مُدافینیل،داروی بیداری و هوشیاری

– مُدافینیل چیست: 

داروی مُدافینیل(MODAFINIL) که با تاثیر بر دپامین،نور اپی نفرین،سروتونین،هیستامین ،گلوتامات و گابا اثر می کند،بمانند یک داروی محرکِ سیستم عصبی باعث کاهش خواب آلودگی و افزایش هوشیاری و بهبود تمرکز و غِنای تفکر و ادراک می گردد.همچنین گفته شده که این دارو ممکن است تکانشگری را نیز کاهش دهد.مُدافینیل اولین بار در سال ۱۹۹۸ در سازمان دارو -غذای امریکا (FDA)پذیرفته شد تا برای حمله های خواب (نارکولپسی) و همینطور خواب آلودگی روزانه در کسانیکه شبها دچار قطع تنفس (آپنه ی انسدادی خواب) می گردند مصرف شود.مدت زیادی نیست که این دارو وارد ایران شده است و امیدواریم مانند قرص ریتالین تب مصرف کاذبِ آن در بین دانشجویان بالا نگیرد.این دارو برای اختلال بیش فعالی(ADHD) به تصویب نرسیده است ولی بنا بر تجربه و تشخیص روانپزشک  گاهی بعنوان درمان کمکی در اینگونه اختلالات  می تواند به کار رَوَد. هر چند این دارو اعتیاد آور نیست ولی قطع ناگهانی آن ممکن است منجر به علایم ترک گردد.هر گونه شک و ابهامی که در مورد حکمتِ تجویز این دارو دارید با پزشک ِخود مطرح کنید و توضیحات قانع کنندهٔ او را فقط از زبان خودش بشنوید چرا که شنیدن اطلاعات ناقص از متصدیان داروخانه‌ها یا خواندن بروشور داخل جعبهٔ دارو یا جستجو در صفحاتی مانند ویکی پدیا، کافی  نیست و ممکن است شما را در مورد تجویز پزشکتان دچار سوء تفاهم کند.

– موارد مصرف مُدافینیل
این دارو در موارد زیر و صرفا با تجویز پزشک متخصص قابل مصرف می‌باشد: modafinil-thoughts-featured
۱- کاهش خواب آلودگی در حمله ی خواب (NARCOLEPSY)
۲-کاهش خواب آلودگی در آپنه ی انسدادی خواب (OBSTRUCTIVE SLEEP APNEA)
۳-کاهش خواب آلودگی در اختلال خواب ناشی از کارهای شیفتی(SHIFT WORK SLEEP DISORDER)
۴- سندرم خستگی مزمن(CHRONIC FATIGUE SYNDROM)
۵- اختلال کمبود تمرکز و بیش فعالی(ADHD)
۶- اختلال افسردگی(MDD)
۷- درمان خواب آلودگی در بیماران اِم اِس(MS)
۸- درمان خواب آلودگی در بیماران پارکینسونی(PARKINSON)
۹- در طب نظامی و شغلی برای مقابله با خستگی و محرومیت از خواب

۱۰-توجه داشته باشید که این دارو آی کیو(IQ) ی شما را بالاتر نمیبرد و شما را باهوشتر نمی کند.

– منع مصرف مُدافینیل:

۱-ممکن است این دارو توسط برخی از دانشجویان روانشناسی و پزشکی که تسلط علمی کامل بر فیزیولوژی و سود و زیان داروها ندارند به شما معرفی شود .آنها ممکن است سلامتی و حتی زندگی شما را به خطر بیندازند.توصیه میکنم تا قبل از مشورت با یک روانپزشک ،توصیه های آنها را عملی نکنید.

۲- بهیچ وجه من الوجوه ،صرفا با خواندن این مطلب یا مطالب مشابه در اینترنت شروع به خوردن این دارو نکنید، یا سرخود دارویی که برای شما تجویز شده است را به دیگران توصیه نکنید.
۳-مصرف همراه با الکل ممنوع است.
۴- مصرف در حاملگی و شیردهی ممنوع است.(با مصرف این دارو احتمال سقط خودبخودی بالاست)
۵- اگر سابقه ی اختلال دو قطبی یا روانپریشی دارید،این دارو ممنوع است.
۶- اگر زمینه ی معتاد شدن را دارید ،ممنوع است.

۷-در اختلالات شدید کبدی و کلیوی

 ۸-در  پرولاپس دریچه میترال
۹- در بزرگ شدن(هیپرتروفی)بطن چپ
۱۰-اگر داروهای MAO INHIBITORمیخورید این دارو ممنوع است.
۱۱-اگر افکار خودکشی دارید این دارو ممنوع است.
۱۲- اگر به مدافینیل یا داروی مشابه آن:آرمدافینیل(armodafinil) آلرژی دارید ممنوعند.

– اسامیِ دارو :

نام ژنریک:

Modafinil

_نام تجاری  

Provigil

– دوزاژ و نحوه ی مصرف مُدافینیل:

۱-این قرص در دوزهای ۱۰۰ و ۲۰۰  میلی گرمی موجود است که صرفا با نسخهٔ پزشک قابل تهیه می‌باشد. بهتر است یکبار در صبح مصرف شود

۲- با یا بدون غذا می توانید مصرف کنید.

۳-صبح ها فقط مصرف کنید مگر اینکه دستور پزشک چیز دیگری باشد.

۴-اگر یک وعده از قرص را فراموش کردید می‌توانید آن را بمحض اینکه متوجه شدید مصرف کنید ولی اگر به عصر کشیده است ،تا فردا دیگر نخورید.

۵-قرص را در دمای معمولی اتاق (۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی گراد)و دور از گرما و رطوبت و نور نگه دارید.آن را پشت آینه ی دستشویی ذخیره نکنید.

۶-خیلی خیلی مراقب باشید که بچه‌های کوچک دستشان به این قرص و سایر قرصهای اعصاب نرسد.

۷-لیست همه ی داروها، حتی ویتامینهای مصرفی خودتان را به پزشکتان اطلاع دهید.

۸- مدافینیل منجر به بی اثر شدن قرصهای ضد حاملگی می گردد و احتمال باردار شدن حتی با مصرف داروی ضد بارداری وجود دارد.

۹- با انکه حدود بیست سال از معرفی این دارو گذشته است ولی ما هنوز تاثیرات بلند مدتی که این دارو میتواند بر روی مغز بگذارد  را نمیشناسیم. بعضی از متخصصین معتقدند مصرف طولانی مدت این دارو ممکن است در دهه های بعدی زندگی،منجر به ایجاد رفتارهای ضد اجتماعی(آنتی سوشیال) ، سرکوب و محدود شدن هیجانات -احساسات  و یا محرومیت مزمن از خواب گردد .

۱۰-قطع ناگهانی دارو ممکن است منجر به خواب آلودگی و ضعف شدید  یا ایجاد بی انگیزگی و افسردگی  گردد.

۱۱-این قرص احتمال دارد فشار خون شما را بالا ببرد یا در شما طپش قلب و بی نظمی ضربان ایجاد کند.

۱۲-اگر برای اختلال خواب ناشی از  کار شیفتی میخورید ،یکساعت قبل از شروع کار آن را مصرف کنید.

۱۳-این دارو ممکن است در ابتدای مصرف ،حالت گیجی بدهد .پس تا زمانی که اثر این دارو را بر روی خودتان به بوضوح مشاهده نکرده اید،آنرا هنگام رانندگی یا کارهایی که به دقت بالا احتیاج دارند مصرف نکنید.

۱۴-وسوسه نشوید تا دوزهای بالاتر را مصرف کنید.

۱۵-توجه داشته باشید که مدافینیل نمیتواند اختلال خواب یا کمبود خواب شما را درمان نماید.دیگر اینکه این دارو ممکن است همیشه نتواند نقش بیدارکنندگی  خود را بخوبی انجام دهد.

۱۶- با مصرف این دارو سبک طبیعی زندگی خود را تغییر ندهید.

۱۷- عوارض دارویی حتی یک لکه ی قرمز روی پوست را جدی بگیرید چرا که ممکن است سرآغاز یه بیماری وحشتناک پوستی یا کبدی کلیوی باشند.

۱۸-فشار خون خود را همیشه چک کنید.

۱۹-در سالمندان بیشتر مراقب عوارض جانبی باشید.

۲۰درکودکان احتمال واکنشهای کشنده پوستی (سندرم استیونس جانسون)بالاتر است.

عوارض مُدافینیل: 

۱-عوارض گذرا و کم خطر:
– این عوارض یا خودشان بتدریج برطرف می‌شوند و یا با یک تجویز دیگر بسرعت قابل رفع هستند بنابرین وقوعِ آن‌ها مجوزی برای قطعِ آن‌ها نیست و شما فقط باید با پزشکتان تماس بگیرید:
-سردرد (۳۳ در صد مصرف کنندگان)
– تهوع ( ۱۱ درصد مصرف کنندگان)
-گرفتگی بینی ،رینیت ( کمتر از ده درصد)
– تحریک پذیری
-اضطراب
– کمردرد
-بی خوابی
-اسهال
-سوهاظمه،رودل کردن
-گیجی

۲- عوارض نادر ولی خطرناک:
هر چند این عوارض کمیاب و نادرند ولی چنانچه آن‌ها را مشاهده کردید بسرعت باید برای بررسی آن‌ها بصورت حضوری به پزشک خودتان یا در صورت عدم دسترسی به ایشان به بیمارستان مراجعه کنید:

-اگر دچار آلرژی شُدید این قرص را مصرف نکنید. علایم آلرژی می‌تواند این‌ها باشد: سرفه، تنگی نفس، خس خس سینه، ورم کردن لب یا زبان یا صورت، ورم کردن گلو، خشونت صدا،خارش و قرمزی و دون دون شدن پوست، کهیر در هر نقطه از پوست. (احتمال سندرم استیونس جانسون)
-گیجی و ناهوشیاری و سردرگمی
– تب و لرز و گلودرد
– بثورات پوستی و خارش زیاد یا کهیر
-تغییر در خلق مانند:پرخاشگری،بیقراری(آژیتاسیون)،اضطراب،افسردگی،احساس خیلی سر حال بودن،توهم،تحریک پذیری
-درد عضلات یا مفاصل
-سردرد مداوم و مقاوم
-افکار یا اقدام به خودکشی
-تورم دستها یا زانوها یا پا
-علایم قلبی:دردسینه،ضربان سریع یا نامنظم قلبی،تنگی نفس
-مشکلات کلیوی:مشکل در تخلیه ادرار،خون در ادرار،افزایش وزن زیاد
-علایم کبدی:ادرار سیاه،درد معده،فقدان اشتها،زردی پوست،زردی چشم،مدفوع بی رنگ
-کبودی و خونریزی غیر عادی زیر پوست
-خستگی و ضعف غیر عادی

-تداخل های دارویی مُدافینیل:

۱-مصرف همزمان این داروها اثر مدافینیل را کم میکنند:

کاربامازپین(carbamazepin)،

فنوباربیتال(phenobarbital)،

ریفامپین(rifampin)

۲-این داروها عوارض جانبی مدافینیل را افزایش می دهند:

کتوکونازول(ketoconazol)،

اریترومایسین(erythromycin)

۳-مدافینیل عوارض جانبی این داروها را افزایش می دهد:

کلومی پرامین(clomipramin)،

دزی پرامین(desipramin)،

دیازپام(diazepam)،

هیدانتویین ها(hydantoins) مثل فنی تویین(phenytoin)،

امپرازول(omeperazole)،

پروپرانولول(propranolol)،

وارفارین(warfarin)

۴-مدافینیل اثر این داروها را کم میکند:

داروهای هورمونی مانند قرصهای جلوگیری از بارداری،

میدازولام(midazolam)،

کوئتیاپین(quetiapine)،

تریازولام(triazolam)،

سیکلوسپورین(cyclosporine)

مسمومیت دارویی مُدافینیل:

– در صورت خوردن تعداد زیاد قرص و مسمومیت با آن( چه اشتباهی و چه به قصد آسیب زدن به خود ) فورا فرد مبتلا را به مرکز درمان مسمومیتهای دارویی (در تهران بیمارستان لقمان ) برسانید.یا در کل کشور به شماره ۱۴۹۰ زنگ بزنید و گزینه ی دوم را انتخاب کنید.

رهنمودهای کلی: 
۱– توجه داشته باشید که تمام داروهای روانپزشکی فقط بنابر تشخیص یک روانپزشک که از مکانیسم اثر آن‌ها و از نحوهٔ تعامل نروترانسمیتر‌ها و رسپتور‌ها در سلولهای عصبی آگاهیِ کامل داشته و برآن‌ها مسلط است قابل تجویز است و مصرف خودسرانهٔ دارو‌ها آن هم فقط با کسبِ اطلاعات سَرسَری از صفحات اینترنتی و یا توصیه‌های ناقصِ دانشجویی و یا با الگو گرفتن از نسخهٔ سایر بیماران و تهیه آن‌ها از مراکز غیر مجاز خیابانی، بسیار خطرناک است و عواقب آن قابل پیش بینی نیست.IMG_20160805_153636

۲-همچنین در جریان باشید که سود و زیان یک دارو را باید در مقایسه با یکدیگر بسنجید و به صرف وجود یک عارضهٔ کوتاه مدت، خودتان را به اشتباه از مصرف دارویی که می‌تواند سرنوشت خلق و رفتار و شخصیت شما را به سمت یک زندگی سالم و پر از آرامش سوق دهد، محروم نکنید.
-منابع

www.Rxlist.com-
www.drugs.com-
www.Medlinplus.gov-
www.darooyab.ir-

kaplan &sadock’s Synopsis Of Psychiatry-

 

نویسنده: دکتر پرویز علی وردی (روانپزشک)
-وبسایت:  www.parvizaliverdi.com

-تلفن وقت دهی ۸۸۵۵۶۹۴۶( از مشاوره یا پاسخ از طریق تلفن معذوریم)

-پی نوشت: کپی برداری و حذف نام نویسنده عملی غیر اخلاقی بوده و درشان یک انسان فرهیخته نیست.

31 Comments

  1. سلام بر شما.روزی سه عدد ترانیل سیپرومین بصورت یک باره مصرف می کنم.می تونم از مدافنیل با فاصله زمانی جهت غلبه بر خواب الودگی استفاده کنم

  2. سلام آقای دکتر .
    من برنامه نویس هستم و به دلیل نوع کارم و تعهداتی که دارم استرس و اضطراب بسیار بالایی دارم. مدت زیادی هست ( تقریبا ۴ سال )که خواب بسیار نامناسبی دارم و با شرایط زیر زندگی میکنم:
    ۱- تقریبا ماهی حداقل ۱۰ الی ۱۵ بار دچار فلج خواب میشوم.
    ۲- به سختی به خواب میروم.(حتی در صورتی که دو شب متمادی در حد دو ساعت خوابیده باشم)
    ۳- تمام طول شب خواب میبینم و صبح با عصبانیت و خستگی بسیار زیادی بیدار میشوم.( انگار نه انگار که خوابیدم)
    ۴- به سختی میتوانم از خواب بیدار بشم.
    ۵- تمام طول روز هم خواب الوده هستم و نمی توانم درست تمرکز کنم.

    به همین خاطر مدتی هست (تقریبا ۱۵ روز ) هر روز صبح زود بیدار میشوم و ۲ عدد قرص مدافینیل ( Modiwake 100mg) مصرف میکنم ( بدون تجویز پزشک). تاثیر قرص در خصوص تمرکز و خواب الودگی واقعا عالی بوده و به راحتی روزی ۱۸ ساعت با تمرکز مناسبی کار میکنم. ( در ضمن حداقل یک کاپ قهوه اسپرسو دابل شات با کافئین بالا هم مصرف میکنم با تعداد زیادی چای و آب و …)
    ولی چند روزی هست که در تمام طول روز پرش پلک پایین چشم دارم و کمی دچار سردرگمی شدم که مشکل از کجاست.

    لطفا در صورت امکان راهنمایی در این خصوص بفرمایید.

    • خب این قرص در کنار سودش، چون دوباره خواب شب شما رو ضعیف میکنه به مشکلات شما دامن میزنه…شما اگر کیفیت خواب رو درست کنید روزتون هم پربار میشه…الان شما در حال پیدا کردن تیک هستید که ناشی از تحریک بیش از حد سمپاتیکه
      خود درمانی نکنید آخر عاقبت نداره
      به دکتر قلعه بندی مراجعه کنید این کاره هستند

    • فنستراید دیگه؟فکر نمیکنم محل اثر یا رسپتورهای مشترک یا متضاد داشته باشن..هر کدوم کار خودسونو میکنن

    • فنستراید دیگه؟فکر نمیکنم محل اثر یا رسپتورهای مشترک یا متضاد داشته باشن..هر کدوم کار خودشونو میکنن

  3. سلام.احوالتان.دنبال داروی مودافینیل که البته نسخه هستش در سطح شهر خودمان گشتیم.پیدا نکردیم.این دارو برای بنده خدایی است که زیر نظر متخصص در حال درمانه.چکار میشود کرد؟

  4. با درود فراوان
    دکترجان وقت زیباتون بخیر
    دانشجوی داروسازی هستم
    روزانه یک عدد آسنترا ۱۰۰ مصرف میکنم
    در کل بعد از ۳۰سال متوجه شدم ک واقعا ADHD داشتم
    بااینکه ۵مرتبه در کنکور رشته های مختلف قبول شدم
    همه دانشکده هارو با خواندن ۳تا ۵ ترم انصراف می دادم
    بهیچوجه تمرکز سر کلاس و حتی در محیط کار نداشتم
    ک در نهایت با پیشنهاد خودم از یک پزشک متخصص درخواست ریتالین کردم
    خداروشکر تمرکز و انگیزه بسیار در انجام امور تحصیلی و زندگی برایم ایجاد شد
    اما همیشه مشکلی ک دارم پزشکان محترم با این قرص مخالفن
    و من ترس نداشتن قرص اذیتم می کنه
    حقیقتش خلق و خوی من رو بسیار تحت تاثیرات مثبت قرار میده بطوری ک خود واقعیم رو ک همیشه از خودم انتظار داشتم رو پیدا کرده ام
    در صورتی که ریشه اضطراب و عصبانیت و نکرانی ک در خانواده ارثی هستش و همیشه مانع کارهام بوده
    اکثر قرصها رو هم زیر نظر پزشک محترم برای مدت شش تا یکسال مصرف کردم و نتیجه بخش نبوده
    با توجه به عرابضم خواهشمندم راهنمایی بفرمایید
    با کمال تشکر
    محمد

  5. با درود فراوان
    دکترجان وقت زیباتون بخیر
    دانشجوی داروسازی هستم
    روزانه یک عدد آسنترا ۱۰۰ مصرف میکنم
    در کل بعد از ۳۰سال متوجه شدم ک واقعا ADHD داشتم
    بااینکه ۵مرتبه در کنکور رشته های مختلف قبول شدم
    همه دانشکده هارو با خواندن ۳تا ۵ ترم انصراف می دادم
    بهیچوجه تمرکز سر کلاس و حتی در محیط کار نداشتم
    ک در نهایت با پیشنهاد خودم از یک پزشک متخصص درخواست ریتالین کردم
    خداروشکر تمرکز و انگیزه بسیار در انجام امور تحصیلی و زندگی برایم ایجاد شد
    اما همیشه مشکلی ک دارم پزشکان محترم با این قرص مخالفن
    و من ترس نداشتن قرص اذیتم می کنه
    حقیقتش خلق و خوی من رو بسیار تحت تاثیرات مثبت قرار میده بطوری ک خود واقعیم رو ک همیشه از خودم انتظار داشتم رو پیدا کرده ام
    در صورتی که ریشه اضطراب و عصبانیت و نکرانی ک در خانواده ارثی هستش و همیشه مانع کارهام بوده
    اکثر قرصها رو هم زیر نظر پزشک محترم برای مدت شش تا یکسال مصرف کردم و نتیجه بخش نبوده
    با توجه به عرابضم خواهشمندم راهنمایی بفرمایید
    با کمال تشکر

  6. سلام دکتر بنده راننده تاکسی هستم قرص مدافینیل میخورم باعث شده فعالیت من و خوابم کمتر بشه آیا در دراز مدت مصرفش مشکل ایجاد نمیکنه

  7. سلام آقای دکتر من برای رفلاکس معده ام کپسول اس امپرازول ۴٠ روزی دو عدد استفاده میکنم واز طرفی دکتر روانپزشکم برای خواب آلودگیم مدافینیل ١٠٠روزی ١عدد را تجویز کرده،خواستم بدونم آیا ایندو باهم تداخل دارند؟ممنون از پاسخگویی شما

  8. سلام خسته نباشید .دکتر بنده مدام ذهنم میپره .۱ پاراگراف متن درسی رو خیلی طول میکشه تا بخوام یاد بگیرم . قدرت تمرکز و دقتم پایینه. عملکردم کند پیش میره .مصرف این دارو میتونه کمک کنه با تجویز پزشک یا بعدا عواقب بدتری داره ؟.ممنون

    • به متخصص مراجعه کنید اول تشخیص صحیح داده بشه
      بعد درمان صحیح انجام بشه
      درمان فقط دارویی نیست

  9. سلام دکتر خسته نباشید
    من این قرصو(مدافینیل) زیر نظرپزشک استفاده میکنم ولی الان دو روزه به قرص دسترسی ندارم و ازدیشب احساس میکنم اتاق دوره سرم میچرخه و اصن نمیتونم کاری انجام بدم.آیا ممکنه از عوارض این قرص باشه؟

  10. با عرض سلام .
    ایامیتوان برای رفع اثرات انتکولینرژیک ایمیپیرامین (در دو وعده هر وعده ۲۵ میلی گرم) نظیر اختلال در working memory از مودافنیل کمک گرفت ؟ با مصرف Citicholine به میزان ۲۵۰ گرم در دوعده به نتیجه عکس رسیدم و سیستیکولین کمکی به تمرکز و Focusو انرژی و سرعت ذهنی و کلامی بنده نکرد و حتی اختلال هم ایجاد کرد . این سوال رو با این فرض عنوان میکنم که هر زمان مقداری کافئین از طریق ترکیب یک قاشق چای خوری قهوه و یک قاشق سوپ خوری کاکائو استفاده میکنم راندمان و عملکرد ذهنی بنده بهتر و قدرت و سرعت کلامی بهتر میشود . لطفا راهنمایی بفرمایید چون کند شدن ذهن و تمرکز مختل شده برای شخص مثل بنده که کار مهندسی سیسیتم انجام میدهد بسیار شکنجه آور و سخت میشود . من در خصوص مطالعه و آماده شدن برای امتحانات فوق لیسانس خود با مشکل مواجه شده ام .

  11. سلام جناب من بابت خواب آلودگی و بی انگیزگی و عدم تمرکز به متخصص اعصاب و روان مراجعه کردم.ایشون اول بمن یوگا رو پیشنهاد کردن و فرمودن که چون میخای ازدواج کنی و بچه دار بشی بهتره دارو مصرف نکنی.وقتی شرایطمو درباره عدم تمرکز و فراموش کردن ادرسها براشون توضیح دادم گفتن یک ماه مودافینیل ۱۰۰ مصرف کنم تا نتیجه رو بررسی کنیم.و حالا من استرس دارم بابت مصرف و هنوز قرص رو تهیه نکردم.بنظرتون مشکلات من با روانکاوی و بدون دارو حل میشن که اقدام کنم؟

  12. سلام
    نوشته اید که در ابتدای مصرف این قرص از کارهایی که نیاز به هوشیاری دارد پرهیز کنید چون ممکن است خواب آلودگی و گیجی ایجاد کند، خب این تا چه مدته؟ کی کاملا برعکس میشه و به وظیفه ش در هوشیار کردن عمل میکنه؟ سپاااس

  13. سپاس از پاسخگویی تان، ببخشید من دوهفته ست این قرصو رو شروع کردم زیر نظر پزشک ، و تازه از یک چهارم به نیم رسیدم، ولی فعلا در من خواب آلودگی بیشتر هم شده و یکساعت بعد از مصرف گیج خواب میشم!!! آیا این گذراست؟ تا کی؟

  14. سلام جناب دکتر
    من تقریبا دو هفته هست این قرص رو در حد ۵٠میلی یک روز در میان استفاده میکنم از دو روز پیش مقداری خارش پوست نسبتا کل بدن و دونه های نسبتا ریز روی پوستم اکثرا رو دستم ایجاد شده ایا ممکنه از این باشه؟ مگه الرژی نباید اون اویل مصرفم باهاش مواجه میشدم؟

Comments are closed.