خوب و بد ِ قرص اولانزاپین

بی اشتهایی عصبی

– اولانزاپین چیست:
اولانزاپین (olanzapine) جزو دسته دارویی ضد روانپریشی (antipsychotic) و ضد سرخوشی (antimanic) می‌باشد که از طریق کاهش میزان دپامین  مغز اثر می کند ولی علاوه بر این موارد، این قرص کاربردهای دیگری هم دارد.این قرص  بنا بر تجربه و تشخیص روانپزشک بعنوان درمان کمکی در حالات نروتیک مانند اضطراب و وسواس و اختلالات خوردن (بی‌اشتهایی عصبی) و افسردگی هم می تواند به کار رَوَد. پس هر گونه شک و ابهامی که در مورد حکمتِ تجویز این دارو دارید با پزشک خود مطرح کنید و توضیحات قانع کنندهٔ او را از زبان خودش بشنوید. شنیدن اطلاعات ناقص از متصدیان داروخانه‌ها یا خواندن بروشور داخل جعبهٔ دارو یا صفحاتی مانند ویکی پدیا، کافی و کارآمد نیست و ممکن است شما را در مورد تجویز پزشکتان دچار سوء تفاهم کند.

– موارد مصرف اولانزاپین:
این دارو در موارد زیر و صرفا با تجویز پزشک متخصص قابل مصرف می‌باشد:
۱- بیقراری شدید (agitation)
۲- اختلال بی‌اشتهایی عصبی (anorexia nervoza): مبتلایان که اکثرا خانم هستند به تصور ِ واهی ِچاق بودن، از خوردن غذا امتناع می‌کنند.

الانزاپین
الانزاپین

۳-افسردگی مقاوم به درمان (treatment resistant depression)
۴- فاز سرخوشی (mania) اختلال دو قطبی (bipolar)
۵-بدبینی و پارانوییا (paranoia)
۶- توهم و هذیان در روانپریشی‌هایی مانند اسکیزوفرنی

۷- هر چند این دارو بهتر است بالای سن سیزده سالگی مصرف شود ولی ممکن است گاهی در اختلالات مخصوص کودکان مانند اختلالات طیف اوتیسم  و همچنین اختلال سلوک(conduct) بنا به صلاحدید پزشک بکار رود.
۸-روانپزشکان با تجربه که به مکانیسم اثر دارو‌ها مسلط هستند ممکن است این دارو را بنابر صلاحدید ِ بالینی خود، در مواردی چون حالات اضطرابی و وسواسی و همچنین اختلالات تجزیه ای (Dissociative Identity Disorder)بعنوان داروی مکمل برای کاهش مقاومت دارویی یا برای افزایش اثر سایر ِدارو به کار ببرند. بنابرین تجویز این دارو الزاما به معنای روانپریش بودن شخص مصرف کننده نیست. داروهای اعصاب موارد مصرف بیشماری دارند که همه یِ آن‌ها در بروشور دارویی یا در صفحات اینترنتی ذکر نشده است.

– منع مصرف اولانزاپین:
در سالمندان مبتلا به آلزایمر که همزمان دچار حالات روانپریشی (هذیان و توهم) می‌باشند بهتر است از تجویز این قرص پرهیز کنیم چرا که احتمال بروز سکته‌های ریز و خفیف مغزی (mini stroke) در آن‌ها بالا‌تر می‌رود.

– اسامی تجاری:
– زایپرکسا (zyprexa)
– زایپرکسا زادیس (zyprexa zadis)
– زولافرن (Zolafren)

-سیمبیاکس(symbyax):ترکیبی از اولانزاپین و فلوکستین(olanzapine+floxetine) است که برای افسردگی های مقاوم به درمان بکار میرود.البته این ترکیب در ایران موجود نیست.

 

زایپرکسا
زایپرکسا

 

– دوزاژ اولانزاپین:
این قرص در دوزهای۲. ۵(دو و نیم) و ۵ و ۱۰ میلی گرمی موجود است که صرفا با نسخهٔ پزشک قابل تهیه می‌باشد. دوز متوسط درمانی آن بین پنج تا ده میلی گرم است و یک بار در روز مصرف می‌گردد. دوز حداکثری آن بیست میلی گرم می‌باشد.
اگر یک وعده از قرص را فراموش کردید می‌توانید آن را بمحض اینکه متوجه شدید مصرف کنید ولی اگر تقریبا چند ساعتی بیشتر به مصرف وعدهٔ بعدی نمانده است این کار را نکنید و فقط قرص وعدهٔ بعدی را بخورید. در هر صورت از دوبل کردن قرص برای جبران وعدهٔ فراموش شده اجتناب کنید. قرص را در دمای معمولی اتاق و دور از رطوبت و نور نگه دارید. خیلی خیلی مراقب باشید که بچه‌های کوچک دستشان به این قرص و سایر قرصهای اعصاب نرسد.

– نکات مهم در مصرف اولانزاپین:
۱-اگر دچار آلرژی شدید این قرص را مصرف نکنید. علایم آلرژی می‌تونه این‌ها باشه: سرفه، تنگی نفس، خس خس سینه، ورم کردن لب یا زبان یا صورت، ورم کردن گلو، خارش و قرمزی و دون دون شدن پوست، کهیر در هر نقطه از پوست.
۲-سالمندانی که دچار انواع دمانس (زوال عقل) و آلزایمر هستند ممکنه با خوردن این قرص بیش از دوازده هفته، مجددا دچار سکته‌های ریز مغزی شوند (mini stroke)
۳- ممکن است این قرص برای افراد چاق یا افرادیکه مستعد چاقی هستند انتخاب مناسبی نباشد
۴- این قرص ممکنه ۴ تا ۶ هفته طول بکشه تا اثرات خوبش رو نشون بده پس لطفا زود قضاوت نکرده و دارو را تا آنموقع قطع نکنید.
۵- در حاملگی و شیر دهی مصرف این دارو قدغن است.
عوارض اولانزاپین:
۱-عوارض خفیف: احتمال وقوع این عارضه‌ها یک در صد نفره. این عوارض یا خودشان بتدریج برطرف می‌شوند و یا با یک تجویز دیگه بسرعت قابل رفع هستند بنابرین وقوع ِ ان‌ها به معنای قطع ِ آن‌ها نیست و شما فقط باید با پزشکتان تماس بگیرید: -یبوست -گیجی -خشکی دهان و چشم -خواب آلودگی-خستگی، بیقراری، ضعف – احتباس مایعات – افزایش وزن – راش پوستی.
۲- عوارض جدی: هر چند این عوارض کمیاب و نادره ولی چنانچه آن‌ها را مشاهده کردید بسرعت باید برای بررسی ان‌ها حضوری به پزشک خودتان یا در صورت عدم دسترسی به ایشان به بیمارستان مراجعه کنید:
– اختلال قاعدگی در خانم‌ها
– بزرگ شدن سینه‌ها در مردان
-چاقی افراطی و افزایش کلسترول
-افزایش قند خون (دیابت)
-اختلال در ریتم و ضربان قلب
– تشنج
– بروز لختهٔ خونی در اندام‌ها
-حرکات غیر عادی و غیر اختیاری در صورت و بدن
– تورم مفاصل

– یک توصیهٔ مهم:
– توجه داشته باشید که تمام داروهای روانپزشکی فقط بنابر تشخیص یک روانپزشک که از مکانیسم اثر آن‌ها و از نحوهٔ تعامل نروترانسمیتر‌ها و رسپتور‌ها در سلولهای عصبی آگاهی ِ کامل داشته و برآن‌ها مسلط است قابل تجویز است و مصرف خودسرانهٔ دارو‌ها آن هم فقط با کسب ِاطلاعات سَرسَری از صفحات اینترنتی و یا توصیه‌های ناقص ِ دانشجویی و یا با الگو گرفتن از نسخهٔ سایر بیماران و تهیه آن‌ها از مراکز غیر مجاز خیابانی، بسیار خطرناک است و عواقب آن قابل پیش بینی نیست.
-همچنین در جریان باشید که سود و زیان دارو را باید در مقایسه با یکدیگر بسنجید و به صرف وجود یک عارضهٔ کوتاه مدت، خودتان را به اشتباه از مصرف دارویی که می‌تواند سرنوشت خلق و رفتار و شخصیت شما را به سمت یک زندگی سالم و پر از آرامش سوق دهد، محروم نکنید.

نویسنده: دکتر پرویز علی وردی (روانپزشک)
-وبسایت:  www.parvizaliverdi.com 
-پی نوشت: کپی برداری و حذف نام نویسنده عملی غیر اخلاقی بوده و درشان یک انسان فرهیخته نیست.

29 Comments

  1. سلام وقت بخیر.در حال حاضر درگیر افسردگی هستم و دکترم برام قرص olanzapine و rahakin تجویز کرده.طی مصرف پوستم به شکل وحشناک و گاها دردناکی خشک و پوسته پوسته شده،خواستم بدونم این عوارض کدوم یکی از داروهامه؟و اینکه تا زمانی که بتونم برم ویزیت چیکار میتونم برای بهتر شدن وضعیت پوستم انجام بدم؟

  2. سلام اقای دکتر وقتتون بخیر من ۵ ماهه باردارم و دچار وسواس فکری هستم اسنترا۵۰ مصرف میکنم و دوروزه نصف الانزاپین ۲/۵ مصرف میکنم این داروها برای بارداری مشکلی نداره؟؟

  3. سلام خسته نباشید
    بنده به دلایلی همچون اضطراب و وسواس فکری نزدیک به یک سال اولانزاپین رو مصرف کردم و ۱ ماهی می‌شه که قطعش کردم
    ولی اون آرامش و بی‌حسیِ سابق رو ندارم و انگار یک فشارِ احساسیِ نامعقولی رو متحمل می‌شم
    این طبیعیه که بعد از ترک دارو بدنم همچین واکنشاتی از خودش نشون بده؟

    • باید یاد بگیرید خودتون
      هم ذهن هم جسم رو به ارامش برسونید بدون دارو
      استفاده از روشهای تن آرامی و مدیریت افکار در ذهن

  4. سلام آقای دکتر
    من حدود ۲ هفته س نصف اولانزاپین ۵ رو مصرف میکنم حالمو خوب کرده اما الان که عقلم سر جاش اومده بشدت از اینکه دیابت بگیرم می ترسم آیا راهی هست که دارویی مثل این رو جایگزین کنم که خطرش کمتر باشه لطف میکنید اگه پاسخ بدید

  5. سلام وقتتون بخیر
    بنده چندین نوع اختلال دارم
    اختلال شخصیت مرزی
    اختلال اضطراب فراگیر
    اختلال وسواس فکری عملی
    اختلال تجزیه‌ای
    و اختلال افسردگی
    داروهایی نظیر آسنترا و الازین و کلومیپرامین و کلردیازپوکساید مصرف میکنم
    می‌خواستم بدونم دقیقا کی تمام این اختلالت با دارو درمانی و روان درمانی به طور کامل برطرف میشه؟!

    • همچنان که خودتون نوشتید این ها اختلال هستند.یا بنوعی سندروم هستند و با بیماری فرق دارند
      بیماریهای جسمی تعریف دقیق و علت واضحی برای شروع دارند بنابرین درمانشون هم واضحه و مدت درمان هم مشخصه
      اما مشکلات روانپزشکی از نظر علت یابی ،دلیل متقن و صد درصدی براشون کشف نشده واکثرا در حد نظریه هستند.
      بنابرین برای درمانشونهم مدت زمان تعریف شده ای وجود نداره
      و هر بیماری فقط از پزشک خودش میتونه جواب درست رو بگیره
      چون مورد به مورد فرق داره
      ولی بطور معمول ب ای اینجور اختلالات شخصیتی که شما نوشتید اگر کسی حسابی وقت بزاره و روی شخصیتش کار کنه امید هست که در طی یکدوره ۵ سال تغییرات بزرگی بکنه

  6. سلام آقای دکتر
    آیا احتمال ابتلاء به دیابت با مصرف اولانزاپین بیشتر از سایر داروهای ضد روانپریشی است؟

  7. سلام آقای دکتر پیش یه دکتر رفتم گفتم می‌خوام چاق شم بی اشتهام یکیشون اولانزاپین ۵ داده
    دیگری ترانکوپین ۲۵ کدوم بیشتر چاق میکنه؟

      • باسلام آقای دکتر.دخترم ۲۱ سالشه امسال رفته دانشگاه رشته ی پرستاری.هفته ی اول چون همزمان با شروع امتحاناتش بود که حضوری رفتن دانشگاه به شدت دچار اضطراب و استرس امتحانات شد.فوبیا امتحان و درس خوندنش هم برمیگرده به دوران مدرسه اش .چند جلسه براش مشاوره گرفتم و تکنیکهای مشاوره هنگام اضطراب اصلا کاربردی نداشت یعنی چیزی یادش نمیومد از تکنیکا که باید انجام بده.خلاصه مشاورش به این نتیجه رسید که مشکلش بیشتر از اضطراب هس و با مشورت با روانپزشک آلانزاپین پنج شبی یک عدد و کلر دیاز پوکساید پنج شبی یک عدد و سرترالین ۵۰ صبح تجویز کردن. متاسفانه چون پدرش دچار بیماری اسکیزو افکتیو هست و فامیل پدری بیماریهای اسکیزو فرنی معمولا درگیرش هستن و پدرشون چندین ساله که داروهای آلانزاپین والپروات سدیم سیتالوپرام بپریدین پرپرانول و آلپروزولام نیم استفاده میکنن و دچار عوارض دارویی هست و در کل نسبت به دنیای اطرافش بی تفاوت هست و از کار افتاده هست به شدت نگران مصرف دارو برای دخترم هستم. سوالم از شما اینه که آیا دخترم امکان داره که به صورت دوره ای طبق نظر دکتر این داروها رو استفاده کنه و درمان بشه یا باید تا آخر عمرش مث باباش دارو مصرف کنه و فقط با این داروها میشه بیماری رو کنترل کرد؟

        • اگر ریشه ی اضطراب و ترس داشته باشه انشالا خیلی خوب خواهد شد
          اما در مورد روانپریشی ممککه درمان طولانی مدت بخواد.

  8. با سلام و خسته نباشید
    من چن سال پیش حمله پنیک شدم و درمانم رو دیر شروع کردم وزنم از ۹۰کیلو به ۶۰کیلو اومد و شروع به درمان کردم دکتر هرچی نوشت جواب نداد فقط الانزاپین نوشت جواب داد وزنم برگشت و قبل این درمان معدم با داروهای چرک خشک کن خراب شده هنوزم خرابه الان دوسالی میشه دارو رو قطع کردم وزنم دوباره اومده پایین معدمم بعد ریخته بهم همش انگار چیزی تو گلومه
    دکترمم نمیدونم کجا رفت.نظر شما چیه شروع کنم اخه عوارضش رو خوندم ترسیدم سرخود شروع کنم قبلش اطلاع از بیوگرافی قرص نداشتم ممنونم که وقت میزارید

  9. حساس شدن دیگه
    احتمالا روکش بعضی ازین داروها حالت اسیدی و محرک داره
    راه های کاهش حساسیت دندونها رو سرچ کنید

  10. سلام اقای دکتر
    من بخاطر بی اشتهایی شدید بیخوابی شدید ب دکتر مراجعه کردم و ایشون ب من الانزاپین ۵ هر شب تجویز کرد
    بعد از ده ماه مصرف احساس میکنم چشمام تار میبینه بعضی اوقاتم دوبینی
    من با این قرص در کل حالم خیلی خوبه هم اشتهام هم خوابم
    ینی بخاطر مشکلات چشم باید این قرصو کنار بذارم ؟؟؟
    ممنون میشم جوابمو بدید

  11. با سلام و عرض احترام
    پسر ۶ ساله ای دارم ک در ۳ سالگی ب علت ترس لکنت گرفت و با وجود گفتا درمانی در تمام ابن سالها بهبودی قابل توجه حاصل نشده و در این ۳ سال قرص ریسپریدون ۱ مصرف میکرده و ب شدت بیش فعال و پرخاشگری داره ک دکترش ب تازگی بجای ریسپریدون براش قرص ٱلانزاپین ۵تجویز کردن روزی نصف قرص
    حالا سوالم اینه ک آیا این قرص باعث شدت لکنت نمیشود؟؟
    عوارض ندارد چون دیدم برای کودکان عوارض زیادی داشت
    از لطف و محبت بی نهایت شما کمال قدردانی را دارم

    • هیچ دارویی رو نمیشه تضمین داد که بدون عارضه باشه ولی خب همینکه عوارض شدید و غیر قابل کنترل نداشته باشه و بشه بسرعت خنثاش کرد کافیه
      بنابرین میتونید مصرفش کنید

  12. سلام آقای دکتر خسته نباشید
    من ۲۲ سالمه و برای درمان اضطراب و افسردگیم ۳۰ جلسه لورتا رفتم الان خیلی بهترم اما شبها گاهی دچار اضطراب میشم و بدنم داغ میشه همچنین بی اشتهام و کسر وزن دارم دکتر برام نصف الانزاپین۵ تجویز کرده، تحقیق کردم و برای مصرفش تردید دارم، آیا استفاده اش اعتیاد آوره؟ میترسم بعد از مصرف و بهبودی نتونم قطعش کنم یا برام عوارض داشته باشه چون معده ام هم خیلی حساسه و اغلب حالت تهوع دارم. ممنون میشم راهنماییم کنید. صمیمانه سپاسگزارم

  13. سلام وقت بخیر آقای دکتر، من سه ماه میشه که به علت اضطراب فراگیر، افکار منفی و افسردگی داروهای اس‌سیتالوپرام۵، الانزاپین ۲/۵ میخورم. اما اضطرابم کم نشده و بیحالم به خصوص در روز تپش قلب دارم. بنظر شما آیا داروهای تجویز شده کافی هست؟

Comments are closed.