاه مدت، خودتان را به اشتباه از مصرف دارویی که می‌تواند با تنظیم خلق و رفتارتان،سرنوشت ِ شما را به سمت یک زندگیِ سالم و پر از آرامش سوق دهد، محروم نکنید.
-منابع
www.mayoclinik.org
www.Rxlist.com
www.drugs.com
www.Medlinplus.gov
www.darooyab.ir

kaplan &sadock’s Synopsis Of Psychiatry

نویسنده: دکتر پرویز علی وردی (روانپزشک)
-وبسایت:  www.parvizaliverdi.com 
-پی نوشت: کپی برداری و حذف نام نویسنده عملی غیر اخلاقی بوده و درشان یک انسان فرهیخته نیست.

29 Comments

  1. سلام آقای دکتر من برادرم هفت سال و نیم داره تیک عصبی داره و تند تند پلک میزنه بازی درمانی و نوروفیدبک یازده جلسه رفته هیچ فرقی نکرده گفتن دارو درمانی شروع کنه شبی یک چهارم قرص ریسپریدون یک میلی گرم از شب هشتم نصف قرص.میخواستم بدونم این قرص میتونه اثر برعکس داشته باشه و تیکش شدیدتر شه؟ اخه عوارضش حرکات غیر عادی بدن نوشتید و اینکه آیا تیک عصبی درمان قطعی داره یا همیشه این تیک میمونه

    • این دارو رو شروع کنید به احتمال ۶۰ تا ۷۰ درصد موثره ..بعد یکماه اگر اثر نکرد یه داروی دیگه بهتون میدن در قدم دوم
      پیشداوری نکنید

  2. سلام و خسته نباشید.اقای جوان بیست ساله
    زیر نظر پروفسور دارم لیتیم نهصد و ریسپریدون دو و کلومیپرامین صد و دولوکستین ۲۰مصرف میکنم.بعد از اضافه شدن دولوکستین حالات اظطراب و افسردگی ام در حد افراد عادی شده ولی هنوز شدیداً فکر های سریع از ذهنم عبور میکند که مانع تمرکز است .بدون اجازه دکتر کاری نمیکنم ولی میخواهم نظر دارویی شما را در مورد درمان افکار سریع بدانم

  3. با سلام و احترام
    من نزدیک یکسال هست که ریسپریدون ۱ رو شبها مصرف میکنم متاسفانه احساس میکنم حافظه ام رو دارم از دست میدهم دچار اختلال در یادگیری هم شدم روزها که از خواب پا میشم هم تمرکز ندارم و حالت خواب آلودگی در مغزم دارم میخواهم بدونم آیا این میتونه از عوارض دارو باشه البته با ریسپ یدونه داروهای دیگری هم مصرف کردم ولی دوره های اونها کوتاه بوده ولی ریسپریدون مادام به مدت یکسال مصرف شده….انگار اتفاقهایی که در شب قبل از مصرف قرص میوفته رو فردا که از خواب پا میشم فراموش میکنم .لطفا راهنمایی بفرمایید سپاس فراوان

    • از مکملهای افزایش حافظه مثل جینکو و اغلب گرمیجات مثل زعفران و زرچوبه و زنجبیل و کیو ۱۰و انتی اکسیدانها استفاده کنید و ورزش کنید

  4. سلام آقای دکتر. یک سال و نیم است فقط رسپریدون ۲ شبا قبل خواب مصرف میکنم شبی ۱ عدد ولی بدون اون خوابم نمیبره میخواستم بدونم اگه چند شب قطعش کنم دوباره میتونم طبیعی بخوابم و اصلا نیازی نباشه این قرص رو بخورم قبلا زیر نظر روانپزشک بودم و دوز زیادی از لورازپام و رسپریدون و لوتیون ۳۰۰ و … میخوردم

  5. من ب دلیل مصرف شیشه به اسکیزوفرنی مبتلا شدم و الان که دیگه شیشه نمیکشم لازمه به خوردن قرص رسپریدون ۱ ادامه بدم؟ آیا قرص رسپریدون اعتیاد آور است؟

  6. سلام خدمت آقای دکتر درود به شر فت که بدون هیچ چشمداشتی به مردم خدمت میکنی
    آقای دکتر خلاصه بگم من فلووکسامین و کلومیپرامین و ریسپریدون ترانکوپین و لورازپام استفاده میکنم خوابم اصلا خوب نیست شاید ترانکوپین و لورازپام بهم کمک میکنن برای خواب.آیا شما ترانکوپین و لورازپام معقول میدانید واسه خواب؟

  7. سلام وقتتون بخیر با شه آقای دکتر.
    پدر من ۶۵ سال سن دارند و دچار وسواس فکری هستند و در کنارش اضطراب و استرس. از قبل انواع مختلف دارو خا رو مصرف کردند مثل سیتولپرام، فلوکستین، و نهایتا سرترالی. همگی در مدت دوره طولانی ۳-۴ ساله ( جون یکبار دکتر می رفتند و می رفت تا ۳ سال بعد). اما اخیرا به یک دکتر مراجعه کردیم و ایشون فعلا قرص فلوکسامین ۵۰ ۱ عدد و ریسپریدون ۱، نصف قرص را تجویز کردند. پدر بعد مصرف در این ۳ هفنه دچار خستگی بیشتر، سرگیجه و گاهاا منگی می شوند. میخواستم بدونم که آیا عوارض این دارو ها تا مصرف این دارو ها ماندگاره و یا با گذشت زمان کمتر میشه و اینگه اصلا این دارو ها به درستی برای بیماری پدرم تجویز شده یا نه؟؟
    با تشکر از زحمات شما

  8. سلام آقای دکتر من ی پسر سه و نیم ساله دارم که بیش فعالی داره و دکتر بهش ریسپریدون یک میلی گرمی تجویز کرده تازه دو روزه دارم بهش میدم ولی خوا آلود میشه و سر درد داره آیا همیشه اینطور خواهد بود یا این عوارض خواهد رفت ممنون

  9. سلام آقای دکتر من در اثر مصرف شیشه به اسکیزوفرنی مبتلا شدم و ۱۵ سال انواع قرصها رو خوردم ولی الان یک سال و نیمه ک قرص رسپریدون ۱ میخورم آیا با توجه به اینکه دیگه شیشه مصرف نمیکنم آیا لازمه که به خوردن قرص ادامه بدم

  10. سلام آقای دکتر ممنون از پاسخگویی و صبوری اتون

    من ۵۱ ساله هستم و امسال شروع یائسگی داشتم
    کم کاری تیروئید و تالاسمی مینور دارم که لووتیروکسین و فولیک اسید میخورم

    مدتیه عصبی پرخاشگر و افسرده شدم
    دکترم قرص لاموتریژن دادند که جوش و خارش پیدا کردم
    گفتند رسپریدون ۱ را نصف بخورم

    اونم گرگرفتگی ام را شدت داده

    قبلا یه دوره اس سیتالوپرام خورده بودم که حالم را بهتر کرد اما مشکلات زناشویی پیدا کردم و ادامه ندادم

    به نظر شما اس سیتالوپرام را شروع کنم
    یا داروی دیگری؟

    من پرستار هستم

    ممنون از راهنمایی شما

  11. سلام خیلی ممنونم دکترعلی وردی بزرگواربابت پاسخگوییتون خدابهتون خیربده ان شاءالله همیشه سلامت وتندرست باشید

  12. سلام دکترخسته نباشید من قرص ریسپریدون ۲ مصرف میکنم میخواستم بدانم اگرکاربامازپین ۲۰۰ اضافه شوددوزریسپریدون بایدهمین اندازه باشد یابایددوبرابرشود سپاس فراوان

    • چون سوخت و ساز کبدی داروها زیاد میشه احتمالا باید دوز افزایش پیدا کنه زیر نظر پزشکتون

  13. سلام وقت بخیر اقای دکتر. من بخاطر افسردگی و تثبیت خلق لاموتریژین۱۰۰ میخوردم بعد که تاثیر چندانی نداشت دکترم رسپریدون هم اضافه کردن الان بشدت ریزش مو گرفتم و تغییر دیگه ای در روال زندگی نداشتم که باعث ریزش مو بشه سابقه هم نداشته به این شدت امکانش هست عوارض دارو باشه؟ عوارض لاموژین هست یا ریسپریدون؟ممکنه لطفا راهنماییم کنین. چکار کنم

  14. سلام آقای دکتر من با تجویز پزشک پنج روزه ریسپریدون ۱ شبها نصف مصرف میکنم تازه متوجه شدم مشکل نعوظ و کم میلی پیدا کردم به نظر شما دارو رو قطع کنم بهتر میشم چکار کنم لطفاً راهنمای کنید؟

Comments are closed.