سود و زیانِ ریسپریدون

– ریسپریدون چیست: 

داروی ریسپریدون (Risperidone) که از طریق کاهش میزان دپامین  مغز  اثر می کند،برای  بهبود رفتار و همینطور برطرف کردن افکار غیر عادی (مانند افکار بدبینانه) بکار می رود.این دارو بیشترین شهرت خود را  در اِصلاحِ اختلالات رفتاری کودکان مانند بیش فعالی و اختلال سلوک  و همچنین در درمان علایم منفی بیماران روانپریش (مانند انزوای اجتماعی و کم حرفی) دارد.این قرص  بنا بر تجربه و تشخیص روانپزشک  گاهی بعنوان درمان کمکی در سایر مشکلات ذهنی مانند اضطراب و وسواس نیز می تواند به کار رَوَد. این دارو اعتیاد آور نیست.

– هر گونه شک و ابهامی که در مورد حکمتِ تجویز این دارو دارید با پزشک خود مطرح کنید و توضیحات قانع کنندهٔ او را فقط از زبان خودش بشنوید .شنیدن اطلاعات ناقص از متصدیان داروخانه‌ها و یا خواندن بروشور داخل جعبهٔ دارو  و یا جستجو در صفحاتی مانند ویکی پدیا، کافی  نیست و ممکن است شما را در مورد تجویز پزشکتان دچار سوء تفاهم کند.

– موارد مصرف ریسپریدون
این دارو در موارد زیر و صرفا با تجویز پزشک متخصص قابل مصرف می‌باشد: IMG_20160805_153726
۱- برطرف کردن افکار غیر عادی و بیمارگونه: که منجر به اشتغال ذهنی فرد با آنها شده و واقع بینی  و کارکرد روزانه ی وی را مختل می سازَد.
۲-از بین بردن افکار وسواسی: مانند افکار غیرقابل کنترل توهین به مقدسات یا افکار ناخواسته ی جنسی یا افکار نامقبول ِ آسیب زدن به دیگران.
۳-در درمان علایم منفی روانپریشی(مانند ِکم حرفی،گوشه گیری،انزوای اجتماعی،فقر محتوای فکری).
۴- تصحیح باورهای غلطِ استدلال ناپذیر :مانند بدبینی به مردم و یا بدبینی به همسر و شریک زندگی.
۵- در کودکان ِ در خود فرو رفته ی (اوتیستیکِ) بین شش تا هفده سال  که در ارتباط عاطفی و معاشرت با دیگران ناتوانند ،برای کنترل قشقرق و ناسازگاری و خودزنی .
۶- حالات سرخوشی (مانیا)در نوسانات خلقی و  دو قطبی(بایپولار) .
۷- در اختلالات رفتاری کودکان مانند اختلال سلوک(conduct) یا در خصومت و لجبازی آنها با والدین (ODD) و نیز در اختلال بیش فعالی(ADHD).
۸- در درمان اختلال تیک (توره ).

۹-همه ی داروهای ضد روانپریشی در دوزهای پایین برای اختلالات روان نژندی (نروتیک)مانندِ اضطراب فراگیر(GAD) و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) و اختلال هویت تجزیه ای (Dissociatve identity disorder) و همچنین در  دلیریوم و اختلالات خواب و اختلالات خوردن بنا به صلاحدید روانپزشک میتوانند بکار روند.

توجه: تجویز این دارو الزاما به معنای روانپریش بودن شخص مصرف کننده نیست. داروهای اعصاب ،موارد مصرف بیشماری دارند که همه یِ آن‌ها در بروشورهای دارویی یا در صفحات اینترنتی ذکر نشده اند.

– منع مصرف ریسپریدون:

۱-سالمندانی که دچار انواع دمانس (زوال عقل) و آلزایمر هستند ممکن است با خوردن این قرص برای مدتی بیش از دوازده هفته، مجددا دچار سکته‌های ریز مغزی (mini stroke) شوند.

۲- صرفا با خواندن این مطلب یا مطالب مشابه در اینترنت شروع به خوردن این دارو نکنید یا سرخود دارویی که برای شما تجویز شده است را به دیگران توصیه نکنید.

۳-این دارو را همراه با الکل مصرف نکنید.

۴-چون این دارو درجه حرارت را بالا میبرد ورزش سنگین انجام ندهید.

۵- بیماری پارکینسون

۶-سرطان سینه

۷-اختلالات شدید کبدی و کلیوی

۸-اگر قرص فوروسماید (لازیکس) مصرف میکنید به پزشک خود اطلاع دهید.

– اسامیِ دارو :

نام ژنریک:

risperidone

_اسم تجاری  

risperdal

– دوزاژ و نحوه ی مصرف ریسپریدون:

۱-این قرص در دوزهای ۱  و ۲ و۳ و  ۴  میلی گرمی موجود است که صرفا با نسخهٔ پزشک قابل تهیه می‌باشد. بهتر است یکبار در روز  مصرف شود.این دارو همچنین بصورت قطره هم موجود است که میشود با آب،آب میوه(غیر از گریپ فروت)،قهوه یا شیر کم چرب مصرف کرد.ولی مصرف آن با چایی یا نوشابه کوکاکولا ممنوع است.

۲-شروع دارو با دوز (۱)  یا  (۲) میلی گرم در شب است که تا (۴ )میلی گرم در روز میتواند افزایش یابد.حداکثر دوز  درمانی آن شانزده میلی گرم است .ولی دوزهای بالاتر از( ۴ )میلی گرم همراه با احتمال بالاتر عوارض دارویی خواهند بود.نیمه عمر آن (۲۰) ساعت است.ریسپریدون اگر با کاربامازپین یا فنی تویین یا فنو باربیتال مصرف شود باید با دوز دو برابر مصرف شود.و در صورت مصرف ریسپریدون با فلوکستین یا پاروکستین،باید دوز ریسپریدون را کاهش داد.

۳-دوز شروع بهتر است کم باشد تا منجر به تهوع، بیخوابی و بیقراری (آکاتژیا) نگردد.

۴-اگر یک وعده از قرص را فراموش کردید می‌توانید آن را بمحض اینکه متوجه شدید مصرف کنید ولی اگر تقریبا چند ساعتی بیشتر به مصرف وعدهٔ بعدی نمانده است این کار را نکنید و فقط قرص وعدهٔ بعدی را بخورید. در هر صورت از دوبل کردن قرص برای جبران وعدهٔ فراموش شده اجتناب کنید.

۵-قرص را در دمای معمولی اتاق و دور از رطوبت و نور نگه دارید.

۶-خیلی خیلی مراقب باشید که بچه‌های کوچک دستشان به این قرص و سایر قرصهای اعصاب نرسد.

۷-لیست همه ی داروها، حتی ویتامینهای مصرفی خودتان را به پزشکتان اطلاع دهید.

۸-این دارو را با آب فراوان مصرف کنید

۹- موقع بلند شدنِ سریع، از حالت دراز کشیده یا نشسته به حالت ایستاده،ممکن است چند لحظه بعلت افت فشار خون ِوضعیتی، دچار سرگیجه و سیاهی رفتن چشم بشوید.بنابرین باید مرحله به مرحله و به آهستگی از جای خود بلند شوید.images

۱۰-اگر احساس کرده اید که با مصرف این دارو حالتان خوب شده است
آن را ناگهانی قطع نکنید چون دچار عوارض جدیدی خواهید شد(سندرم قطع دارو).

۱۱-این قرص احتمال دارد فشار خون شما را پایین بیاندازد پس مراقب تداخل آن با سایر داروهای ضد فشار خون باشید و به پزشکان داخلی یا اعصاب ِ خود ،این مطلب را یادآوری کنید.

– نکات مهم در مصرف ریسپریدون: 

۱-اگر دچار آلرژی شُدید این قرص را مصرف نکنید. علایم آلرژی می‌تواند این‌ها باشد: سرفه، تنگی نفس، خس خس سینه، ورم کردن لب یا زبان یا صورت، ورم کردن گلو، خارش و قرمزی و دون دون شدن پوست، کهیر در هر نقطه از پوست.
۲-سالمندانی که دچار انواع دمانس (زوال عقل) و آلزایمر هستند ممکن است با خوردن این قرص برای مدتی بیش از دوازده هفته، مجددا دچار سکته‌های ریز مغزی (mini stroke) شوند.
۳-خالی یا پر بودن شکم تاثیری در جذب این دارو ندارد.
۴- این قرص ممکن است ۴ تا ۶ هفته طول بکشد تا اثرات خوبش را نشان بدهد،پس لطفا زود قضاوت نکرده و دارو را تا آنموقع قطع نکنید.

۵- در پسران، بزرگ شدن سینه ها یا چاقی ممکن است دردسرساز شود.

عوارض ریسپریدون: 

۱-عوارض خفیف و گذرا:
– احتمال وقوع این عارضه‌ها یک در صد نفر است. این عوارض یا خودشان بتدریج برطرف می‌شوند و یا با یک تجویز دیگر بسرعت قابل رفع هستند بنابرین وقوعِ آن‌ها مجوزی برای قطعِ آن‌ها نیست و شما فقط باید با پزشکتان تماس بگیرید:

– یبوست یا اسهال -درد معده – تهوع یا استفراغ -خشکی دهان -خواب آلودگی یا بیخوابی -بیقراری(restlessness) -سرآسیمگی (آژیتاسیون) – افزایش اشتها -افزایش وزن  – افزایش ترشح بزاق – سوزش سر دل -درد عضلات یا مفاصل -راش پوستی -بزرگی پستان یا ترشح از پستان -طولانی شدن عادت ماهیانه یا عادت ماهیانه نشدن – مشکل در بینایی – مشکل در ادرار کردن -پوست خشک یا تغییر رنگ پوست.

۲- عوارض جدی:
هر چند این عوارض کمیاب و نادرند ولی چنانچه آن‌ها را مشاهده کردید باید بسرعت برای بررسی آن‌ها بصورت حضوری به پزشک خودتان یا در صورت عدم دسترسی به ایشان، به بیمارستان مراجعه کنید:

-گیجی و ناهوشیاری
– تب بالا و سفتی عضلات و تعریق(احتمال سندرم نرولپتیک بدخیم)
– بثورات پوستی و خارش زیاد یا کهیر(احتمال سندرم استیونس جانسون)
– بی‌نظمی،کاهش  یا افزایش غیر عادی ضربان قلب(تاثیر بر روی ریتم قلب،افزایش فاصله ی QT.
-از هوش رفتن
– تشنج
-حرکات غیر عادی و غیر اختیاری در صورت و بدن(تاردیو دیسکنزی)
-مشکل در بلع یا تنفس(التهاب مخاطات در واکنش آلرژیک و سندرم استیونس جانسون)
-در پسران و مردان، بزرگ شدن سینه ها و افزایش وزن شدید.
-نعوظ دردناک یا طولانی.

مسمومیت دارویی:

– در صورتِ خوردنِ تعداد زیاد قرص و مسمومیت با آن( چه اشتباهی و چه به قصد آسیب زدن به خود ) فورا فرد مبتلا را به مرکز درمان مسمومیتهای دارویی (در تهران بیمارستان لقمان ) برسانید.یا در کل کشور به شماره ۱۴۹۰ زنگ بزنید و گزینه ی دوم را انتخاب کنید.

رهنمودهای کلی: 
۱– توجه داشته باشید که تمام داروهای روانپزشکی فقط بنابر تشخیص یک روانپزشک که از مکانیسم اثر آن‌ها و از نحوهٔ تعامل نروترانسمیتر‌ها و رسپتور‌ها در سلولهای عصبی آگاهیِ کامل داشته و برآن‌ها مسلط است قابل تجویز است و مصرف خودسرانهٔ دارو‌ها آن هم فقط با کسبِ اطلاعات سَرسَری از صفحات اینترنتی و یا توصیه‌های ناقصِ دانشجویی و یا با الگو گرفتن از نسخهٔ سایر بیماران و تهیه آن‌ها از مراکز غیر مجاز خیابانی، بسیار خطرناک است و عواقب آن قابل پیش بینی نیست.IMG_20160805_153636

۲-همچنین در جریان باشید که سود و زیان یک دارو را باید در مقایسه با یکدیگر بسنجید و به صِرفِ وجودِ یک عارضهٔ کوتاه مدت، خودتان را به اشتباه از مصرف دارویی که می‌تواند با تنظیم خلق و رفتارتان،سرنوشت ِ شما را به سمت یک زندگیِ سالم و پر از آرامش سوق دهد، محروم نکنید.
-منابع
www.mayoclinik.org
www.Rxlist.com
www.drugs.com
www.Medlinplus.gov
www.darooyab.ir

kaplan &sadock’s Synopsis Of Psychiatry

نویسنده: دکتر پرویز علی وردی (روانپزشک)
-وبسایت:  www.parvizaliverdi.com 
-پی نوشت: کپی برداری و حذف نام نویسنده عملی غیر اخلاقی بوده و درشان یک انسان فرهیخته نیست.

28 Comments

  1. سلام وقت بخیر
    میخواستم بپرسم آیا برای نوسانات خلقی میشه فقط ریسپریدون یا کلا داروهای ضد روان پریشی تجویز کرد به جای تثبیت کننده های خلق ؟

    به داروها حساسیت‌های زیادی نشان میدم ، قبلاً هالوپریدول نیم خوردم حداقل میدونم اون دارو بهم میسازه (ریسپریدون هم لااقل تو همون خانوادس) الان بخاطر نوسانات خلقی دکترا بهم لاموتریژین یا سدیم والپروات معرفی میکنند من میترسم داروهای جدید رو امتحان کنم

  2. بدلیل اسکیزوفرنی داروی رسپریدون ۱ مصرف میکنم ولی تازگیا خیلی خیالبافی میکنم مثلا فکر میکنم اگه میتونستم پرواز کنم و به بقیه هم یاد بدم یا اگه نیروی خارق العاده ای داشتم که همه مردم یک کشور دیگه رو میکشتم چند روز قبل پیش دکترم رفتم ولی یادم رفت از خیالبافی م بگم آیا باید دوز قرص رسپریدون بیشتر شود ؟ آیا علائم عود بیماری ست؟

    • بله علائمتونو بهشون بفرمایید.ولی احتمالا ایشون خودشون صلاح رو در همین دوز دیدند

  3. سپاس از پاسخگویی شما آقای دکتر ، من که افکار منفی ندارم. پس داروی ریسپریدون برای درمان افسردگیم نیست ؟؟

  4. سلام و درود خدمت شما ،من بمدت یکسالو ده ماه هستش که برای درمان افسردگی ،به تجویز پزشکم ،دارو استفاده میکنم.خدا رو شکر حالم خیلی خوبه ،اما دو ماه پیش،بمدت سه هفته حال روحی خوبی نداشتم ،ولی بعد از گذشت سه هفته حالم خیلی خوبه.با اینحال،دکترم جدیدا داروی ریسپریدون ۱ میلی گرمی رو بصورت نصف با سرترالین ۵۰ برام تجویز کردن و راستش کمی بخاطر تجویز ریسپریدون برای درمان افسردگیم نگرانم.میخواستم نظر شما رو بدونم آقای دکتر ،سپاس از راهنمایی شما

  5. سلام جناب آقای دکتر.
    چند روزی هست نصف ریسپریدون ۱ رو ابتدای شب مصرف می کنم؛ از ۲ ساعت پس از مصرف تا ظهر روز بعد گیج و منگ و خواب آلود هستم و با توجه به کارمند بودنم، به مشکل خورده ام.
    می خواستم بدونم عوارض ذکر شده با گذشت زمان برطرف می شوند یا باید دارو رو تغییر بدم؟
    پیشاپیش سپاسگزارم.

  6. سلام دکتر جان وقت بخیر. بنده دوهفته هست بخاطر وسواس فکریم قرص ریسپریدون ۱ مصرف میکنم ولی میخوام کلا درمان دارویی رو کنار بزارم و فقط رواندرمانی بشم. الان بخوام قرص رو قطع کنم باید چیکار کنم؟ ایا یکدفعه کنار گذاشتن قرص خطرناکه؟

  7. سلام با تشکر از سایت خودتون
    آقای دکتر ترانکوپین با دوز ۲۰۰برای مدت یک سال میتونه روی کبد تاثیر بزاره؟البته آزمایش کبدی هم انجام دادم نرمال بوده.آقای دکتر کلا داروهای اعصاب و روان که از طریق کبد متابولیزه میشن می‌تونه عوارض جدی روی کبد داشته باشه؟

  8. سلام آقای دکتر عزیز
    دوتا سوال داشتم
    ۱:چرا پزشکم برای بی‌خوابی اگزازپام و لورازپام باهم تجویز کرد مگه از یک خوانواده نیستند؟
    ۲:ونلافاکسین و فلووکسامین ایجاد سندروم سروتونین نمیکنن؟

  9. آقای دکتر من خواهرزاده ام یه دختر ۷ ساله ست که جثه ضعیفی داره و ۱۶.۵ کیلو وزنشه، از دو ماه پیش دچار یه حالت اضطراب و ترسی شده و حاضر نیست از پدر و مادرش (به طور کلی تر محیط های امن و نزدیکانش) دور بمونه، و چیزهای زیادی باعث ترس و نگرانی اش میشن، مثلا یه تبلیغات کف خیابونی تو تهران دیدش که راجب عمل تیروئید بود و یه شکل نسبتا ترسناکی داشت از اون روز حاضر نیست دیگه تهران بره و میگه اون تصویر از ذهنم نمیره و نگرانش میکنه. ما امروز به دکتر مراجعه کردیم البته بدون حضور خودش و دکتر تشخیص وسواس فکری داد و فلوکستین و ریسپریدون تجویز کرد، به نظر شما میتونه مشکلش وسواس فکری باشه؟

  10. سلام من مشکل وسواس تقارن و اضطراب دارم برام لورازپام ریسپریدون و سرترالین با دوز پایین تجویز کردن باید تا کی دارو مصرف کنم واقعا در درمان موثره یا فقط علائم رو کاهش میده؟ ممکنه مجبور باشم همیشه مصرف کنم.

  11. سلام اقای دکتر
    آقای دکتر علیوردی من خود ۵سال داروهای فلووکسامین کلومیپرامین ریسپریدون ترانکوپین بوسپریون ترازدون لورازپام مصرف میکنم وسواسم کلا خوب شده ولی افسردگی و خوابم همچنان خیلی مشگل دارم داروها اثر قبلی دیگه ندارن الان تقریبا با وجود اینکه داروهارو مصرف میکنم ولی خیلی بدحال و بیحوصله و افسرده ام دکترم لیتیوم اضافه کرد برای مشگل افسردگی و بی حالی ولی تو اینترنت خوندم خیلی عوارض داره منم استفاده نکردم میخواستم نظر شمارو درباره لیتیوم بپرسم آقای دکتر مصرفش کنم یا ن؟از عوارصش خیلی میترسم

  12. سلام و عرض ادب دکتر
    من یه کودک اوتیسم دارم که بیش فعالی هم داره از سه سالگی دکتر مغزو اعصاب ریسپریدون رو شروع کرد و الان که ۵ سالش هستش دوز به ١/۵ صبح و ١/۵ شب رسیده ولی متاسفانه تاثیری توی رفتار و تکرار ها و صحبت های تکراری و کلیشه ها و بیش فعالیش نذاشته در ضمن قرص اریپیپرازول هم یک ماه خورد که حالش رو بدتر کرد نظر شما راجب این دوز دارو و اینکه بی تاثیر هستش و ایا باید ادامه داد و یا اینکه قرص عوض بشه چی هستش ممنون میشم راهنمایی بفرمایید
    ایام به کام

    • رده های دیگه دارویی هم وجود داره که متخصصین اطفال از اونا هم استفاده میکنند.در مورد اوتیسم همه چی در ریسپریدون و اری پیپرازول خلاصه نمیشه

  13. سلام دکتر من دارم میرم خدمت و قرص رسپریدون مصرف میکنم میخواستم بدونم اگه قطعش کنم تشنج نداره و عوارض جدیه دیگه ای؟

Comments are closed.